TV-gids

Riccardo Frizza dirigeert het orkest Gli Originali en het Coro Donizetti Opera in een uitvoering van Gaetano Donizetti's komische opera L’elisir d’amore (‘Het Liefdeselixer’, 1832). L’elisir d’amore is misschien wel het beroemdste werk van Donizetti's uitgebreide oeuvre. Het vertelt het verhaal van de arme boer Nemorino, die verliefd is op de mooie grootgrondbezitster Adina. Nadat hij over de legende van Tristan en Isolde hoort, vraagt de wanhopige Nemorino zich af of een liefdesdrankje hem zou helpen Adina's liefde te winnen. Hij klopt aan bij de rondreizende kwakzalver dokter Dulcamara, van wie hij een fles liefdeselixer koopt. Deze productie uit 2021 onder regie van Frederic Wake-Walker gebruikt de integrale, oorspronkelijke partituur, die Alberto Zedda op basis van Donizetti's manuscripten reconstrueerde. Bovendien speelt het orkest op historische instrumenten om Donizetti's orkestklank zoveel mogelijk te benaderen. Onder de solisten zijn Caterina Sala (Adina), Javier Camarena (Nemorino), Florian Sempey (Belcore), Roberto Frontali (Dulcamara), Anaïs Mejías (Giannetta) en Manuel Ferreira (Ceremoniemeester). Deze uitvoering werd in 2021 opgenomen als onderdeel van het Donizetti Opera Festival in het Teatro Donizetti in Bergamo, Italië.

Daniel Barenboim dirigeert het West-Eastern Divan Orchestra in een uitvoering van Beethovens Pianoconcert Nr. 3 en Tsjaikovsky’s Symfonie Nr. 5. Het concert wordt afgesloten met de Valse Triste van Sibelius en de ouverture uit Verdi’s La Forza del Destino. Opgenomen in de Victoria Hall te Genève in 2004. Het internationaal gelauwerde West-Eastern Divan Orchestra werd opgericht door Daniel Barenboim en Edward Said en bestaat uit jonge, uiterst getalenteerde Israëlische en Arabische musici. Het gezelschap wil een dialoog tot stand brengen tussen de culturen uit het Midden-Oosten door samen muziek te maken.

Maestro Herbert Blomstedt maakt zijn debuut bij het Festivalorkest van Luzern tijdens het Lucerne Festival van 2020 met Ludwig van Beethovens geroemde Symfonie nr. 3 in Es-groot, Op. 55, ‘Eroïca’. Een maand voor dit optreden vierde de vitale Zweedse dirigent zijn 93e verjaardag. Deze opmerkelijke uitvoering werd in augustus 2020 opgenomen in het Cultuur- en Congrescentrum (KKL) in het Zwitserse Luzern.

Maestro Iván Fischer leidt het Orchestra del Maggio Musicale Fiorentino in een opmerkelijk concertprogramma met werken van Wolfgang Amadeus Mozart en Antonín Dvořák. Mozarts Symfonie Nr. 34 in C majeur, K. 338 opent het programma. Dit werk, voltooid in de zomer van 1780, was de laatste symfonie die Mozart in Salzburg schreef, waar hij werkte als hofmusicus. De driedelige symfonie heeft twee levendige buitenste delen vol fanfares en opzwepende thema's, terwijl het rustigere tweede deel enkel voor strijkers is geschreven. Deze opbouw wijkt af van de destijds gebruikelijke vierdelige structuur. Daarna staat Dvořáks Symfonie nr. 7 in d-mineur, Op. 70 op het programma. Dvořák voltooide het werk in maart 1885 en dirigeerde een maand later zelf de première in Londen. De dramatische, duistere stijl van deze symfonie staat in schril contrast met de overwegend optimistische toon van Dvořáks oeuvre. Deze uitvoering werd opgenomen in het Teatro del Maggio Musicale Fiorentino in Florence, Italië, op 29 januari 2021.

