TV-gids

De Amerikaanse dirigent Leonard Slatkin voert het Orchestre National de Lyon aan in deze concertopname uit 2014 uit het Auditorium de Lyon. Het concert begint met William Bolcoms 'Circus Ouverture', speciaal geschreven voor Slatkins 70e verjaardag dat jaar. Het concert gaat verder met een uitvoering van Ludwig van Beethovens Tripelconcerto in C majeur, Op. 56. Daarin spelen niet minder dan drie geweldige solisten: Olga Kern op de piano, Baibe Skride op de viool en Sol Gabetta op de cello. Deze compositie is het enige Beethovenconcerto met meer dan één solo-instrument. Tot besluit van het concert klinkt Maurice Ravels geliefde orkestratie van Modest Moessorgski's Schilderijen van een tentoonstelling.

Het muzikale collectief Les Dissonances werd in 2004 opgericht door violist David Grimal. Het ensemble werkt zonder dirigent en is samengesteld uit musici uit de best aangeschreven Europese orkesten, internationale solisten, en jong talent. In dit programma speelt Les Dissonances Wolfgang Amadeus Mozart’s Vioolconcert nr. 5 in A-groot, K. 219, ook bekend als ‘de Turkse’, met Grimal als solist. Op zijn eerste vioolconcert na schreef Mozart zijn andere vioolconcerten, vier in getal, in 1775, toen hij concertmeester was aan het Salzburgse hof. De bijnaam ‘de Turkse’ berust op het derde en laatste deel van dit vijfde vioolconcert. Het opvallende middendeel doet denken aan ‘Turkse muziek’ – een effect dat de componist bereikte door niet alleen de toonsoort in mineur te veranderen en het ritme aan te passen, maar ook door de cello’s en bassen ‘col legno’ te laten spelen, waarbij het hout van de strijkstok een percussie-achtige klank oplevert. Deze uitvoering werd in 2014 opgenomen in Cité de la Musique in Frankrijk.

De Berliner Philharmoniker behoort al jaren tot de beste orkesten ter wereld. In 1990 kwamen musici uit het orkest bijeen om enkele prachtige kamermuziekstukken te spelen. Het eerste is Ludwig van Beethovens Octet in Es-groot en er wordt afgesloten met Antonín Dvořáks Serenade in d-klein. Beide composities zijn geschreven voor blaasinstrumenten. Wel herschreef en breidde Beethoven zijn eerste strijkkwartet uit voor zijn Octet in Es-groot. Dit concert is opgenomen in de Neue Kammern naast Slot Sanssouci, het zomerverblijf van Frederik de Grote.

Antoni Wit dirigeert het Filharmonisch Orkest van Warschau in uitvoeringen van Frédéric Chopins Pianoconcert nr. 1, op. 11, en nr. 2, op. 21. Solisten zijn de pianisten Nikolai Demidenko en Jevgeni Kissin. Na het Pianoconcert nr. 1 keert Demidenko terug om als toegift Chopins Mazurka op. 17/4 te spelen. Kissin sluit het concert af met Chopins Etude op. 10/12 en de Wals in e klein, op. post. Dit concert was onderdeel van de viering van de 200e geboortedag van de componist in 2010. Opmerkelijk is dat Chopin zijn tweede pianoconcert een jaar vóór zijn eerste schreef. Hij voltooide beide werken op zijn twintigste, voordat hij zijn thuisland Polen achter zich liet en naar Parijs verhuisde.

Bariton Matthias Goerne werkt samen met violist Vilde Frang, cellist Nicolas Altstaedt, fluitist Stathis Karapanos en klavecinist Michaela Hasselt in dit programma met muziek van J. S. Bach. Hij zingt diverse baritonaria’s uit Bachs mooiste cantates, maar er is ook ruimte voor solostukken en duetten. Op het programma staan de Sonate nr. 3 in C-groot voor solo viool, BWV 1005; de aria’s ‘Hier, in meines Vaters Stätte’, BWV 32 en ‘Die Welt mit allen Königreichen’, BWV 59; de Suite nr. 5 in c-klein voor solo cello, BWV 1011; ‘Wenn Trost und Hülf ermangeln muß’, BWV 117; ‘Ja, ja, ich halte Jesum fest’, BWV 157; Invention nr. 7 in e-klein, BWV 778; Invention in A-groot, BWV 783; en ‘Welt ade, ich bin dein müde’, BWV 158. Deze uitvoering is opgenomen in Sint-Mariakerk in het Duitse Wittenberg.

