TV-gids

De Italiaanse componist Giuseppe Verdi (1813-1901) baseerde het verhaal van de opera Otello op William Shakespeares gelijknamige tragedie. Deze productie, geregisseerd door David Alden, is opgenomen in het Teatro Real te Madrid in 2016. Het orkest en koor van het Teatro Real staan onder de muzikale leiding van Renato Palumbo. Onder de solisten zijn Gregory Kunde, Ermonela Jaho en George Petean. Otello, Venetiaans generaal en hertog van Cyprus, keert terug naar het eiland na een rijke zegetocht. Zijn vaandeldrager Jago voelt zich beledigd door Cassio’s promotie tot kapitein. Om wraak te nemen op Otello doet Jago de hertog laten geloven dat diens vrouw Desdemona een affaire heeft met Cassio. Hierop besluit Otello om zijn vrouw te doden. ’s Nachts wekt hij Desdemona middels een kus en vraagt zijn vrouw om haar bedrog toe te geven. Desdemona probeert tevergeefs haar onschuld te bewijzen; overtuigd van haar overspeligheid wordt ze door Otello gewurgd. Emilia, de vrouw van Jago en tevens het kamermeisje van Desdemona, ontmaskert de listige plannen van Jago, waarna Otello de hand aan zichzelf slaat.

Onder luid gejuich en staande ovaties dirigeerde Mariss Jansons de Berliner Philharmoniker en gastsolist Vadim Repin (viool) tijdens een avond vol populaire toegiften. De Waldbühne in Berlijn is zonder twijfel één van de meest indrukwekkende openluchtpodia in Europa. Iedere zomer speelt de Berliner Philharmoniker voor een publiek van ruim 20.000 toeschouwers. Deze editie van het Waldbühneconcert uit 2002 concentreert zich op toegiften die vaak door grote orkesten en ensembles in het concertprogramma worden opgenomen. Het orkest wordt vergezeld door de Russische violist Vadim Repin, de jongste winnaar ooit van de Koningin Elizabethwedstrijd in Brussel. Het programma varieert van Wagner tot Tsjaikovski en van Sibelius tot John Williams. Zoals altijd wordt het Waldbühneconcert afgesloten met Paul Linckes Berliner Luft!

Het Deens Nationaal Symfonieorkest neemt ons mee op een spectaculaire symfonische ruimtereis in een buitenaards concertprogramma van filmmuziek. Onder leiding van de Nederlandse dirigent Antony Hermus gidst het orkest ons door het muzikale universum, met de muziek van iconische sciencefictionfilms als Avatar, Gravity, Interstellar en Star Wars, van de hand van vooraanstaande componisten als John Williams, Hans Zimmer en James Horner. Uitvoerende solisten in dit concert zijn Tuva Semmingsen, Christine Nonbo Andersen, Steffen Bruun en David Bateson. Deze uitvoering werd in augustus 2021 opgenomen in het DR Koncerthuset in de Deense hoofdstad Kopenhagen.

J. S. Bachs zes Brandenburgse Concerten behoren tot zijn bekendste werken. Hij schreef ze tussen 1711 en 1720 en droeg ze in 1721 op aan Christiaan Lodewijk, markgraaf van Brandenburg. Om te vieren dat deze geliefde werken 300 jaar bestaan, maakte de Tsjechische klavecinist en dirigent Václav Luks met zijn vermaarde barokensemble Collegium 1704 in 2021 opnames van alle zes Brandenburgse concerten, op historische instrumenten. De Brandenburgse Concerten volgen de structuur van het Italiaanse concerto grosso, waarin een groep solo-instrumenten op de voorgrond treedt ten opzichte van het grote ensemble. In de Brandenburgse Concerten nemen de solisten afwisselende, virtuoze solo’s voor hun rekening. Bij deze uitvoering in de prachtige Spiegelzaal van het Duitse slot Köthen spelen Luks en Collegium 1704 Bachs Brandenburgse Concert nr. 3 in G-groot, BWV 1048. Dit concert werd geschreven voor drie violen, drie altviolen, drie cello’s en basso continuo. De vorm van het concert is opmerkelijk: de twee snelle delen worden gescheiden door een Adagio dat slechts bestaat uit één maat van twee akkoorden.