De Duitse dirigent Wolfgang Gönnenwein leidt het Orchester der Ludwigsburger Schloßfestspiele en het Süddeutscher Madrigalchor Stuttgart in een uitvoering van Igor Stravinsky’s Psalmensymfonie (1930). Stravinsky gebruikte delen uit Psalm 38, 39 en 150 zoals hij ze vond in de Vulgaat – de Bijbelvertaling in het Latijn – in dit werk, dat hij schreef voor gemengd koor en orkest. De drie delen van de symfonie worden aaneengesloten uitgevoerd. Opmerkelijk is de unieke orkestratie van het werk, waarin geen ruimte is voor violen, altviolen en klarinetten, omdat Stravinsky geen associaties wilde oproepen met de bekende romantische orkestklank. Deze uitvoering werd in 1988 opgenomen tijdens de Ludwigsburger Schloßfestspiele.

Dit feestelijk concert vanuit de Berlijnse Gethsemanekirche markeert het 60-jarig bestaan van het RIAS Kammerchor. Opgericht in 1948 behoorde dit koor tot de ‘Rundfunk im amerikanischen Sektor’ (RIAS) in het verdeelde Berlijn. Tot op de dag van vandaag wordt het koor gezien als een van de beste kamerkoren ter wereld. Onder leiding van Hans-Christoph Rademann en begeleid door de Akademie für Alte Musik Berlin voert het koor beroemde motetten van Johann Sebastian Bach uit, afgewisseld met instrumentale cantates. Op het programma staan „Der Geist hilft unser Schwachheit auf“, Motet BWV 226, Sinfonia uit Cantata BWV 146; „Ich lasse dich nicht, du segnest mich denn“ BWV Anh. 159; Concerto uit Cantata BWV 35; „Jesu, meine Freude“ BWV 227; Sinfonia uit Cantata BWV 188.

Het enorme aantal opnames van - en publicaties over - Franz Schuberts Liedcyclus ‘Winterreise’ laat wel zien wat voor groots werk het is. Toch zijn kenners het nog altijd niet eens of het strikt genomen wel een cyclus is. De 24 liederen, op tekst van dichter Wilhelm Müller, verschenen op twee verschillende momenten in publicatie: in februari en oktober 1827. De verhaallijn van Müllers gedichten lijkt eenvoudig: een jongeman wordt afgewezen in de liefde en vertrekt hartje winter op een doelloze reis. De muziek is vrij somber van sfeer. In deze uitvoering zingt bariton Thomas Quasthoff Winterreise, op piano begeleid door Daniel Barenboim. Deze uitvoering werd opgenomen in de Philharmonie Berlijn in Duitsland.

Pianist Gabriele Strata (Italië, 1999) speelt Pjotr Iljitsj Tsaikovski’s Pianoconcert nr. 1 in bes-klein, Op. 23, tijdens de finale van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Strata wordt begeleid door het Orchestre symphonique de Montréal onder leiding van Xian Zhang. Deze uitvoering werd opgenomen in het Maison symphonique de Montréal.

Johannes Brahms' Ein deutsches Requiem, Op. 45, schenkt de levenden troost met religieuze teksten die vanuit de traditie niet verbonden zijn met het liturgische karakter van requiemmissen. Hierdoor kent het werk een ongekende intensiteit. Deze muziek spreekt alle mensen aan, ongeacht hun geloof. Hoewel in een soortgelijk werk de emoties dicht aan het oppervlak liggen, maken de Wiener Singverein en het Cleveland Orchestra onder leiding van chef-dirigent Franz Welser-Möst korte metten met enig spoor van bombast, in deze concertuitvoering in de prachtige barokbasiliek van het Oostenrijkse Sankt Florian uit november 2016. De twee solisten van het programma – Hanna-Elisabeth Müller en Simon Keenlyside – zijn geen onbekenden op de wereldpodia. Waar de eerste een carrière heeft opgebouwd in de operawereld, als Liedervertolker én als concertzangeres, heeft de in Londen geboren Keenlyside een indrukwekkende loopbaan weten te baseren op de prestigieuze gastoptredens die hij het afgelopen decennia gaf.

