TV-gids

Every year, the Europakonzert is hosted by the Berliner Philharmoniker in a notorious concert hall or on a special location. This years concert is performed at the magnificent Royal Albert Hall in London. The Dutch conductor Bernard Haitink starts with Tchaikovsky's Fantasy Overture from "Roméo et Juliette". The second piece by Wolfgang Amadeus Mozart is his famous Violin Concerto No. 3 in G major K. 216 played by the German violinist Frank Peter Zimmermann. During his career he played with a lot of famous orchestras and conductors such as the Boston Symphony Orchestra and Mariss Jansons. He has a great passion for chamber music and plays a lot of recitals with the Italian pianist Enrico Pace. The concert closes with Stravinsky's The Rite of Spring which he wrote in 1913 for Sergei Diaghilev's Ballets Russes. The première caused a lot of sensation and near-riot in the audience because of the avant-garde nature, music and choreography of the piece. The Rite of Spring is now considered as one of the masterpieces of classical music history and has influenced many 20th-century music composers. The encore is Tchaikovsky's Flower Waltz from the Nutcracker.

Iván Fischer dirigeert het Boedapest Festival Orkest in deze concertopname uit 2015 vanuit de Béla Bartók Nationale Concertzaal in Boedapest, Hongarije. Het concert begint met Sergej Prokofjevs Ouverture op Hebreeuwse thema's, Op. 34. Daarna schittert Thomas Zehetmair als soloviolist in Prokofjevs Vioolconcert nr. 2, Op. 63. Het tweede deel van het concert draait om Igor Stravinsky: muziek geschreven voor het ballet 'Jeu de cartes' (1937), en de Vuurvogelsuite nr. 2 (1919). Jeu de cartes behoort tot Stravinsky's neoklassieke werken en bestaat uit drie delen ('giften'). De Vuurvogelsuite nr. 2 is gebaseerd op de muziek uit het gelijknamige ballet, geschreven voor Sergej Diaghilevs Ballets Russes, dat in 1910 in Parijs de première beleefde.

Het muzikale collectief Les Dissonances werd in 2004 opgericht door violist David Grimal. Het ensemble werkt zonder dirigent en is samengesteld uit musici uit de best aangeschreven Europese orkesten, internationale solisten, en jong talent. In dit programma speelt Les Dissonances Wolfgang Amadeus Mozart’s Vioolconcert nr. 3 in G-groot, K. 216 met Grimal als solist. Op zijn eerste vioolconcert na schreef Mozart zijn andere vioolconcerten, vier in getal, in 1775, toen hij concertmeester was aan het Salzburgse hof. Vioolconcert nr. 3 begint met een thema dat de componist leende uit de aria ‘Aer tranquillo’ uit zijn recente opera Il re pastore. In het prachtige Adagio spelen de strijkers gedempt en maken de hobo’s ruimte voor de fluiten, die alleen in het tweede deel te horen zijn. Het laatste deel doet denken aan een dans. Deze uitvoering werd in 2014 opgenomen in Cité de la Musique in Frankrijk.

Christian Zacharias (piano), Frank Peter Zimmermann (viool), Tabea Zimmerman (altviool) en Tilmann Wick (cello) voeren Mozarts Pianokwartet Nr. 1 (KV. 478) uit tijdens de Ludwigsburger Schlossfestspiele in 1988. Mozart kreeg in 1785 de opdracht van uitgever Franz Anton Hoffmeister om drie kwartetten te componeren. Hoffmeister oordeelde echter dat het eerste kwartet (KV. 478) te lastig was voor amateurspelers en besloot hierop de opdracht te ontbinden. Mozart voltooide echter negen maanden alsnog het Tweede Pianokwartet.

Het Orchestra Mozart in opgericht in 2004 om jonge, getalenteerde musici de mogelijk te geven om in een orkest van wereldniveau te spelen onder leiding van ’s werelds grootste dirigenten. Claudio Abbado was de artistiek leider van het orkest en verantwoordelijk voor de bezetting van het ensemble. Samen met Giuliano Carmignola speelt het Orchestra Mozart Johann Sebastian Bachs Brandenburgse Concerten (BWV 1046-51). De opname vond plaats in het Teatro Municipale Valli,m Reggio Emilia.

