TV-gids

De opera Agrippina werd door de 24-jarige Georg Friedrich Handel geschreven. Het betekende het eerste theatrale succes van de componist. Het werk bevat frisse, uitbundige en inventieve muziek en is voorzien van een van de fijnste libretti waar Handel mee heeft gewerkt. De opera is gecomponeerd in 1709 en werd voor het eerste uitgevoerd in Venetië. Zoals gebruikelijk voor Handel, is de opera geschreven rond een aantal hoogstaande aria’s, waarin de virtuositeit van de zangers uitstekend tot zijn recht komt. Deze prachtige productie van operaregisseur Michael Hampe is opgenomen in het achttiende-eeuwse paleistheater tijdens het Schwetzingen Festival in 1985. De London Baroque Players, een orkest gespecialiseerd in vroege muziek uit de 17e en 18e eeuw, staat onder leiding van Arnold Östman. Samen begeleiden ze een indrukkende cast met als solisten Günter von Kannen, Barbara Daniels, David Kuebler, Janice Hall, Claudio Nicolai, Ulrich Hielscher, Eberhard Katz en Carlos Feller.

De Franse dirigent en componist Pierre Boulez leidt het orkest en koor van de Staatsoper Berlin en het orkest van de Staatskapelle Berlin in deze uitvoering van Gustav Mahlers Symfonie nr. 2. Dit concert maakt deel uit van een reeks optredens ter gelegenheid van Boulez' tachtigste verjaardag. Boulez' eigenzinnige kijk op Mahlers bladmuziek maakt dat publiek en critici er niet over uitgepraat raken. Vocalisten Diana Damrau en Petra Lang verlenen hun medewerking om Boulez’ visie op dit reusachtige werk te verwezenlijken. Dit concert werd in 2005 opgenomen in de Staatskapelle in Berlijn.

Dit bijzondere concert viert de diversiteit en rijkdom van Canada zoals Canadezen die zelf ervaren. Het Mosaïque Project van Ensemble Made in Canada bestaat uit een suite van pianokwartetten. Het ensemble gaf 14 Canadese componisten opdracht tot het schrijven van een pianokwartet, telkens geïnspireerd op een regio van dit uitgestrekte land. Hoogtepunt van Ensemble Made in Canada’s twee jaar durende tournee door Canada met dit programma was dit optreden in St. Catharines’ prachtige, gloednieuwe Partridge Hall. Het Ensemble, bestaande uit Elissa Lee (viool) Sharon Wei (altviool), Rachel Mercer (cello) en Angela Park (piano), treedt steeds meer op de voorgrond als Canada’s belangrijkste pianokwartet.

Sinds 1991 speelt de Berliner Philharmoniker ieder jaar een Europaconcert in een verschillende Europese stad, ter herdenking van de oprichting van het orkest op 1 mei 1882. In deze uitzending ziet u het Europaconcert van 1999, opgenomen in de Mariakerk in het Poolse Krakau, waar Bernard Haitink de Berliner Philharmoniker dirigeert met als solisten Christine Schäfer (sopraan) en Emanuel Ax (piano). Op het programma: Wolfgang Amadeus Mozarts Exsultate, jubilate, K. 165, en Et incarnatus est uit Mis in c mineur, K. 427.

Het Kuijken Ensemble bestaat uit de drie broers Kuijken op fluit, viool, en viola da gamba, en klavecinist Robert Kohnen. Deze heren behoren tot de meest gerespecteerde specialisten op het gebied van de Oude Muziek. Al zijn ze inmiddels als dirigenten en op andere manieren bezig met de promotie van de authentieke uitvoeringspraktijk, ze beheersen ieder een reeks instrumenten. Hun zeldzame gezamenlijke concerten zijn ware buitenkansjes voor het publiek. Met J. S. Bachs Musikalisches Opfer, hier gespeeld op basis van een rigoureus verkleinde instrumentatie, demonstreren de heren hun lange ervaring en hun enorme stijlgevoeligheid. Bachs late meesterwerk Musikalisches Opfer (1747) is een muzikaal eerbetoon dat hij schreef ter gelegenheid van zijn bezoek in Potsdam aan Frederik de Grote, koning van Pruisen. Deze opname uit het Bachjaar 2000 werd gemaakt in het prachtige, historische Altes Rathaus van Leipzig.