Vanuit het Barockschloss in het Duitse Rammenau speelt het Gewandhausquartett Mozarts Vioolkwartet Nr. 19 in C-groot, KV. 465. Het werk kreeg de naam “Dissonantenkwartet” vanwege het uitzonderlijk langzame intro dat voorzien was van dissonante noten alvorens de harmonie oplost in de toonsoort C-groot van het Allegro. Het is mogelijk de meest bekende van Mozarts strijkkwartetten en de laatste van de set van zes kwartetten die de componist aan collega en vriend Joseph Haydn opdroeg. Het Gewandhausquartett bestaat uit Frank Michael Erben (1e viool), Conrad Suske (2e viool), Volker Metz (altviool), Jürnjakob Timm (cello) and Steffen Adelmann (contrabas).

Gioachino Rossini zei het zelf al: hij werd geboren om komische opera’s te schrijven. Dat neemt niet weg dat deze late compositie er zeker ook mag zijn. Hij bestempelde zijn ‘Petitie Messe Solennelle’ als zijn laatste "péchés de vieillesse" (zonden van de ouderdom) en schreef het oorspronkelijk voor koor, twee piano’s en harmonium. Riccardo Chailly dirigeert het Gewandhausorchester Leipzig, het Gewandhauschor en het Chor der Oper Leipzig in de orkestversie vanuit het Gewandhaus in Leipzig in 2008.

Franz Welser-Möst dirigeert het Cleveland Orchestra in een concertprogramma met werken van Johannes Brahms (1833-1897). Het concert opent met de Akademische Festouvertüre, Op. 80. Brahms componeerde het werk ter ere van de Universiteit van Breslau, waar de componist een eredoctoraat ontving in de filosofie. Na deze ouverture volgt Brahms' Vioolconcert in D, Op. 77. Soliste is de vermaarde Duitse violiste Julia Fischer (1983). Brahms componeerde het werk speciaal voo vioolvirtuoos Joseph Joachim, die het schaarde onder de 'vier grote Duitse vioolconcerten', naast die van Beethoven, Bruch en Mendelssohn. Dit concert is opgenomen in de Severance Hall te Cleveland, VS in 2014.

De Franse pianist Dimitri Malignan (1998) voert J. S. Bachs Capriccio (BWV 992), Johannes Brahms' Variaties op een thema van Robert Schumann, Op. 9, en een selectie uit de Preludes van Sergej Rachmaninov uit (Preludes nr. 5, 6, 8 en 10 uit Op. 32, en Prelude nr. 7 uit Op. 23) tijdens de halve finales van Piano-editie 2021 van het Concours musical international de Montréal (CMIM). Dit recital werd opgenomen in Salle Cortot van het École Normale de Musique in Parijs, Frankrijk.

Pianist Michelle Candotti (Italië, 1996) treedt op met het CMIM ensemble, bestaande uit drie strijkers van het Symfonieorkest van Montreal, in een uitvoering van het eerste deel, Sostenuto assai – Allegro ma non troppo, van Robert Schumanns Pianokwartet in Es-groot, Op. 47. Dit optreden vond plaats in de kamermuziekronde van het uit twee delen bestaande halve finale van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

Rodolfo Barráez dirigeert het Orkest en Koor van de Academia de Musica del Palacia de Mineria in deze uitvoering van Carl Orffs cantate Carmina Burana. Solisten zijn Anabel de la Mora (sopraan), Andrés Carrillo (tenor) en Daniel Cerón (bariton). Carmina Burana, geschreven in 1935 en 1936, is gebaseerd op 24 teksten uit een middeleeuws manuscript met diezelfde naam. Het werk heet voluit "Liederen uit Beuern: profane liederen gezongen door solisten en koor, begeleid door instrumenten en magische beelden." De eerste uitvoering vond plaats in de Opera van Frankfurt op 8 juni 1937.

Kristine Opolais, de Letse prima donna en ster van de New York Metropolitan Opera, treedt op in haar thuisland. Samen met het Latvian National Symphony Orchestra verzorgde ze in 2017 een spetterend concert in de Nationale Opera van Letland. Op het programma staan verschillende aria’s die Opolais tot een internationale wereldster maakten. Italiaanse operamuziek maakt een prominent onderdeel uit van het concert, met aria’s die de toehoorders aanzetten tot dromen over de liefde en hen doen realiseren wat werkelijk belangrijk is in het leven. Geniet van de mooiste vocale en instrumentale stukken uit opera’s van Giuseppe Verdi, Giacomo Puccini, Pietro Mascagni, Camille Saint-Saëns, Arrigo Boito and Alfredo Catalani.