Mezzosopraan Valerie Eickhoff (Duitsland, 1996) zingt ‘Es ist vollbracht’ uit J. S. Bachs Johannes-Passion, BWV 245; ‘Non so più’ uit Wolfgang Amadeus Mozarts Le nozze di Figaro; en ‘Una voce poco fa’ uit Gioachino Rossini’s Il barbiere di Siviglia, tijdens de eerste ronde van de Voice Edition van het Concours musical international de Montréal 2022 (CMIM). Deze uitvoering is opgenomen in het Bourgie-paviljoen van het Musée des beaux-arts de Montréal.

Energiek en welsprekend: in de Missa Gaudeamus is een volwassen Josquin Desprez aan het woord, die met bravoure alle gangbare compositietechnieken en stijlelementen etaleert. Cantus firmus- en canontechnieken gaan hand in hand met melodische inventiviteit en een uitgekiende climaxwerking. Met het meervoudig bekroonde Stile Antico straalt deze partituur, afgewisseld met Josquins motetten Ave Maria en Salve Regina.

De documentaire ‘Nader tot de Maelström’ (2019) volgt de totstandkoming van een opname van het werk ‘A Descent into the Maelström’ van de Amerikaanse componist Philip Glass. Glass schreef een koorwerk voor het Australian Dance Theatre van 1986 op basis van een kort verhaal uit 1841 van de Amerikaanse auteur Edgar Allan Poe. Als twee vissers tussen de bergachtige eilanden in het noorden van Noorwegen in een draaikolk terechtkomen, kan slechts één van hen het navertellen. Ruim dertig jaar na de première van Glass’ werk nam Beacon Isle Films een arrangement voor symfonisch orkest op, uitgevoerd door het Arctic Philharmonic Orchestra and Choir onder leiding van dirigent Tim Weiss. Sopraan Berit Norbakken Solset is de solist. Hun opname uit 2019 werd gemaakt op de Lofoten, in de spectaculaire omgeving waar Poe’s oorspronkelijke verhaal zich afspeelde. Bovendien bevat deze inspirerende documentaire een zeldzaam interview met Glass.

Mikhail Pletnev dirigeert het Russian National Orchestra in een concert opgenomen in de Tsjaikovskizaal te Moskou. Op het programma staan twee orkestsuites van Rimski-Korsakov: "The Tale of the Invisible City of Kitezh and the Maiden Fevroniya" en "The Tale of Tsar Saltan". Dit concert is geproduceerd door de Moscow Philharmonic Society, welke volgens de in St. Petersburg geboren componist Sjostakovitsj een significante rol speelde in de ontwikkeling van het Russische artistieke leven. De evenementen van het instituut zijn in de loop der jaren bezocht door miljoenen muziekliefhebbers en duizenden musici. De Moscow Philharmonic Society is opgericht in 1922 door de toenmalige commissaris van cultuur Anatoly Lunacharski en is inmiddels uitgegroeid tot het grootste concertinstituut van Rusland.

Antonio Mormone (1930-2017), een invloedrijke talentscout binnen de klassieke muziek, leeft voort als de naamgever van de Premio Internazionale Antonio Mormone (PIAM), die wordt uitgereikt aan de winnaar van het gelijknamige Italiaanse muziekconcours. De eerste editie van dit concours, dat plaatsvond op verschillende locaties in Milaan in de periode 2019-2021, was gewijd aan de piano. Eén van de deelnemende pianisten, Piotr Pawlak (Polen, 1998), speelt Ludwig van Beethovens Sonate nr. 28 in A-groot, Op. 101 en Johannes Brahms’ Sonate nr. 3 in f-klein, Op. 5. Deze uitvoering werd in juli 2021 opgenomen in Sala Verdi van het Conservatorium van Milaan.

Bariton Bryan Murray (Verenigde Staten, 1989) zingt Henri Duparc’s Phidylé; ‘In der Fremde’, ‘Intermezzo’, ‘Waldesgespräch’, ‘Die Stille’, en ‘Mondnacht’ uit Robert Schumanns Liederkreis, Op. 39; ‘Requiescat’ uit Matthew Emery’s Three Songs; en ‘Chanson Romanesque’, ‘Chanson épique’, en ‘Chanson à boire’ uit Maurice Ravel’s Don Quichotte à Dulcinée, tijdens de halve finale in de discipline Art Song van het Concours musical international de Montréal 2022 (CMIM). Deze uitvoering is opgenomen in het Bourgie-paviljoen van het Musée des beaux-arts de Montréal.

