TV-gids

Fidelio (originele titel: "Leonore, oder Der Triumph der ehelichen Liebe"), Op. 72, is de enige voltooide opera van Ludwig van Beethoven. Deze opname vanuit het Zwitserse Theater St. Gallen is gebaseerd op Jan Schmidt-Garres veelgeprezen toneelproductie. Otto Tausk dirigeert het Symfonieorkest en koor van St. Gallen tegen het prachtige decor van de hand van Nikolaus Webern. De producenten hebben meerdere uitvoeringen gefilmd, en met extra materiaal van sopraan Jacquelyn Wagner (Leonore) de aangrijpende toneelproductie omgetoverd tot een unieke filmische ervaring.

Sir Simon Rattle dirigeert de Berliner Philharmoniker en het RIAS Kammerchor in een uitvoering van Johann Sebastian Bachs Johannes-Passion (BWV 245). Onder de solisten zijn de gerenomeerde vocalisten Juliane Banse, Michael Chance, Ian Bostridge, Rainer Trost en Thomas Quasthoff. Bach componeerde de Johannes-Passion tijdens zijn eerste jaar als cantor van de Thomaskirche in Leipzig. Het oratorium heeft als onderwerp het lijden en sterven van Jezus volgens het Evangelie volgens Johannes. Het werk werd voor het eerst uitgevoerd op Goede Vrijdag in 1724.

De gerenommeerde Mozartspecialist Sir Neville Marriner (1924-2016) dirigeert het Orchestra della Svizzera italiana in deze live-opname uit november 2005 vanuit het Palazzo di Congressi in Lugano, Zwitserland. Wolfgang Amadeus Mozarts opgewekte en lichtvoetige Concert voor fluit, harp en orkest (K.299) (1778) is één van de meest geliefde stukken van de Oostenrijkse componist. Solisten Patrick Gallois (fluit) en Fabrice Pierre (harp) voorzien Mozarts sprankelende sololijnen op subtiele wijze van extra schoonheid. Met Mozarts Ouverture van De Toverfluit (1791) en zijn Symfonie Nr. 39 in Es majeur (1788), twee juweeltjes uit de laatste jaren van de jonge componist, sluiten we dit heerlijke concertprogramma af, dat werd opgenomen in het kader van het Mozartherdenkingsjaar 2006.

Robert Giordano speelt Chopins Ballade Nr. 1, Op. 23. De eerste schetsen van het werk dateren al uit 1831, op het moment dat Chopin acht maanden in Wenen verbleef. De eerste Ballade werd voltooid in 1835, toen de componist zich in Parijs had gevestigd. In de ballade staan twee hoofdthema's centraal die na het doorlopen van verscheidene toonsoorten een krachtige Presto con fuoco introduceren, welke uitmondt in een vurige octavenloop. Het werk verwierf opnieuw bekendheid en populariteit, nadat het was verschenen op de soundtrack van Roman Polanski's film The Pianist (2002), uitgevoerd door de Poolse pianist Janusz Olejniczak.

Niet alleen was Mozart in Mannheim ongelukkig in de liefde, ook lukte het hem niet zijn ambitie te vervullen om aangenomen te worden als hofcomponist. Dit werd mogelijk deels veroorzaakt door het uitgesproken karakter en de recht-door-zee-mentaliteit van de jonge Mozart. Omdat geld verdienen noodzakelijk was, nam Mozart compositieopdrachten aan van iedereen die daarvoor wilde betalen. De jongedame Antonia Lützow, voor wie Mozart in deze tijd zijn Pianoconcert Nr. 8 componeerde, was geen musicus van hoog niveau. Vandaar dat het werk eenvoudiger aandoet dan zijn andere composities. Maar ondanks deze eenvoud blijft de compositie een waar meesterwerk. Christian Zacharias is de solist in Mozarts Pianoconcert Nr. 8, KV 246. Het Radio-Sinfonieorchester Stuttgart staat onder leiding van Gianluigi Gelmetti. Het concert is opgenomen in Schloss Schwetzingen, dat in Mozarts tijd frequent als zomerverblijf fungeerde voor het kiescollege van Mannheim.

Eén van de eerste kerstgezangen die ooit werd opgeschreven is Pérotin de Grote’s Salvatoris Hodie. Deze prachtige 12e-eeuwse compositie, één van de eerste vierstemmige werken ooit, opent het sfeervolle kerstconcert van de Brussels Philharmonic, First Snow. Behalve ‘ars antiqua’ staat ook een uitvoering van twee eigentijdse melodieën op het programma van de hand van dirigent Bo Holten, die zich baseerde op teksten van de Ijslandse dichter Gunnar Gunnarsson (1889-1975). Enkele Poolse en Franse kerstliederen besluiten dit heerlijke kerstprogramma.