Het was een historische gebeurtenis: op 2 november 2018 dirigeerde de Welsh componist Sir Karl Jenkins The World Orchestra for Peace, aangevuld met een gigantisch koor van ongeveer 2.000 zangers uit bijna 30 landen, om een vredesconcert te geven in de Berlijnse Mercedes Benz Arena. De solisten zijn vocalisten Leah-Marian Jones, Yumeji Matsufuji, Pauline Rathmann, Amir Aziz, violist Krzysztof Wisniewski en cellist Valentino Worlitzsch. The Armed Man: A Mass for Peace is momenteel het vaakst uitgevoerde werk van een nog levende componist. Nooit eerder werd dit werk met zo'n groot ensemble op het podium gebracht als bij deze gelegenheid. Ook uitzonderlijk is de speciaal gemaakte film die tijdens het concert wordt vertoond, waarin archiefbeelden uit de oorlog de rode lijn van het werk volgen – van de aanloop tot de oorlog tot de strijd en haar gevolgen. Deze film, die op vijf enorme schermen wordt geprojecteerd, vormt een ontroerende aanvulling op de muziek, en levert het publiek bovendien een krachtige, onvergetelijke multimediale ervaring.

Pianowonder Evgeny Kissin verovert andermaal de harten van zijn luisteraars in een concertprogramma met werken van Chopin, Schumann, Scriabin en Debussy. De recitals van de Russische pianist zijn al jaren lang vaste prik op het Verbier Festival en vormen een steevast hoogtepunt. Kissin opent met Chopins Nocturne Op. 62, Nr. 2. Na Schumanns zelden uitgevoerde Derde Pianosonate, Op. 14 volgt een selectie preludes van Debussy, ter ere van diens honderste geboortejaar. Kissin sluit af met Scriabins Pianosonate Nr. 4 en Golliwog’s Cakewalk uit Debussy’s Children’s Corner. Opgenomen tijdens de 25e jubileumeditie van het Zwitserse Verbier Festival van 2018.

Pianist Anthony Ratinov (VS, 1997) speelt Sergej Prokofjevs Pianoconcert nr. 3 in C-groot, Op. 26, tijdens de finale van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Ratinov wordt begeleid door het Orchestre symphonique de Montréal onder leiding van Xian Zhang. Deze uitvoering werd opgenomen in het Maison symphonique de Montréal.

Anton Bruckner vond zijn Symfonie Nr. 8 het artistieke hoogtepunt van zijn carrière. Hij schreef het werk terwijl zijn Symfonie Nr. 7 en zijn Te Deum enthousiast werd ontvangen door critici en publiek. Toch legde de componist zijn eerste versie van dit werk in een lade – de versie die Franz Welser-Möst hier dirigeert – toen zijn vriend, de dirigent Hermann Levi, het werk afwees. Pas in 1954 werd deze oerversie voor het eerst uitgevoerd, en verscheen pas in 1972 in druk. Deze live-opname vanuit Severance Hall in Cleveland, door het Cleveland Orchestra onder muzikaal leider Franz Welser-Möst, is het vierde deel van de Brucknercyclus door dit orkest. De Oostenrijkse dirigent Franz Welser-Möst was sinds 2002 muzikaal leider van het Cleveland Orchestra. Daarnaast was Welser-Möst van 2010 tot 2014 algemeen muzikaal leider van de Weense Staatsopera.

Gioachino Rossini zei het zelf al: hij werd geboren om komische opera’s te schrijven. Dat neemt niet weg dat deze late compositie er zeker ook mag zijn. Hij bestempelde zijn ‘Petitie Messe Solennelle’ als zijn laatste "péchés de vieillesse" (zonden van de ouderdom) en schreef het oorspronkelijk voor koor, twee piano’s en harmonium. Riccardo Chailly dirigeert het Gewandhausorchester Leipzig, het Gewandhauschor en het Chor der Oper Leipzig in de orkestversie vanuit het Gewandhaus in Leipzig in 2008.