Maestro Zubin Mehta leidt het orkest en koor van het Maggio Musicale Fiorentino in een uitvoering van Wolfgang Amadeus Mozarts komische opera Così fan tutte (1790). Na de succesvolle opera's Le nozze di Figaro (1786) en Don Giovanni (1787), was Così fan tutte de derde en laatste samenwerking tussen Mozart en de Venetiaanse librettist en dichter Lorenzo Da Ponte. De opera vertelt het verhaal van twee jonge officieren, Ferrando en Guglielmo, die overtuigd zijn van de trouw van hun verloofden, de zusters Fiordiligi en Dorabella. Hun oudere vriend Don Alfonso beweert echter dat vrouwen niet te vertrouwen zijn. Hij stelt een plan voor om zijn theorie te testen: de jongemannen moeten doen alsof ze naar het front worden geroepen, maar dan vermomd als Albanese soldaten terugkeren om hun eenzame verloofden te verleiden. De jongemannen stemmen twijfelend in met Alfonso's test. Zullen de zusters bezwijken voor de avances van de vermomde aanbidders? Onder de solisten zijn Valentina Naforniţa (Fiordiligi), Vasilisa Berzhanskaya (Dorabella), Mattia Olivieri (Guglielmo), Matthew Swensen (Ferrando), Benedetta Torre (Despina) en Thomas Hampson (Don Alfonso). Deze uitvoering werd op 28 maart 2021 opgenomen in het Teatro del Maggio Musicale Fiorentino in Florence, Italië.

Dit feestelijk concert vanuit de Berlijnse Gethsemanekirche markeert het 60-jarig bestaan van het RIAS Kammerchor. Opgericht in 1948 behoorde dit koor tot de ‘Rundfunk im amerikanischen Sektor’ (RIAS) in het verdeelde Berlijn. Tot op de dag van vandaag wordt het koor gezien als een van de beste kamerkoren ter wereld. Onder leiding van Hans-Christoph Rademann en begeleid door de Akademie für Alte Musik Berlin voert het koor beroemde motetten van Johann Sebastian Bach uit, afgewisseld met instrumentale cantates. Op het programma staan „Der Geist hilft unser Schwachheit auf“, Motet BWV 226, Sinfonia uit Cantata BWV 146; „Ich lasse dich nicht, du segnest mich denn“ BWV Anh. 159; Concerto uit Cantata BWV 35; „Jesu, meine Freude“ BWV 227; Sinfonia uit Cantata BWV 188.

Voor het Waldbühneconcert van 2016 bundelen de Georgische violiste Lisa Batiashvili en de Québecse dirigent Yannick Nézet-Séguin de krachten met de Berliner Filharmoniker. Samen presenteren ze een geheel Tsjechisch concertprogramma vanaf een legendarische en bosrijke locatie. Duitsland, Oostenrijk en Italië worden vaak als hofleveranciers genoemd als het om grote klassieke componisten gaat. Maar met Antonin Dvořák, Bedrich Smetana, Leoš Janáček en Bohuslav Martinů heeft ook Tsjechië enkele meesters afgeleverd! Dit concert opent met Smetana’s bekende Vltava uit Má Vlast. Batiashvili soleert in Dvořáks Vioolconcert en ook zijn Zesde Symfonie staat vanavond op de lessenaar.

Juan Manuel Cañizares is de solist in een uitvoering van Joaquín Rodrigo's (1901-1999) Concierto de Aranjuez. De Berliner Philharmoniker staat onder leiding van Sir Simon Rattle. Onderdeel van het Europkonzert 2011 te Madrid.

Henk de Graaf (klarinet), Daniël Wayenberg (piano) en Itamar Shimon (altviool) spelen Max Bruchs Werken voor Klarinet, Altviool en Piano, Op. 83. Deze uitvoering is opgenomen in het Stadhuis van Franeker.