Het toonaangevende Franse strijkkwartet Quatuor Ébène wijdde een opmerkelijk en ambitieus project aan de 250ste geboortedag van Ludwig van Beethoven (1770-1827): het viertal nam álle werken voor strijkkwartet van de grote componist op. Vijf jaar lang dompelden violisten Pierre Colombet en Gabriel Le Magadure, altvioliste Marie Chilemme, en cellist Raphaël Merlin zich onder in die 650 pagina’s bladmuziek, waar Beethoven drie decennia lang zijn creativiteit in uitte. Hun inspanningen culmineerden in de herfst van 2020 in de integrale uitvoering van deze werken tijdens zes indrukwekkende concerten in de Philharmonie de Paris. Quatuor Ébène verkende elk facet van Beethovens strijkkwartetrepertoire: van de jeugdige Opus 18 strijkkwartetten tot de kwartetten Rasumovsky, Harp, en Serioso (Opus 59, 74, en 95) uit zijn middenperiode, en ten slotte de diepgang van zijn late kwartetten (Opus 127 tot 135). In deze uitzending speelt Quatuor Ébène Beethovens Strijkkwartet nr. 1 in F majeur, Op. 18, nr. 1; Strijkkwartet nr. 10 in Es majeur, Op. 74, "Harp"; en Strijkkwartet nr. 9 in C majeur, Op. 59, nr. 3, "Rasumovsky". Deze concertuitvoering werd op 13 oktober 2020 opgenomen in de Philharmonie de Paris.

Een nieuwe generatie heeft de piano weer populair gemaakt: pianisten met een passie voor virtuositeit en een bereidheid om hun repertoire uit te breiden. Zij vullen de standaard klassieke meesterwerken aan met minder gespeeld werk en onbekende componisten. De serie Legato laat het publiek kennismaken met deze nieuwe generatie. Door het filmen van een portret krijgen we een inzicht in hun stijl, methodes en persoonlijke doelen. De Russische pianist Boris Berezovsky staat centraal tijdens deze aflevering.

Toen Johann Sebastian Bach in 1722 in het Duitse Köthen woonde, bracht hij een boek met preludes en fuga's in alle 24 majeur- en mineurtoonsoorten uit. Deze verzameling kreeg de naam Das wohltemperierte Klavier, Boek Een, BWV 846–869. Ongeveer twintig jaar later stelde Bach in Leipzig een vergelijkbare bundel samen, nu bekend als Das wohltemperierte Klavier, Boek Twee, BWV 870-893. Bach schreef deze reeks composities voor het 'klavier', wat zowel op klavecimbel, klavechord, of orgel kan duiden. Deze werken zijn zeer bepalend gebleken voor de geschiedenis van de Westerse klassieke muziek. In deze uitzending speelt Joanna MacGregor Preludes en Fuga’s Nrs. 13 t/m 24 (BWV 858-869) uit Boek Een van Bachs Das wohltemperierte Klavier. De opname vond plaats in het Palau Güell in Barcelona, Spanje, in 2010.

Robert Giordano speelt Chopins Ballade Nr. 1, Op. 23. De eerste schetsen van het werk dateren al uit 1831, op het moment dat Chopin acht maanden in Wenen verbleef. De eerste Ballade werd voltooid in 1835, toen de componist zich in Parijs had gevestigd. In de ballade staan twee hoofdthema's centraal die na het doorlopen van verscheidene toonsoorten een krachtige Presto con fuoco introduceren, welke uitmondt in een vurige octavenloop. Het werk verwierf opnieuw bekendheid en populariteit, nadat het was verschenen op de soundtrack van Roman Polanski's film The Pianist (2002), uitgevoerd door de Poolse pianist Janusz Olejniczak.

Helemaal vergeten is hij niet, maar een begrip is Giovanni Maria Trabaci anno 2019 evenmin. Ten onrechte, want deze productieve toetsenvir tuoos schreef naast een pak vocale muziek ook meer dan 150 klaviercomposities. Met gedurfde chromatiek en experimentele thematische structuren stormt dit repertoire resoluut richting Frescobaldi. Artist in residence Marco Mencoboni kiest Trabaci’s meest vrijmoedige partituren.