This documentary by Mark Perna shows the training and professional growth actions for opera singers, the promotion and enhancement of the cultural offer of the city and province of Modena and the maintenance and development of the Modenese musical tradition in the field of opera.

Minsoo Hong (1993, Zuid-Korea) speelt Liszts Sposalizio uit Années de Pèlerinage: Deuxième Année (S161/1) en Bellini/Liszts Réminiscences de Norma (S394) tijdens de solo-finale van het 11e Internationaal Franz Liszt Pianoconcours in TivoliVredenburg te Utrecht. Het concours bevordert zowel de muzikale ontwikkeling alsook de concertervaring van pianotalenten afkomstig uit alle uithoeken van de wereld. Hierdoor vormt het concours een belangrijke opstap tot de internationale klassieke concertwereld voor jong talent dat een professionele carrière als musicus ambieert. Het Internationaal Franz Liszt Pianoconcours werd voor het eerst georganiseerd in 1986 en behoort inmiddels tot een van de meest prestigieuze pianoconcoursen ter wereld.

Het korte verhaal ‘A Descent into the Maelström’ (1841) van de Amerikaanse auteur Edgar Allan Poe gaat over twee vissers die tussen de bergachtige eilanden in het noorden van Noorwegen in een draaikolk terechtkomen. Slechts één van hen kan het navertellen. De Amerikaanse componist Philipp Glass baseerde een koorwerk voor het Australian Dance Theatre op dit verhaal. Dat werk werd in 1986 uitgevoerd op het Adelaide Festival of Arts. Ruim dertig jaar later nam Beacon Isle Films een arrangement van Glass’ werk voor symfonisch orkest op, uitgevoerd door het Arctic Philharmonic Orchestra and Choir onder leiding van dirigent Tim Weiss. Sopraan Berit Norbakken Solset is de solist. Het Artic Philharmonic Orchestra is het jongste, meest noordelijk gevestigde professionele orkest, dat jaarlijks zo’n 150 uitvoeringen geeft. Deze opname uit 2019 werd gemaakt op de Lofoten, in de spectaculaire omgeving waar Poe’s oorspronkelijke verhaal zich afspeelde.

Op uitnodiging van de Argentijnse pianiste Martha Argerich namen verschillende sterren uit de klassieke muziek deel aan dit concert ten behoeve van het Erasmusfonds voor medisch onderzoek over de intensive care, opgenomen op 21 oktober 2023 in het Koninklijk Conservatorium van Brussel, België. Het concert is een eerbetoon aan de beroemde cellist Aleksandr Khramouchin (1979) die onverwachts overleed op 13 mei 2023. Als onderdeel van dit concert voeren violiste Alissa Margulis, cellist Mischa Maisky en pianiste Lily Maisky Sergej Rachmaninov's Trio élégiaque nr. 1 in g mineur uit.

Jean Paul’s roman ‘Titan’, waarin een artistiek begaafde jongeling zijn plaats niet kan vinden in de samenleving en zich uiteindelijk overgeeft aan wanhoop en zelfmoord, is de inspiratiebron geweest voor Gustav Mahlers Eerste Symfonie. Dit werk ontstond niet zonder slag of stoot: Mahler componeerde het tussen 1887 en 1888 toen hij in zijn 20-er jaren als dirigent werkzaam was bij de Opera in Leipzig. De eerste versie van het werk werd gezien als een symfonisch gedicht in twee delen, met titels die duidelijk een verhaal vertellen. Deze voorloper ging in 1898 in Boedapest in première maar werd slecht ontvangen. Mahler besloot het werk te reviseren: de beeldende titels werden geschrapt en hij liet het originele tweede deel (Blumine) vallen. Het resultaat is een prachtige symfonie, vol met muzikale verwijzingen. Zo is in het eerste deel een eerdere compositie van Mahler te horen (Ging heut' morgens übers Feld uit Lieder eines Fahrenden Gesellen), het tweede deel is een Oostenrijkse Ländler (een boerendans) en in het derde deel maakt hij een toespeling op een wel heel bekende melodie: ‘Vader Jakob’. Al met al is deze Eerste Symfonie een ongelofelijke prestatie voor zo’n jonge componist.

