TV-gids

‘Iolanta’ en ‘Perséphone’ door Teatro Real uit Madrid presenteert een dubbelprogramma van deze twee werken, die beide staan voor een “ideaal van schoonheid, poëzie, en hoop”. In beide werken representeert de ommekeer van duisternis naar licht een overgangsritueel, dat het existentiële perspectief van de hoofdpersonen volledig hervormt. Deze producties uit 2012 worden geregisseerd door Peter Sellars. In deze uitzending ziet u ‘Iolanta’, een latere compositie van Tsjaikovski, die in 1892 in première ging. In alle opzichten toont dit werk het meesterschap van de componist: de mooie melodieën, heldere structuur, en oprechte passie in z’n vele verschijningsvormen. Het koor en orkest van het Teatro Real staan onder leiding van dirigent Teodor Currentzis. De hoofdrollen worden vertolkt door Ekaterina Scherbachenko (Iolanta), Alexej Markov (Robert), Pavel Cernoch (Vaudémont), Dmitry Ulianov (King René), Willard White (Ibn-Hakia), Vasily Efimov (Alméric), Pavel Kudinov (Bertrand), Ekaterina Semenchuk (Marta), Irina Churilova (Brigita) en Letitia Singleton (Irina Churilova).

In dit concert geeft Herbert Blomstedt voor de allerlaatste keer leiding aan het Gewandhausorchester en Kammerchor tijdens het Bachfest te Leipzig in 2005. Na zeven succesvolle jaren zwaait de maestro af met een uitvoering van J. S. Bachs Hohe Messe in b-klein (BWV 232). Solisten zijn Ruth Ziesak (sopraan), Anna Larsson (alt), Christoph Genz (tenor) en Dietrich Henschel (bas). De muziek is gezet op de vaste onderdelen van de Rooms-Katholieke mis (Ordo Missae), het zogeheten Ordinarium. De Hohe Messe is een van de laatste composities die Bach voltooide, slechts een jaar voor zijn dood in 1750. Het Bachfest Leipzig wordt sinds 1999 georganiseerd en geldt als het een van de belangrijkste festivals gewijd aan J. S. Bachs muziek.

Rodolfo Barráez dirigeert het Orkest en Koor van de Academia de Musica del Palacia de Mineria in deze uitvoering van Carl Orffs cantate Carmina Burana. Solisten zijn Anabel de la Mora (sopraan), Andrés Carrillo (tenor) en Daniel Cerón (bariton). Carmina Burana, geschreven in 1935 en 1936, is gebaseerd op 24 teksten uit een middeleeuws manuscript met diezelfde naam. Het werk heet voluit "Liederen uit Beuern: profane liederen gezongen door solisten en koor, begeleid door instrumenten en magische beelden." De eerste uitvoering vond plaats in de Opera van Frankfurt op 8 juni 1937.

Sinds 1991 speelt de Berliner Philharmoniker ieder jaar een Europaconcert in een verschillende Europese stad. Hiermee herdenkt het orkest de oprichting van het orkest op 1 mei 1882, en vieren de musici het gedeelde erfgoed van de Oude Wereld. De editie van 1998 vond plaats op een fascinerende, unieke locatie: het Vasamuseum in Stockholm. Dit maritieme museum stelt de Vasa tentoon: dit enorme, 17e-eeuws schip, dat 69 meter lang en 12 meter breed was en 1210 ton woog, kapseisde en zonk al op haar eerste reis in 1628. Hiermee is het museum de perfecte achtergrond voor de Berliner Philharmoniker onder leiding van Claudio Abbado, die een muziekprogramma uitvoeren dat perfect aansluit op deze maritieme omgeving. Zo klonk ook Pjotr Iljitsj Tsjaikovski's symfonische fantasie De storm, Op. 18.

German Brass is een van ‘s werelds origineelste en onderscheidende brass ensembles. Ze voeren arrangementen uit van klassieke stukken en brengen swingende versies van jazz standards en showtunes. De kleurrijke film ‘Hunting Brass: A Musical Joke’ is gebaseerd op een show van het ensemble. In de film wordt German Brass tijdens een uitvoering in een kerk geconfronteerd met hun dubbelgangers, die hun instrumenten stelen en een wild circusorkest vormen!