De Amerikaanse dirigent Leonard Slatkin voert het Orchestre National de Lyon aan in deze concertopname uit 2014 uit het Auditorium de Lyon. Het concert begint met William Bolcoms 'Circus Ouverture', speciaal geschreven voor Slatkins 70e verjaardag dat jaar. Het concert gaat verder met een uitvoering van Ludwig van Beethovens Tripelconcerto in C majeur, Op. 56. Daarin spelen niet minder dan drie geweldige solisten: Olga Kern op de piano, Baibe Skride op de viool en Sol Gabetta op de cello. Deze compositie is het enige Beethovenconcerto met meer dan één solo-instrument. Tot besluit van het concert klinkt Maurice Ravels geliefde orkestratie van Modest Moessorgski's Schilderijen van een tentoonstelling.

Jean Paul’s roman ‘Titan’, waarin een artistiek begaafde jongeling zijn plaats niet kan vinden in de samenleving en zich uiteindelijk overgeeft aan wanhoop en zelfmoord, is de inspiratiebron geweest voor Gustav Mahlers Eerste Symfonie. Dit werk ontstond niet zonder slag of stoot: Mahler componeerde het tussen 1887 en 1888 toen hij in zijn 20-er jaren als dirigent werkzaam was bij de Opera in Leipzig. De eerste versie van het werk werd gezien als een symfonisch gedicht in twee delen, met titels die duidelijk een verhaal vertellen. Deze voorloper ging in 1898 in Boedapest in première maar werd slecht ontvangen. Mahler besloot het werk te reviseren: de beeldende titels werden geschrapt en hij liet het originele tweede deel (Blumine) vallen. Het resultaat is een prachtige symfonie, vol met muzikale verwijzingen. Zo is in het eerste deel een eerdere compositie van Mahler te horen (Ging heut' morgens übers Feld uit Lieder eines Fahrenden Gesellen), het tweede deel is een Oostenrijkse Ländler (een boerendans) en in het derde deel maakt hij een toespeling op een wel heel bekende melodie: ‘Vader Jakob’. Al met al is deze Eerste Symfonie een ongelofelijke prestatie voor zo’n jonge componist.

Franz Welser-Möst dirigeert het Cleveland Orchestra in een concertprogramma met werken van Johannes Brahms (1833-1897). Het concert opent met de Akademische Festouvertüre, Op. 80. Brahms componeerde het werk ter ere van de Universiteit van Breslau, waar de componist een eredoctoraat ontving in de filosofie. Na deze ouverture volgt Brahms' Vioolconcert in D, Op. 77. Soliste is de vermaarde Duitse violiste Julia Fischer (1983). Brahms componeerde het werk speciaal voo vioolvirtuoos Joseph Joachim, die het schaarde onder de 'vier grote Duitse vioolconcerten', naast die van Beethoven, Bruch en Mendelssohn. Dit concert is opgenomen in de Severance Hall te Cleveland, VS in 2014.

De gevierde Duitse violist Isabelle Faust speelt twee van J. S. Bachs werken voor viool solo: de Partita nr. 2 in d-klein (BWV 1004), en de Sonate nr. 3 in C-groot (BWV 1005). Beide werken behoren tot de beroemde collectie Sonates en Partita’s voor viool solo (BWV 1001-1006). Partita nr. 2 bestaat uit vier dansen, met tot besluit de beroemde Chaconne, een monumentaal werk binnen het vioolrepertoire. In deze chaconne werkt Bach een reeks variaties op een thema uit, waarin hij allerlei complexe harmonische mogelijkheden verkent. Sonate nr. 3 bevat een uitgebreide fuga, waarin Bach gebruikt maakt van allerlei geavanceerde contrapunttechnieken. In dit geweldige concertprogramma toont Faust haar vlekkeloze beheersing van Bachs technisch veeleisende stukken. Deze uitvoering uit 2020 werd opgenomen in de Thomaskirche in het Duitse Leipzig.

Raúl Delgado dirigeert het Orquesta Sinfonica de Minería in een concertprogramma dat in het teken staat van Mexicaanse componisten. Dit programma, waarin het tweede deel van het concert aan bod komt, omvat de volgende werken: Blas Galindo's "Sones de Mariachi", Arturo Marquez' Danzón nr. 2, José Pablo Moncayo's "Huapango", en Genero Codina's "March of Zacatecas". Dit concert uit 2019 vond plaats in de Academia de Música del Palacio de Minería in Mexico-Stad.