De in Azerbaijan geboren zangeres Seljan Nasibli verhuisde op vroege leeftijd naar Engeland, waar zij werd aangemoedigd muziekles te nemen. Hoewel Nasibli aanvankelijk jazz wilde zingen, herkenden haar leraren in Oxford een operatalent in haar. Op hun advies koos Nasibli ervoor de klassieke weg in te slaan. Zij rondde haar studie af aan The Royal College of Music, waar zij een masterdiploma zang behaalde. In deze aflevering van Stingray Originals vertolkt Nasibli drie van Giacomo Puccini's meest geliefde aria's: 'Signore, ascolta!' en 'Tu, che di gel sei cinta' uit de opera Turandot, en 'Quando m'en vo' (Musetta's Waltz) uit de opera La bohème.

Kunnen wij het creatieve brein van Ludwig van Beethoven ervaren als van binnenuit, en dan met name in de laatste fase van zijn leven, toen de componist met ernstig gehoorverlies te maken had? Pianist Tom Beghins recente opnames van Beethovens Pianosonates Op. 109, 110 en 111 zijn een artistieke verkenning van de manier waarop Beethovens musiceren werd gevormd door de werkomstandigheden die hij met hulp van collega's en vrienden wist te scheppen. Tom Beghin voert niet alleen Beethovens drie meesterlijke pianowerken uit op een magnifieke, nieuwe replica van Beethovens Broadwood & Sons fortepiano, hij maakt bovendien gebruik van een gereconstrueerde 'Gehörmaschine', een resonator zoals Beethoven die op zijn piano liet inbouwen zodat hij muziek kon blijven schrijven terwijl zijn gehoor achteruit ging. “U hoort het beter als u uw hoofd onder dit apparaat houdt, nietwaar?,” vroeg André Stein aan Beethoven. Twee eeuwen later kunnen wij zelf ervaren hoe Beethoven zijn eigen muziek hoorde, en ons afvragen: horen wij Beethovens muziek nu anders? Beghin lokt ons de 'gehoormachine' in, zodat we de essentie van Beethovens onstuimige en onweerstaanbaar poëtische muzikale vibraties niet alleen kunnen horen, maar ook voelen. 'Inside the Hearing Machine' nodigt ons uit een kijkje te nemen in de multi-sensorische speeltuin van een dove componist die een veel inniger band met zijn instrument had dan alleen de klank mogelijk maakte.

Sinds 1991 speelt de Berliner Philharmoniker ieder jaar een Europaconcert in een verschillende Europese stad. Hiermee herdenkt het orkest de oprichting van het orkest op 1 mei 1882, en vieren de musici het gedeelde erfgoed van de Oude Wereld. De editie van 1998 vond plaats op een fascinerende, unieke locatie: het Vasamuseum in Stockholm. Dit maritieme museum stelt de Vasa tentoon: dit enorme, 17e-eeuws schip, dat 69 meter lang en 12 meter breed was en 1210 ton woog, kapseisde en zonk al op haar eerste reis in 1628. Hiermee is het museum de perfecte achtergrond voor de Berliner Philharmoniker onder leiding van Claudio Abbado, die een muziekprogramma uitvoeren dat perfect aansluit op deze maritieme omgeving. Allereerst klinkt de Ouverture tot Richard Wagners Der fliegende Holländer.

Roberto Prosseda (1975) speelt Mozarts Pianosonate Nr. 5 (KV. 283) en vier Impromptu's, Op. 90 van Franz Schubert. Het concert eindigt met een uitvoering van Chopins virtuoze Ballade Nr. 4, Op. 52. Prosseda staat voornamelijk bekend om zijn uitvoeringen van onbekende, herontdekte van Felix Mendelssohn, van wie hij het volledige piano-oeuvre op negen cd's voor Decca heeft vastgelegd. Sinds 2012 geeft Prosseda ook educatieve concerten samen met de robotpianist TeoTronico om de verschillen tussen de letterijke uitvoering en menselijke interpretatie te demonstreren.