Sigiswald Kuijken dirigeert barokensemble La Petite Bande en koor Ex Tempore in de Sint-Nicolaaskerk in Leipzig in deze opname van het Bachfest 2004, een vooraanstaand muziekfestival waar het de uitvoering van de muziek van J. S. Bach en diens zonen betreft. Dit concert begint met J. S. Bachs 'Hemelvaarts-oratorium' “Lobet Gott in seinen Reichen” (BWV 11). Dit werk, uit 1735, zou de laatste bijdrage van de componist aan dit genre zijn. Omdat het zo kort is, werd het in 1852 bij vergissing aangezien voor cantate toen de Bach Gesamtausgabe werd samengesteld. Het concert vervolgt met “Die Auferstehung und Himmelfahrt Jesu” (Wq 240), een oratorium van Bachs beroemdste zoon, Carl Philipp Emanuel Bach. Solisten zijn Sophie Karthäuser (sopraan), Patrizia Hardt (alt), Christoph Einhorn (tenor), Christoph Genz (tenor), Jan van der Crabben (bariton), en Stephan Genz (bas).

De philharmonie zuidnederland duikt in de bespiegelende klankwereld van de Amerikaanse componist Richard Danielpour (1956). In zijn meeslepende liedcyclus Elegies (1997) slaan oorlogsbrieven van een gesneuvelde vader aan zijn nog ongeboren dochter bruggen in de tijd. Topzangsolisten als de Nederlandse bariton Thomas Oliemans en de Russische mezzosopraan Marina Prudenskaja mogen stralen. Het orkest staat onder leiding van Hartmut Haenchen. Opgenomen in het Muziekgebouw te Eindhoven in 2019.

Het Berliner Philharmoniker onder leiding van Claudio Abbado en solist Daniel Barenboim verzorgen het Europakonzert van 1994 in het Duitse Meiningen. Op het programma staan Beethovens Pianoconcert Nr. 5 en de Tweede Symfonie van Brahms. Het pianoconcert is de laatste van de vijf concerten die Beethoven componeerde en staat ook wel bekend als het ‘Keizersconcert’. Het werk is gecomponeerd tussen 1809 en 1811. Brahms’ Tweede Symfonie dateert van 1877 en wordt vaak vergeleken met de Zesde Symfonie van Beethoven, vanwege het vrolijke, opgewekte en pastorale karakter.

Jan Hugo (1991, Zuid-Afrika) voert Die drei Zigeuner (S383), Die Zelle in Nonnenwerth (S382bis) en La lugubre gondola (S134bis) uit tijdens de halve finale II (kamermuziek) van het 11e Internationaal Franz Liszt Pianoconcours dat in 2017 plaatsvond in TivoliVredenburg te Utrecht. Het concours bevordert zowel de muzikale ontwikkeling alsook de concertervaring van pianotalenten afkomstig uit alle uithoeken van de wereld. Hierdoor vormt het concours een belangrijke opstap tot de internationale klassieke concertwereld voor jong talent dat een professionele carrière als musicus ambieert. Het Internationaal Franz Liszt Pianoconcours werd voor het eerst georganiseerd in 1986 en behoort inmiddels tot een van de meest prestigieuze pianoconcoursen ter wereld.

Het muzikale collectief Les Dissonances werd in 2004 opgericht door violist David Grimal. Het ensemble werkt zonder dirigent en is samengesteld uit musici uit de best aangeschreven Europese orkesten, internationale solisten, en jong talent. In dit programma speelt Les Dissonances Johannes Brahms’ Symfonie nr. 4 in e-klein, Op. 98. Brahms voltooide zijn laatste symfonie in 1885. Hij dirigeerde de geslaagde première van het werk in oktober van datzelfde jaar in de Duitse stad Meiningen. De finale van de symfonie bestaat uit een chaconne, een op variaties gebaseerde vorm die de fascinatie van de componist voor barokmuziek weerspiegelt. In dit deel leent Brahms een acht maten tellend thema uit J. S. Bachs cantate ‘Nach dir, Herr, verlanget mich’, BWV 150. Het deel opent met het thema en gaat dan over in een reeks variaties met allemaal datzelfde herhaalde thema in de bas. Deze uitvoering werd in 2014 opgenomen in de Opéra de Dijon, Frankrijk.