Basbariton Matthias Hoffmann (Oostenrijk, 1991) en pianist Lisa Ochsendorf (Duitsland, 1991) vertolken ‘A. Very pleasant’ uit Charles Ives’s lied ‘Memories’; ‘Nachtwanderer’ uit Hans Erich Pfitzner’s Fünf Lieder, Op. 7; ‘Nachts’ uit Hans Sommer’s Zehn Lieder, Op. 9; ‘Da unten im Tale’ uit Johannes Brahms’ Deutsche Volkslieder, WoO. 33; Henri Duparc’s Chanson triste; Bart Vismans Vermeer's gold; ‘La maîtresse volage’ uit Francis Poulenc’s Chansons gaillardes, FP 42; Franz Schubert’s Gruppe aus dem Tartarus, Op. 24, nr. 1, D. 583; ‘Na smert’ chizhika’ (Bij de dood van een sijs) uit Sergei Rachmaninov’s 12 Romances, Op. 21; en ‘Sprich, Scheherazade’ uit Moritz Eggert’s Neue Dichter Lieben, tijdens de halve finales van het Internationaal Vocalisten Concours 2021 – Lied Duo. Dit optreden werd opgenomen in Het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch.

Cyril Englebert dirigeert het koor en orkest van de l’Opéra Royal de Wallonie in een uitvoering van Jaques Offenbachs opera La Grande Duchesse de Gerolstein (1967). Solisten zijn onder anderen Patricia Fernandez, Sébastien Droy, Lionel Lhote, Sophie Junker en Jean-Philippe Corre. Opgenomen in de Opéra Royal de Wallonie in 2013. La Grande Duchesse de Gerolstein ging in 1867 in première in Parijs en is een satire over militarisme met in de hoofdrol een jonge, verwende en tirannieke groothertogin, die leert dat zij niet altijd haar zin kan krijgen! Al snel na de Franse première volgden er uitvoeringen in New York en Londen. Offenbach componeerde het werk op het hoogtepunt van zijn populariteit, na het succesvolle La Belle Hélène’ (1864).

De Berliner Philharmoniker onder leiding van maestro Claudio Abbado verzorgt de eerste editie van het Europakonzert te Praag in 1991. Sindsdien wordt jaarlijks op 1 mei een concert gehouden in een andere Europese stad om de culturele samenwerking in Europa te bevorderen en de oprichting van het orkest te vieren op 1 mei 1882. Solisten tijdens deze eerste editie zijn sopraan Cheryl Studer en pianist Bruno Canino. Op het programma staan verscheidene werken van W. A. Mozart, zoals de ouverture en enkele aria’s uit de opera Don Giovanni, Symfonie Nr. 29 (KV. 201), “Ch'io mi scordi di te?” voor sopraan, piano en orkest (KV. 505) en Symfonie Nr. 35 (KV. 385).

Ter gelegenheid van haar 80e verjaardag dook de Argentijnse pianiste Martha Argerich in het kamermuziekrepertoire in dit prachtige concert, opgenomen in het Franse Château de Chantilly. De 'Grande Dame' van de piano wordt vergezeld door verschillende gerenommeerde artiesten, onder wie de pianisten Lily Maisky en Iddo Bar-Shaï, violisten Tedi Papavrami en Akiko Suwanai, haar dochter Lyda Chen-Argerich op altviool, en cellist Mischa Maisky. Op het programma staan Felix Mendelssohns Pianotrio nr. 1 in d, Op. 49; Leoš Janáčeks Vioolsonate; Franz Schubert’s Rondo in A, D. 951; en Johannes Brahms’ Pianokwartet nr. 3 in c, Op. 60. Deze uitvoeringen werden opgenomen op 4 mei en 13 juni 2021.

Sopraan Harriet Burns (Verenigd Koninkrijk, 1989) en pianist Ian Tindale (Verenigd Koninkrijk, 1990) vertolken Franz Schubert’s Verklärung, D. 59; Clara Schumanns Er ist gekommen in Sturm und Regen, Op. 12, Nr. 2; ‘L’heure exquise’ uit Reynaldo Hahn’s Chansons grises, en ‘Le printemps’ uit Hahn’s Douze rondels; ‘Herzeleid’ uit Robert Schumanns Sechs Gesänge, Op. 107; ‘Le corbeau et le renard’ uit André Caplet’s Trois fables; Alphons Diepenbrocks Die Liebende schreibt, RC 20; ‘Seranilla de la zarzuela’ uit Judith Weir’s A Spanish Liederbooklet; Muriel Herbert’s Renouncement; ‘Waldmädchen’ uit Hugo Wolf’s Eichendorff-Lieder, tijdens de laatste ronde van het Internationaal Vocalistenconcours 2019 – Lied Duo. Deze uitvoering werd opgenomen in het Theater aan de Parade in ‘s-Hertogenbosch.