TV-gids

Hervé Niquet dirigeert het koor en orkest Le Concert Spirituel in een uitvoering van Henry Purcells (1659-1695) King Arthur. De opname vond plaats in de Nationale Opera van Montpellier Languedoc-Roussillon in maart 2009. De solisten zijn Ana Marin Labin, Chantal Santon-Jeffery, Mélodie Ruvio, Mathias Vidal, Marc Mouillon en Joao Fernandes. King Arthur bestaat uit vijf akten en betreft een semi-opera; tenzij er sprake is van een belangrijke dramatische handeling, zingen de hoofdfiguren niet. Het werk werd voor het eerst uitgevoerd in het Queen’s Theatre, Dorset Garden te Londen in 1691. Het plot speelt zich niet af rond de legende van de Ridders van de Ronde Tafel van Camelot, maar is gebaseerd op de oorlog en veldslagen tussen de Saksen en het Britse leger van koning Arthur.

Spirits of Music is een ongewone muzikale reis door de eeuwen, die alle werelddelen aandoet. De verschillende geloven van de componisten en musici inspireren optredens met een sterke religieuze lading. Het levert ontroerende voorbeelden op van de emotionele kracht die goede muziek kan hebben. Internationaal geroemde solisten en ensembles, onder wie Bobby McFerrin, Nigel Kennedy, Sibylla Rubens en het Gewandhausorchester Leipzig, voeren geliefde werken uit de Europese muzikale traditie uit van onder meer J. S. Bach, W. A. Mozart en Giuseppe Verdi. Talrijke prachtige voorbeelden van religieuze muziek komen van artiesten als Kroke, de Kuumba Singers, Mari Boine, Bulgarian Voices Angelite, Vocal Sampling, en het Ensemble Al-Kindi. Doordat dit programma muziek omvat van over de hele wereld, is het resultaat een spannend contrast tussen Europese en niet-Europese muziek.

De Italiaanse klassieke pianist Costanza Principe (1993) kreeg haar eerste pianoles op haar zesde - en maakte haar debuut al op haar zevende. Het duurde niet lang of zij trad op als soliste bij talloze prestigieuze orkesten in Italië, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Zuid-Amerika. Wij zien haar hier optreden in 2021 in één van de oudste bestaande renaissancetheaters van Italië, het prachtige Teatro Olimpico in de noord-Italiaanse stad Vicenza. Zij speelt Johann Sebastian Bachs ‘Concerto italiano’ en ‘Ciaccona’ in pianotranscripties van Ferruccio Busoni.

Een ontmoeting tussen ware muziekgiganten: Manfred Honeck dirigeert de Berliner Filharmoniker en cellist Yo-Yo Ma is solist! Succes gegarandeerd wanneer deze musici gezamenlijk het podium betreden tijdens een paasconcert in 2016 vanuit het Festspielhaus te Baden-Baden. Honeck is artistiek leider van het Pittsburgh Symphony Orchestra en maakte zijn succesvolle debuut met de Berliner Filharmoniker in 2013. Yo-Yo Ma speelt al sinds 1978 regelmatig samen met het orkest. Dit concert opent met Brahms’ Tragische Ouverture, Op. 81, gevolgd door Schumanns Celloconcert, Op. 129. Het orkest sluit af met een uitvoering van Tsjaikovski’s Symfonie Nr. 6, dat de titel ‘Pathétique’ draagt. Terwijl Schumann nooit een uitvoering van zijn eigen Celloconcert heeft gehoord, stierf Tsjaikovski slechts negen dagen nadat hij zelf de première dirigeerde van zijn Zesde Symfonie.

In de Zwitserse stad Genève, waar zij het grootste deel van haar leven heeft doorgebracht, nodigt de Argentijnse pianiste Martha Argerich haar trouwe muzikale partner, cellist Mischa Maisky, uit om samen kamermuziek te spelen. Tussen de uitvoeringen door voert Martha een intiem gesprek met haar dochter Annie Dutoit, waarin zowel hun persoonlijke band als de muziek aan bod komt. Op het programma staan Ludwig van Beethovens 7 variaties op "Die Zauberflöte"; Robert Schumann's Fantasiestücke, Op. 73; Frédéric Chopin's Introduction en Polonaise brillante in C, Op. 3; 'Lerchengesang' (nr. 2) uit Johannes Brahms’ 4 Gesänge, Op. 70; en 'Largo' uit Chopin's Cellosonate in g, Op. 65. Dit programma werd opgenomen op 12 en 13 november 2020 in Genève, Zwitserland.

Ivan Klánský is de solist in Mozarts Pianoconcert Nr. 20, KV. 466. Hij wordt bijgestaan door het Praags Kamerorkest onder leiding van Jiri Belohlávek. De uitvoering is opgenomen in het Waldstein Paleis in Praag.