Het Maggio Musicale Fiorentino (Florentijnse Muzikale Mei) is het oudste opera- en kunstfestival van Italië. Het werd in 1933 opgericht om hedendaagse en in de vergetelheid geraakte opera’s op de planken te brengen. In de loop der jaren heeft het festival zich verbreedt, en zijn orkestrale concerten er een vaste waarde geworden. Tijdens de editie van 2021 van het festival leidt Sir John Eliot Gardiner het Orchestra del Maggio Musicale Fiorentino in een prachtig concertprogramma met Pjotr Iljitsj Tsjaikovski’s Symfonie nr. 2 in c-mineur, Op. 17, 'Klein-Russische', en Edward Elgars Variaties op een Origineel Thema, Op. 36, beter bekend als de Enigmavariaties. Tsjaikovski’s Symfonie nr. 2 uit 1872 draagt de bijnaam 'Klein-Russische', omdat de componist er volksmelodieën uit Oekraïne in verwerkte, dat destijds wel als 'Klein-Rusland' werd aangeduid. Elgars orkestrale Enigmavariaties uit 1899 bestaan uit een thema en veertien variaties, waarbij elke variatie een muzikale schets is van een van de vrienden van de componist. Deze uitvoering werd opgenomen in het Teatro del Maggio Musicale Fiorentino in Florence, Italië, in 2021.

Pianist Michelle Candotti (Italië, 1996) vertolkt Frédéric Chopins Barcarolle in Fis groot, op. 60; Franz Liszts Paraphrase de concert sur Ernani II, S. 432; en Béla Bartók’s Pianosonate, Sz. 80, tijdens de eerste ronde van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

Mezzosopraan Magdalena Kožená laat niet alleen de ‘hemelse geneugten’ weerklinken in het laatste deel van Gustav Mahlers Symfonie Nr. 4: eerder in het concert wijdt ze zichzelf aan de engelachtige schoonheid en intieme eenvoud van Mahlers Rückert Lieder. Vrijwel alle liederen die Mahler vóór 1900 componeerde baseerde hij op teksten uit Des Knaben Wunderhorn, een collectie volksgedichten uitgegeven door Clemens Brentano en Achim von Arnim. Later richtte Mahler zich op het werk van één dichter, de Frankische orientalist en vertaler Friedrich Rückert. Mahler gaf toe dat diens gedichten hem zo diep raakten dat het voelde alsof hij ze zelf had geschreven. In het laatste Lied, Ich bin der Welt abhanden gekommen, citeert hij een frase uit het Adagio van zijn Symfonie Nr. 4. Toen men hem vroeg wat dat wilde zeggen, legde hij uit dat dit citaat hemzelf belichaamde.

Dit feestelijk concert vanuit de Berlijnse Gethsemanekirche markeert het 60-jarig bestaan van het RIAS Kammerchor. Opgericht in 1948 behoorde dit koor tot de ‘Rundfunk im amerikanischen Sektor’ (RIAS) in het verdeelde Berlijn. Tot op de dag van vandaag wordt het koor gezien als een van de beste kamerkoren ter wereld. Onder leiding van Hans-Christoph Rademann en begeleid door de Akademie für Alte Musik Berlin voert het koor beroemde motetten van Johann Sebastian Bach uit, afgewisseld met instrumentale cantates. Op het programma staan „Der Geist hilft unser Schwachheit auf“, Motet BWV 226, Sinfonia uit Cantata BWV 146; „Ich lasse dich nicht, du segnest mich denn“ BWV Anh. 159; Concerto uit Cantata BWV 35; „Jesu, meine Freude“ BWV 227; Sinfonia uit Cantata BWV 188.