Olivier Latry, de huidige organist van het orgel van de Notre Dame te Parijs, begon zijn muzikale carrière toen hij op 16-jarige leeftijd toetrad tot de orgelklas van Gaston Litaize aan het Conservatorium van Saint-Maur-des-Fossés. Op slechts 23-jarige leeftijd werd Latry benoemd tot een van de ‘titulaires des grands orgues’ van de Notre Dame te Parijs. Naast zijn werk als organist en componist is Latry ook als professor verbonden aan het Conservatorium van Parijs. In dit concert uit 2015 staan onder meer orgelwerken van Bach, Vierne en Daquin op het programma.

In mei en juni 2021 vierde de Argentijnse sterpianiste Martha Argerich haar 80e verjaardag met optredens in het Franse kasteel van Chantilly. In dit concert, opgenomen tijdens het festival Les Coups de Cœur de Chantilly, wordt Argerich vergezeld door drie muzikanten die haar nauw aan het hart liggen: cellist Mischa Maisky, violist Maksim Vengerov en pianist Iddo Bar-Shaï. Ze treden op met het orkest Les Siècles onder leiding van de Roemeens-Oostenrijkse dirigent Ion Marin. Het concert begint met Ludwig van Beethovens Tripelconcert in C majeur, op. 56, met Argerich, Vengerov en Maisky als solisten. Dit werk uit 1803 is Beethovens enige concerto voor meer dan één solo-instrument. Hierna volgt Camille Saint-Saëns’ muzikale suite Le carnaval des animaux (Het carnaval der dieren), waarin Argerich en Bar-Shaï de pianisten zijn. Deze muzikale suite uit 1886 bestaat uit 14 delen, die elk een ander dier uitbeelden. Het werk werd in 1922 postuum gepubliceerd, omdat Saint-Saëns vreesde dat zijn dierlijke miniaturen, vol muzikale grapjes, zijn reputatie als serieuze componist zouden schaden. Deze uitvoering werd op 4 mei 2021 opgenomen in het Château de Chantilly.

Pianist Michelle Candotti (Italië, 1996) speelt Barbara Assiginaak’s Mzizaakok Miiniwaa Mzizaakoonsak (‘paardenvliegen en hertenluisvliegen’); Franz Liszts Après une lecture du Dante, fantasia quasi sonata (Années de pèlerinage, deuxième année, S. 161: nr. 7); ‘Pavane’ uit George Enescu’s Suite nr. 2 in D-groot, Op. 10; Étude nr. 111 in g-klein uit Hélène de Montgeroult’s Études; en Sergej Prokofjevs Sonate nr. 7 in Bes-groot, Op. 83, tijdens het solorecital in de uit twee delen bestaande halve finale van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

Sergej Rachmaninov was de eerste die opstond om de uitvoering van zijn Pianoconcert Nr. 3 door de legendarische pianist Vladimir Horowitz's (1903-1989) te prijzen. Rachmaninov hoorde Horowitz het werk spelen in 1928, toen de in Kiev geboren Horowitz net in New York was aangekomen. Rachmaninov zei hierover: "Hij slikte het in één keer door." Vijftig jaar later, op 24 september 1978, liet Horowitz zijn publiek eens te meer versteld staan met zijn interpretatie van dit monumentale werk. Bijgestaan door de New York Philharmonic onder leiding van Zubin Mehta gaf hij een bijzondere uitvoering van dit werk als onderdeel van de viering van de vijftigste verjaardag van zijn Amerikaanse debuut. Zijn onvergetelijke vertolking - de laatste keer dat Horowitz zich aan dit pianoconcert zou wagen - werd door de hele VS uitgezonden op radio en televisie. Deze compositie, die pianisten die dit technisch monsterlijk uitdagende stuk aandurven eerbiedig "Rach 3" noemen, wordt wereldwijd geliefd en bewonderd.

Toen Johann Sebastian Bach in 1722 in het Duitse Köthen woonde, bracht hij een boek met preludes en fuga's in alle 24 majeur- en mineurtoonsoorten uit. Deze verzameling kreeg de naam Das wohltemperierte Klavier, Boek Een, BWV 846–869. Ongeveer twintig jaar later stelde Bach in Leipzig een vergelijkbare bundel samen, nu bekend als Das wohltemperierte Klavier, Boek Twee, BWV 870-893. Bach schreef deze reeks composities voor het 'klavier', wat zowel op klavecimbel, klavechord, of orgel kan duiden. Deze werken zijn zeer bepalend gebleken voor de geschiedenis van de Westerse klassieke muziek. In deze uitzending speelt Nikolai Demidenko Preludes en Fuga’s Nrs. 1 t/m 12 (BWV 870-881) uit Boek Twee van Bachs Das wohltemperierte Klavier. De opname vond plaats in het Palazzo Labia in Venetië, Italië, in 2010.