House of Dreams is een fantasierijk concert ontworpen door Alison Mackey. Het concert vormt een magische ontdekkingsreis waar barokkunst en barokmuziek samenkomen. In vijf Europese huizen worden werken van Bach, Händel, Vivaldi, Purcell en Marais ten gehore gebracht, met op de achtergrond schilderijen van onder meer Vermeer, Canaletto en Watteau. De regie is in handen van Marshal Pynkoski, Blair Williams is de verteller. Het Tafelmusik Baroque Orchestra, ookwel simpelweg bekend onder de naam Tafelmusik, is een in Toronto gehuisvest barokorkest, gespecialiseerd in de oude uitvoeringspraktijk en -techniek. Het ensemble is opgericht in 1979 en bestaat uit negentien fulltime leden en wordt, wanneer nodig, aangevuld met gastmusici. Tafelmusik staat onder de muzikale leiding van de violiste Jeanne Lamon.

Johannes Brahms' Ein deutsches Requiem, Op. 45, schenkt de levenden troost met religieuze teksten die vanuit de traditie niet verbonden zijn met het liturgische karakter van requiemmissen. Hierdoor kent het werk een ongekende intensiteit. Deze muziek spreekt alle mensen aan, ongeacht hun geloof. Hoewel in een soortgelijk werk de emoties dicht aan het oppervlak liggen, maken de Wiener Singverein en het Cleveland Orchestra onder leiding van chef-dirigent Franz Welser-Möst korte metten met enig spoor van bombast, in deze concertuitvoering in de prachtige barokbasiliek van het Oostenrijkse Sankt Florian uit november 2016. De twee solisten van het programma – Hanna-Elisabeth Müller en Simon Keenlyside – zijn geen onbekenden op de wereldpodia. Waar de eerste een carrière heeft opgebouwd in de operawereld, als Liedervertolker én als concertzangeres, heeft de in Londen geboren Keenlyside een indrukwekkende loopbaan weten te baseren op de prestigieuze gastoptredens die hij het afgelopen decennia gaf.

Pianist Jaeden Izik-Dzurko (Canada, 1999) vertolkt J. S. Bachs Toccata in c klein, BWV 911; Aleksandr Skrjabin’s Pianosonate nr. 5, op. 53; en Frédéric Chopins Scherzo nr. 1 in b klein, op. 20, tijdens de eerste ronde van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

J. S. Bachs zes Brandenburgse Concerten behoren tot zijn bekendste werken. Hij schreef ze tussen 1711 en 1720 en droeg ze in 1721 op aan Christiaan Lodewijk, markgraaf van Brandenburg. Om te vieren dat deze geliefde werken 300 jaar bestaan, maakte de Tsjechische klavecinist en dirigent Václav Luks met zijn vermaarde barokensemble Collegium 1704 in 2021 opnames van alle zes Brandenburgse concerten, op historische instrumenten. De Brandenburgse Concerten volgen de structuur van het Italiaanse concerto grosso, waarin een groep solo-instrumenten op de voorgrond treedt ten opzichte van het grote ensemble. In de Brandenburgse Concerten nemen de solisten afwisselende, virtuoze solo’s voor hun rekening. Deze uitvoering werd opgenomen in de prachtige Spiegelzaal van het Duitse slot Köthen.

Yes Camerata (Young European String Camerata) en violist William Hagen bundelen de krachten in een concertprogramma getiteld ‘The Red Priest and the Tanguero’, opgenomen in de Academiezaal in Sint-Truiden te België in 2017. Yes Camerata is een jong strijkersensemble dat speelt zonder dirigent. De jonge Amerikaanse violist William Hagen is de derde laureaat van de Koningin Elisabethwedstrijd van 2015. Op het programma staan de Vier Jaargetijden van Antonio Vivaldi (1679-1741) en Astór Piazzolla’s (1921-1992) ‘Las quatros estaciones porteñas’ in een bewerking van Leonid Desyatnikov. Met de toevoeging ‘porteño’, dat refereert naar zij die geboren zijn in Buenos Aires, wil Piazzolla de indruk wekken van de vier jaargetijden in Buenos Aires.

In de zomer van 2019 verkende Festival Oude Muziek Utrecht de muzikale nalatenschap van Napels: een culturele metropool vol tegenstrijdigheden én solidariteit. In de documentaire 'Napels – De vergeten hoofdstad van de muziek' maakt Thomas Höft, mede-curator van het festival, de kijker deelgenoot van sappige verhalen over en uit deze veelzijdige stad.

Kunnen wij het creatieve brein van Ludwig van Beethoven ervaren als van binnenuit, en dan met name in de laatste fase van zijn leven, toen de componist met ernstig gehoorverlies te maken had? Pianist Tom Beghins recente opnames van Beethovens Pianosonates Op. 109, 110 en 111 zijn een artistieke verkenning van de manier waarop Beethovens musiceren werd gevormd door de werkomstandigheden die hij met hulp van collega's en vrienden wist te scheppen. Tom Beghin voert niet alleen Beethovens drie meesterlijke pianowerken uit op een magnifieke, nieuwe replica van Beethovens Broadwood & Sons fortepiano, hij maakt bovendien gebruik van een gereconstrueerde 'Gehörmaschine', een resonator zoals Beethoven die op zijn piano liet inbouwen zodat hij muziek kon blijven schrijven terwijl zijn gehoor achteruit ging. “U hoort het beter als u uw hoofd onder dit apparaat houdt, nietwaar?,” vroeg André Stein aan Beethoven. Twee eeuwen later kunnen wij zelf ervaren hoe Beethoven zijn eigen muziek hoorde, en ons afvragen: horen wij Beethovens muziek nu anders? Beghin lokt ons de 'gehoormachine' in, zodat we de essentie van Beethovens onstuimige en onweerstaanbaar poëtische muzikale vibraties niet alleen kunnen horen, maar ook voelen. 'Inside the Hearing Machine' nodigt ons uit een kijkje te nemen in de multi-sensorische speeltuin van een dove componist die een veel inniger band met zijn instrument had dan alleen de klank mogelijk maakte.