Er zijn weinig Italiaanse theaters die internationaal toonaangevend zijn én bepalend zijn voor het leven in de stad én ontmoetingen en ervaringen aanmoedigen. Het Teatro Regio di Torino combineert al die functies. Binnen de nationale operatraditie staat dit theater voor excellentie. Het is een prestigieus podium voor opera, ballet, concerten en musicals. Al deze theaterproducties zijn van grote klasse. Al sinds de opening in 1740 maakt het theater deze reputatie waar. Ontdekt het theater en al haar prachtige producties in deze korte documentaire over het Teatro Regio in Turijn.

Ter gelegenheid van haar 80e verjaardag dook de Argentijnse pianiste Martha Argerich in het kamermuziekrepertoire in dit prachtige concert, opgenomen in het Franse Château de Chantilly. De 'Grande Dame' van de piano wordt vergezeld door verschillende gerenommeerde artiesten. Als onderdeel van dit concert spelen Argerich en pianist Iddo Bar-Shaï Franz Schubert’s Rondo in A, D. 951.

De Italiaanse pianist Roberto Prosseda vertolkt Frédéric Chopins technisch uitdagende Ballade nr. 4 in f-mineur, Op. 52. Het in 1842 voltooide werk geldt als een meesterwerk binnen het romantische pianorepertoire, en staat bekend om de ingewikkelde structuur en emotionele diepgang. Deze uitvoering werd in 2006 opgenomen in het prachtige barokpaleis Villa Contarini in Piazzola sul Brenta, Italië.

Dit concert ter ere van Mozarts 250ste geboortedag is opgenomen in het Großes Festspielhaus te Salzburg op 27 januari 2006. Het Wiener Philharmoniker en de Wiener Singverein staan onder leiding van dirigent Riccardo Muti. Solisten zijn Thomas Hampson (bariton), Mitsuko Uchida (piano), Gidon Kremer (viool) en Yuri Bashmet (altviool). Op het programma staan onder andere het Pianoconcert Nr. 25 (KV. 503), Sinfonia Concertante (KV. 364), de ‘Haffner’-Symfonie Nr. 35 en aria’s uit de opera’s Così fan tutte, Le nozze di Figaro en Die Zauberflöte.

Het muzikale collectief Les Dissonances werd in 2004 opgericht door violist David Grimal. Het ensemble werkt zonder dirigent en is samengesteld uit musici uit de best aangeschreven Europese orkesten, internationale solisten, en jong talent. In dit programma speelt Les Dissonances Johannes Brahms’ Symfonie nr. 2 in D-groot, Op. 73. Waar Brahms ruim een decennium nodig had om zijn eerste symfonie af te ronden, zette hij zijn Symfonie nr. 2 in luttele maanden op papier, tijdens een zomerverblijf in het vredige Oostenrijkse dorp Pörtschach in 1877. Deze symfonie draagt de bijnaam ‘Pastorale’ en is de meest optimistische van Brahms’ vier symfonieën. Dit lyrische werk zit vol vrolijke melodieën. Deze uitvoering werd in 2015 opgenomen in de Philharmonie de Paris in Frankrijk.

Het ballet Giselle vertelt het verhaal van een boerenmeisje uit het Rijnland en speelt zich af in de middeleeuwen. De originele choreografie is van Jean Coralli en Jules Perrot, met muziek van Adolphe Adam. Giselle ging in première in het Théâtre de l'Académie Royale de Musique op 28 juni 1841. Giselle raakt verliefd op Albrecht, graaf van Silezië. De jachtopziener Hilarion, die zelf een oogje heeft op Giselle, waarschuwt haar nog om geen vreemden in vertrouwen te nemen, maar het meisje weigert te luisteren. Albrecht en Giselle dansen een liefdesduet, maar wanneer ze ontdekt dat Albrecht daadwerkelijk van adel is en zal trouwen met Bathilde, sterft Giselle aan een gebroken hart. Dit ballet is opgenomen in de Opéra National de Bordeaux in 2011 met sterdansers Oxana Kucheruk als Giselle en Igor Yebra als Albrecht. De choreografie is van Charles Jude.