Dirigent Mariss Jansons, het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks en Modest Moessorgski's Schilderen van een Tentoonstelling waren bestemd om samen te komen. Ravels inventieve orkestratie van dit Russische meesterwerk, met de verschillende delen die verbonden worden door de terugkomende 'Promenade', is simpelweg adembenemend te noemen. Slechts weinig dirigenten kunnen de kleurrijke schilderen en schetsen van Victor Hartmann zo tot leven brengen als Jansons dat kan. Moessorgski componeerde het werk oorspronkelijk voor piano, maar de imposante orkestrale versie van Maurice Ravel is tegenwoordig veelvuldig op de lessenaar van menig orkest te vinden. Deze uitvoering is opgenomen in de Herkulessaal te München in 2014.

'La Bayadère' is een ballet in drie aktes van de Franse choreograaf Marius Petipa. 'La Bayadère' speelt zich af in het India van de negentiende eeuw en vertelt het treurige liefdesverhaal van de edele krijger Solor en zijn Nikaja, een tempeldanseres of 'bayadère', die is vergiftigd foor haar rivale, Gamzatti. Dit ballet bevat één van de meest bejubelde scenes uit het klassieke balletrepertoire: 'Het Rijk der Schimmen'. In deze iconische scene droomt Solor, onder de invloed van opium, van een hereniging met zijn geliefde Nikaja. Deze productie van het ballet betreft de herziene choreografie van Vladimir Ponomarjov en Vakthang Chabukiani uit 1941, en bevat ook dansen van Konstantin Sergeyev en Nikolai Zoebkovskiy. De muziek van dit ballet werd geschreven door Ludwig Minkus en wordt uitgevoerd door het Mariinski Orkest onder leiding van Boris Gruzin. Onder de dansers zijn Viktoria Tereshkina, Anastasia Matvienko, Vladimir Shklyarov en Vladimir Ponomarev. Deze uitvoering werd opgenomen in juli 2014 in het Mariinskitheater in Sint-Petersburg, Rusland.

Onder luid gejuich en staande ovaties dirigeerde Mariss Jansons de Berliner Philharmoniker en gastsolist Vadim Repin (viool) tijdens een avond vol populaire toegiften. De Waldbühne in Berlijn is zonder twijfel één van de meest indrukwekkende openluchtpodia in Europa. Iedere zomer speelt de Berliner Philharmoniker voor een publiek van ruim 20.000 toeschouwers. Deze editie van het Waldbühneconcert uit 2002 concentreert zich op toegiften die vaak door grote orkesten en ensembles in het concertprogramma worden opgenomen. Het orkest wordt vergezeld door de Russische violist Vadim Repin, de jongste winnaar ooit van de Koningin Elizabethwedstrijd in Brussel. Het programma varieert van Wagner tot Tsjaikovski en van Sibelius tot John Williams. Zoals altijd wordt het Waldbühneconcert afgesloten met Paul Linckes Berliner Luft!

De korte documentaire Summertime at the Domaine Forget toont u een klassieke parel: het onder musici internationaal hoog aangeschreven festival Domaine Forget van Saint-Irénée in het Canadese Quebec. De muziek- en dansschool van Domaine Forget is de gastheer van dit jaarlijkse festival ter promotie van muziek en dans. Van over de hele wereld reizen elke zomer 500 jonge musici naar Saint-Irénée om er deel te nemen aan één van Canada's belangrijkste muziekzomerscholen. Hen staat een intensief cursusprogramma te wachten vol masterclasses, privélessen, kamermuzieksessies, lezingen, interessante workshops, en een gevarieerde reeks concerten.

Dirigent Herbert Blomstedt en het Gewandhausorchester nemen ons mee op een muzikale reis naar de Tsjechische Republiek in dit concert uit 2020 vanuit het Gewandhaus in Leipzig. Op het programma staat Symfonie in D-groot, Op. 23 uit 1821 van de Boheemse componist Jan Václav Hugo Voríšek. Al werd dit werk – Voríšek’s enige symfonie – nooit uitgevoerd tijdens het leven van de componist, het behoort tegenwoordig tot één van zijn vaakst gespeelde werken.