Sinds 1991 speelt de Berliner Philharmoniker ieder jaar een Europaconcert in een verschillende Europese stad. Hiermee herdenkt het orkest de oprichting van het orkest op 1 mei 1882, en vieren de musici het gedeelde erfgoed van de Oude Wereld. De editie van 1992 vanuit El Escorial in Madrid staat onder de muzikale leiding van Daniel Barenboim met de wereldberoemde tenor Placido Domingo in een glansrol. Op het programma staan Giuseppe Verdi's ouverture tot La forza del destino en Verdi's Lo l'ho perduta! uit Don Carlos, gevolgd door delen uit Hector Berlioz' La damnation de Faust en Franz Schuberts onvoltooide Symfonie Nr. 7. Het concert sluit af met muziek van Richard Wagner, van wie Winterstürme wichen dem Wonnemond uit Die Walküre, de prelude tot de eerste akte uit Die Meistersinger von Nürnberg, en orkestdelen uit Götterdämmerung op het programma staan.

Alleen vanavond! Welkom in de spectaculaire en decadente wereld van The Babylon Hotel, waar uit alle hoeken muziek bruist als ware het champagne. In dit concert ontmoet de bovenklasse de onderwereld in een smeltkroes vol euforie, extravagantie, nostalgie en plezier, met de zorgeloze zondigheid die we alleen kennen uit het uitbundige nachtleven van de jaren 1920. Dit concert bevat iconische muziek uit films en series over de ‘roaring twenties’, zoals The Great Gatsby, Burlesque en Babylon Berlin. De muziek wordt uitgevoerd door het Deens Nationaal Symfonieorkest en DR Big Band onder leiding van Miho Hazama. Ook treden op het Moka Efti Orchestra, en vocalisten Madame le Pustra, Emma Smith, Mademoiselle Karen, Jakob Munch en Nikko Weidemann, samen met dansers van Sweet Burlesque. Deze uitvoering werd in mei 2023 opgenomen in het DR Koncerthuset in de Deense hoofdstad Kopenhagen.

The boy with the Wig - Kids on Mozart verkent de fascinatie van kinderen voor de beroemde componist. In de 30 minuten durende film van Klaus Wischmann zien we jongens en meisjes, variërend in leeftijd van acht tot elf jaar, die zijn levensverhaal soms op speelse, en soms op serieuze wijze navertellen. Ontdek Wolfgang Amadeus Mozart zoals kinderen hem zien!

Het Berliner Philharmoniker onder leiding van Claudio Abbado en solist Daniel Barenboim verzorgen het Europakonzert van 1994 in het Duitse Meiningen. Op het programma staan Beethovens Pianoconcert Nr. 5 en de Tweede Symfonie van Brahms. Het pianoconcert is de laatste van de vijf concerten die Beethoven componeerde en staat ook wel bekend als het ‘Keizersconcert’. Het werk is gecomponeerd tussen 1809 en 1811. Brahms’ Tweede Symfonie dateert van 1877 en wordt vaak vergeleken met de Zesde Symfonie van Beethoven, vanwege het vrolijke, opgewekte en pastorale karakter.

Vreemd om te bedenken dat tot de oprichting van het Dublin Guitar Quartet (DGQ) er nog geen gitaarensemble was dat zich specialiseerde op hedendaagse klassieke muziek. Het DGQ bestaat uit Brian Bolger, Pat Brunnock, Tomas O’Durcain en Chien Buggle en zich niet uit het veld slaan door het kleine repertoire dat voor gitaarensemble beschikbaar is. Daarom creëren ze een eigen collectie aan werken middels compositie-opdrachten en arrangementen. Het repertoire bestaat momenteel uit een dynamische mix van bekende meesterwerken door Philip Glass, Steve Reich, Arvo Pärt en Bryce Dessner en nieuwe werken van onder meer Nico Muhly, Michael Gordon en Marc Mellits. Tijdens deze showcase vanaf Classical:NEXT 2019 te Rotterdam staan de volgende werken op het programma: Aheym door Bryce Dessner, Rachel Grimes' Book of Leaves (“Every Morning,” “My Dear Companion,” “Every Morning,” “Birds”), en een arrangement van Philip Glass' Saxophone Quartet en “Changing of the Guard” van Nikita Koshkin.