Celebrate St. Patrick 2020 werd opgenomen in maart 2020 Sint Patrick's Cathedral in Armagh, Noord-Ierland. Van heinde en verre reisden koren af naar deze historische kathedraal om op te treden met de plaatselijke musici voor deze viering van Saint Patrick’s Day. In dit concert ontmoeten gewijde muziek, traditionele Ierse instrumenten en de muziek uit de Ierse diaspora elkaar. De verschillende kooroptredens worden opgeluisterd door uitvoeringen door de veelgeprezen zangers van Voices of Ireland. Emotioneel hoogtepunt is de uitvoering van Christ Be Beside Me door de gecombineerde koren. Lezingen uit de overgeleverde teksten van Sint Patrick en prachtige beelden van het prachtige Ierse landschap maken deze viering compleet: Celebrate Saint Patrick 2020 is een feest voor de oren en de ogen!

Francesco Granata (Italië, 1998) voert J. S. Bach’s Prelude en Fuga in f-klein, BWV 857, Maurice Ravel's Miroirs, M. 43, en Guido Agosti’s transcriptie van drie delen uit Stravinsky’s De vuurvogel (Helse dans van al Kosjtsjejs onderdanen, Slaaplied, en Finale) uit tijdens de halve finales van de Piano-editie 2021 van het Concours musical international de Montréal (CMIM). Dit recital werd opgenomen in Teatro Sociale Villani in Biella, Italië.

Bernhard Haitink dirigeert de Berliner Philharmoniker in een uitvoering van Gustav Mahlers Symfonie Nr. 1. Deze uitvoering vond plaats in de Berliner Philharmonie in 1992 en werd geregisseerd door Barry Gavin. Mahler liet zich inspireren door Jean Pauls roman 'Titan' bij het schrijven van zijn Symfonie Nr. 1. In dit verhaal weet een artistiek begaafde man zijn plek in de samenleving niet te vinden. Uit wanhoop besluit zich van het leven te ontnemen. De symfonie kwam niet eenvoudig tot stand. Mahler componeerde het tussen 1887 en 1888, toen hij werkzaam was als tweede dirigent van de Opera Leipzig. De eerste versie van het werk was een tweedelig symfonisch gedicht. Deze originele versie werd voor het eerst uitgevoerd in 1898 in Budapest, maar werd niet goed ontvangen. Mahler besloot het werk flink te herzien, wat resulteerde in deze prachtige symfonie. Deze Symfonie Nr. 1 is een grootse prestatie van de jonge componist.

Het toonaangevende Franse strijkkwartet Quatuor Ébène wijdde een opmerkelijk en ambitieus project aan de 250ste geboortedag van Ludwig van Beethoven (1770-1827): het viertal nam álle werken voor strijkkwartet van de grote componist op. Vijf jaar lang dompelden violisten Pierre Colombet en Gabriel Le Magadure, altvioliste Marie Chilemme, en cellist Raphaël Merlin zich onder in die 650 pagina’s bladmuziek, waar Beethoven drie decennia lang zijn creativiteit in uitte. Hun inspanningen culmineerden in de herfst van 2020 in de integrale uitvoering van deze werken tijdens zes indrukwekkende concerten in de Philharmonie de Paris. Quatuor Ébène verkende elk facet van Beethovens strijkkwartetrepertoire: van de jeugdige Opus 18 strijkkwartetten tot de kwartetten Rasumovsky, Harp, en Serioso (Opus 59, 74, en 95) uit zijn middenperiode, en ten slotte de diepgang van zijn late kwartetten (Opus 127 tot 135). In deze uitzending speelt Quatuor Ébène Beethovens Strijkkwartet nr. 3 in D, Op. 18 nr. 3; Strijkkwartet nr. 11 in F, Op. 95, “Quartetto Serioso”; en Strijkkwartet nr. 8 in e, Op. 59, nr. 2, "Rasumovsky". Deze concertuitvoering werd op 23 november 2020 opgenomen in de Philharmonie de Paris.

Vanaf het eerste concert onder leiding van Arturo Toscanini in 1938 tot de wedergeboorte in 2003 onder leiding van Claudio Abbado: deze documentaire gaat over een legende. Elk jaar komen de grootste dirigenten en de beste orkesten in het Zwitserse Luzerne bij elkaar om tijdens het festival symfonische muziek te presenteren aan het publiek. De geschiedenis van het Lucerne Festival wordt verteld door enkele notabelen, waaronder dirigent Claudio Abbado die zijn visie op het festival geeft, en celliste Natalia Gutman en klarinettiste Sabine Meyer, die al jarenlang deel uitmaken van het Lucerne Festival Orchestra.