Pierre Boulez dirigeert het Cleveland Symphony Orchestra in een uitvoering van het Adagio uit Mahlers Symfonie Nr. 10 en diens liederencyclus Des Knaben Wunderhorn. Solisten zijn Magdalena Kožená (mezzo-sopraan) en Christian Gerhaher (bariton). Het concert is opgenomen in de Severance Hall te Cleveland, de thuishaven van het orkest, in februari 2010. De liederencyclus Das Knaben Wunderhorn neemt een belangrijke positie in binnen het oeuvre van Mahler, omdat de liederen een bron van inspiritie waren voor zijn eerste symfonieën, zowel op muzikaal als poetisch gebied. Mahler heeft ooit de uitspraak gedaan dat een symfonie een hele wereld omvat; het zou de componist daarom zeker deugd doen dat enkel de uitvoering van het Adagio uit de onvoltooide Tiende Symfonie een volledig andere klankwereld heeft bewerkstelligd.

Van 28 augustus tot 6 september 2015 stond Festival Oude Muziek Utrecht volledig in het teken van 'England, my England'. Ter voorbereiding op al dit moois neemt presentator Lex Bohlmeijer de kijker mee op een intrigerende reis door het Engeland van de Middeleeuwen, de Renaissance en Barok, en licht hij toe welke oude banden de stad Utrecht met Engeland heeft. In het tweede deel van deze tweedelige documentaire duikt hij samen met René de Kam (Afdeling Erfgoed, gemeente Utrecht) dieper in de anglicaanse geschiedenis van de stad Utrecht. De kijker wordt voorgesteld aan festivalartiesten Benjamin Bagby, Skip Sempé, en The Newcastle Kingsmen. Deze laatstgenoemde volksdansgroep voert in de festivalpub de traditionele "Rapper Sword Dance" uit!

Stefano Conticello leidt het orkest van Teatro Comunale di Bologna in dit aan Wolfgang Amadeus Mozart gewijde concert. Het begint met de ouverture uit Mozarts geliefde opera Die Zauberflöte. Hierop volgt het Pianoconcert nr. 25 in C-groot, K. 503, met Maurizio Baglini als pianosolist. Dit pianoconcert is één van de twaalf ongeëvenaarde pianoconcerten die Mozart tussen 1784 en 1786 schreef. Tot besluit van het concert klinkt de Symfonie nr. 35 in D groot, K. 385, ook bekend onder de bijnaam ‘Haffner’. Toen Sigmund Haffner in 1782 in de adelstand werd verheven, gaf de familie van deze Salzburgse zakenman en filantroop Mozart opdracht een nieuw stuk te schrijven om de feestelijke gelegenheid luister bij te zetten. Mozart stemde in. Hij schreef een serenade, die hij enkele maanden later omwerkte tot deze symfonie. Deze uitvoering werd opgenomen in het Teatro Comunale in Bologna, Italië.

Gioachino Rossini zei het zelf al: hij werd geboren om komische opera’s te schrijven. Dat neemt niet weg dat deze late compositie er zeker ook mag zijn. Hij bestempelde zijn ‘Petitie Messe Solennelle’ als zijn laatste "péchés de vieillesse" (zonden van de ouderdom) en schreef het oorspronkelijk voor koor, twee piano’s en harmonium. Riccardo Chailly dirigeert het Gewandhausorchester Leipzig, het Gewandhauschor en het Chor der Oper Leipzig in de orkestversie vanuit het Gewandhaus in Leipzig in 2008.

Henk de Graaf (klarinet), Daniël Wayenberg (piano) en Itamar Shimon (altviool) spelen Max Bruchs Werken voor Klarinet, Altviool en Piano, Op. 83. Deze uitvoering is opgenomen in het Stadhuis van Franeker.

De solisten van het Festivalorkest van Luzern presenteren Wolfgang Amadeus Mozarts Divertimento nr. 11 in D-groot, K. 251, bekend als het ‘Nannerl-Septet’. Mozart schreef dit werk in 1776, waarschijnlijk ter gelegenheid van de naamdag van zijn zus Maria Anna, wier koosnaam ‘Nannerl’ luidde. Het septet is geschreven voor hobo, twee hoorns, twee violen, altviool en contrabas. Deze uitvoering is opgenomen in het Zwitserse Cultuur- en Congrescentrum Luzern (KKL), in 2020.