Sinds 1991 speelt de Berliner Philharmoniker ieder jaar een Europaconcert in een verschillende Europese stad, ter herdenking van de oprichting van het orkest op 1 mei 1882. In deze uitzending ziet u het Europaconcert van 1999, opgenomen in de Mariakerk in het Poolse Krakau, waar Bernard Haitink de Berliner Philharmoniker dirigeert met als solisten Christine Schäfer (sopraan) en Emanuel Ax (piano). Op het programma: Wolfgang Amadeus Mozarts Exsultate, jubilate, K. 165, en Et incarnatus est uit Mis in c mineur, K. 427.

De Napolitaanse rich and famous dromden in de zeventiende eeuw bijeen voor de Spassi di Posillipo, openluchtfestivals aan de kust. Vanaf boten werden zij toegezongen en -gespeeld door de beroemdste musici. Andrea Friggi presenteert met zijn Nederlandse Ensemble Odysee de klinkende resultaten van zijn onderzoek naar dit repertoire, met cantates en serenades van Antonio Farina en Cataldo Amodei. De Italiaanse sopraan Raffaella Milanesi is soliste van de avond.

Maestro Myung-Whun Chung leidt het orkest en koor van het Maggio Musicale Fiorentino, uitgebreid met twee vocale solisten, in deze indrukwekkende uitvoering van Gustav Mahlers Symfonie nr. 2 in c mineur, 'Auferstehung'. Sopraan Christiane Karg en alt Claudia Huckle zijn de solisten. Deze vijfdelige symfonie werd geschreven tussen 1888 en 1894 voor groot orkest, koor, en sopraan- en alt-solist. Mahler verkent door de hele symfonie de thema's leven, dood en wederopstanding. Het eerste deel doet denken aan een begrafenismars, terwijl het tweede, een sierlijke Ländler, een scherp contrast vormt met het sombere karakter van het eerste. Het derde deel is een Scherzo, gebaseerd op Mahlers toonzetting van 'Des Antonius von Padua Fischpredigt' uit de cyclus Des Knaben Wunderhorn. De componist gebruikte ook een ander Wunderhorn-gedicht, 'Urlicht' (Oerlicht), voor het vierde deel, waarin zowel tekst als muziek door de alt worden gezongen. Het koor maakt zijn entree in het tweede deel van het vijfde en laatste deel in het 'Auferstehung'-koor. Deze uitvoering werd in 2021 opgenomen in het Teatro del Maggio Musicale Fiorentino in Florence, Italië.

Het Luzern Festivalorkest speelt onder leiding van Claudio Abbado Gustav Mahlers Symfonie Nr. 5. Deze uitvoering is opgenomen tijdens het Lucerne Festival van 2004, een jaar na de oprichting van het festivalorkest. Solisten zijn Kolja Blacher, Natalia Gutman, Reinhold Friedrich en Sabine Meyer. De New York Times schreef lovende woorden over dit concert: "A conductor is back, an orchestra reborn".

Het Tafelmusik Baroque Orchestra, ookwel bekend onder de naam Tafelmusik, is een in Toronto gehuisvest barokorkest, gespecialiseerd in oude muziek. Het ensemble staat onder de muzikale leiding van violiste Jeanne Lamon. In Galileo Project: Music of the Spheres (‘De Muziek der Sferen’) staat muziek van Monteverdi, Vivaldi, Bach en Händel op het programma. De uitvoering wordt op de achtergrond voorzien van beelden waarop onder meer de Hubble-telescoop, NASA en Canadese astronauten te bewonderen zijn. Ontdek deze interessante combinatie tussen kunst, wetenschap en cultuur uit de 17e en 18e eeuw in een betoverend concert dat een eerbetoon vormt aan Galileo’s eerste demonstratie van de telescoop. Acteur Shaun Smyth is de verteller in een magische decor ontworpen door Marshal Pynkoski, waarin de musici rond lijken te zweven. Geproduceerd en geschreven door Alison Mackey.

Ter gelegenheid van haar 80e verjaardag dook de Argentijnse pianiste Martha Argerich in het kamermuziekrepertoire in een prachtige concert, opgenomen in het Franse Château de Chantilly. De 'Grande Dame' van de piano wordt vergezeld door verschillende gerenommeerde artiesten. Als onderdeel van dit concert spelen violist Tedi Papavrami, altviolist Lyda Chen-Argerich, cellist Mischa Maisky en pianist Lily Maiksy Johannes Brahms’ Pianokwartet nr. 3 in c, Op. 60.