De buitengewone Russische pianisten Nikolaj Loeganski en Vadim Roedenko bundelen hun krachten in een uitvoering van Maurice Ravel’s La Valse, in een arrangement voor twee piano’s. Deze uitvoering werd opgenomen in concertzaal Tsjaikovski in de Russische hoofdstad Moskou op 25 november 2021.

J. S. Bachs zes Brandenburgse Concerten behoren tot zijn bekendste werken. Hij schreef ze tussen 1711 en 1720 en droeg ze in 1721 op aan Christiaan Lodewijk, markgraaf van Brandenburg. Om te vieren dat deze geliefde werken 300 jaar bestaan, maakte de Tsjechische klavecinist en dirigent Václav Luks met zijn vermaarde barokensemble Collegium 1704 in 2021 opnames van alle zes Brandenburgse concerten, op historische instrumenten. De Brandenburgse Concerten volgen de structuur van het Italiaanse concerto grosso, waarin een groep solo-instrumenten op de voorgrond treedt ten opzichte van het grote ensemble. In de Brandenburgse Concerten nemen de solisten afwisselende, virtuoze solo’s voor hun rekening. Bij deze uitvoering in de prachtige Spiegelzaal van het Duitse slot Köthen spelen Luks en Collegium 1704 Bachs Brandenburgse Concert nr. 6 in Bes-groot, BWV 1051. In tegenstelling tot de andere vijf concerten spelen er geen violen mee: die ruimte wordt opgevuld door de lagere strijkinstrumenten en het klavecimbel.

Ilan Volkov leidt het Brussels Philharmonic en het Vlaams Radiokoor in een uitvoering van Steve Reich’s The Desert Music. Het werk is geschreven voor koor en orkest en bestaat uit vijf delen. Reich schreef The Desert Music in opdracht van The West German Radio Cologne en The Brooklyn Academy of Music in New York. De componist zette hierbij delen uit drie gedichten van de Amerikaanse dichter William Carlos Williams op muziek. Dit concert is opgenomen op 26 maart 2021.

Franz Welser-Möst dirigeert het Cleveland Orchestra in een uitvoering van Brahms' Symfonie Nr. 3, Op. 90. Het werk is waar laatromantisch juweel en toont de evolutie van Brahms als symfonisch componist. Het is in perfecte balans tussen de lichte, heldere Tweede Symfonie en de monumentale Vierde Symfonie. Hoewel het werk meerdere glorieuze uitbarstingen kent in de blazer- en strijkerssecties, eindigt het in een zacht pianissimo, welke de luisteraar eerder reflecterend dan uitbundig achterlaat. Deze uitvoering is opgenomen in de Wiener Musikverein in 2014.

Het prijswinnende ijsdansensemble de Imperial Ice Stars bestaat uit 26 schaatsers die deelnamen aan diverse nationale, Europese en wereldkampioenschappen, alsook de Olympische Spelen. Samen hebben ze een indrukwekkend aantal van 250 medailles bijeen geschaatst. De Imperial Ice Stars ontvangen al jarenlang lovende kritieken en staande ovaties. Shows vinden plaats op ‘s werelds meest prestigieuze locaties, waaronder de Royal Albert Hall en Sadler’s Wells in Londen, Singapores Esplanada Theater, het Place des Arts te Montréal en de Artscape te Kaapstad. Deze indrukwekkende uitvoering van Sleeping Beauty on Ice (‘Doornroosje’) is gefilmd in het Teatro Montecasino, Johannesburg, Zuid-Afrika.. De productie geeft een frisse, nieuwe kijk op het verhaal van Doornroosje en is uiteraard voorzien van de originele balletmuziek van Pyotr Iljitsj Tsjaikovski (1840-1893).

De Berliner Philharmoniker geeft elk jaar op 1 mei een concert in een andere Europese stad. Deze traditie is bekend geworden onder de naam ‘Europakonzert’. Elke gaststad is van groot cultureel belang. Deze concerten dienen twee doelen: ze herdenken de oprichting van het orkest op 1 mei 1882, en ze vieren het gedeelde erfgoed van de Oude Wereld. In 1991, toen delen van Oost-Europa recent een andere politieke koers waren gaan varen, vond het eerste Europakonzert plaats in Praag. In 1996 vond het Europakonzert wederom plaats in Praag. Deze traditie wordt voortgezet met het Europakonzert 2013, dat wederom in Praag werd gehouden. Dirigent: Sir Simon Rattle. Soliste: Magdalena Kozená. Werken: Ralph Vaughan Williams, Fantasie op een Thema van Thomas Tallis, Antonín Dvořák, Ten Biblical Songs, Opus 99. Ludwig van Beethoven, Symfonie Nr. 6 in F-groot, Opus 68.