De documentaire Mozart in Vienna ('Mozart in Wenen') onderzoekt hoe Mozart de eerste freelance-componist ooit werd, en daarmee de zeggenschap over zijn composities volledig in eigen hand hield. Na zijn bezoeken aan Salzburg en Parijs kwam Wolfgang Amadeus Mozarts carrière goed van de grond in Wenen. Hij trad veel op als pianist, en nadat zijn opera Die Entführung aus dem Serail in 1782 een groot succes werd, rees zijn ster als componist: doordat de opera in heel Duitssprekend Europa werd uitgevoerd, stroomden de vervolgopdrachten binnen. Nadat Mozart rond 1784 in Wenen bevriend raakte met Joseph Haydn droeg hij zijn zes strijkkwartetten op aan Haydn, die bekend stond als de vader van het strijkkwartet. We prijzen ons gelukkig dat we nog altijd kunnen genieten van de geweldige composities die Mozart in Wenen schreef!

Kunnen wij het creatieve brein van Ludwig van Beethoven ervaren als van binnenuit, en dan met name in de laatste fase van zijn leven, toen de componist met ernstig gehoorverlies te maken had? Pianist Tom Beghins recente opnames van Beethovens Pianosonates Op. 109, 110 en 111 zijn een artistieke verkenning van de manier waarop Beethovens musiceren werd gevormd door de werkomstandigheden die hij met hulp van collega's en vrienden wist te scheppen. Tom Beghin voert niet alleen Beethovens drie meesterlijke pianowerken uit op een magnifieke, nieuwe replica van Beethovens Broadwood & Sons fortepiano, hij maakt bovendien gebruik van een gereconstrueerde 'Gehörmaschine', een resonator zoals Beethoven die op zijn piano liet inbouwen zodat hij muziek kon blijven schrijven terwijl zijn gehoor achteruit ging. “U hoort het beter als u uw hoofd onder dit apparaat houdt, nietwaar?,” vroeg André Stein aan Beethoven. Twee eeuwen later kunnen wij zelf ervaren hoe Beethoven zijn eigen muziek hoorde, en ons afvragen: horen wij Beethovens muziek nu anders? Beghin lokt ons de 'gehoormachine' in, zodat we de essentie van Beethovens onstuimige en onweerstaanbaar poëtische muzikale vibraties niet alleen kunnen horen, maar ook voelen. 'Inside the Hearing Machine' nodigt ons uit een kijkje te nemen in de multi-sensorische speeltuin van een dove componist die een veel inniger band met zijn instrument had dan alleen de klank mogelijk maakte.

Een ontmoeting tussen ware muziekgiganten: Manfred Honeck dirigeert de Berliner Filharmoniker en cellist Yo-Yo Ma is solist! Succes gegarandeerd wanneer deze musici gezamenlijk het podium betreden tijdens een paasconcert in 2016 vanuit het Festspielhaus te Baden-Baden. Honeck is artistiek leider van het Pittsburgh Symphony Orchestra en maakte zijn succesvolle debuut met de Berliner Filharmoniker in 2013. Yo-Yo Ma speelt al sinds 1978 regelmatig samen met het orkest. Dit concert opent met Brahms’ Tragische Ouverture, Op. 81, gevolgd door Schumanns Celloconcert, Op. 129. Het orkest sluit af met een uitvoering van Tsjaikovski’s Symfonie Nr. 6, dat de titel ‘Pathétique’ draagt. Terwijl Schumann nooit een uitvoering van zijn eigen Celloconcert heeft gehoord, stierf Tsjaikovski slechts negen dagen nadat hij zelf de première dirigeerde van zijn Zesde Symfonie.

András Schiff (Boedapest, 1953) is één van de meest gewaardeerde pianisten ter wereld. Hij brengt pianomuziek op bijna magische wijze tot leven en staat erom bekend dat hij praktisch vergeten piano-idealen in stand houdt. Maar hij is méér dan zomaar een geweldige pianist: zijn wijde blik beslaat het volledige culturele landschap. De muziek van Johann Sebastian Bach (1685-1750) kent inmiddels ruim twee eeuwen aan uitvoeringspraktijk. András Schiff is de perfecte kandidaat om Bach’s muziek niet alleen te spelen, maar ook toe te lichten: weinig andere pianisten hebben zo’n heldere blik op de uitvoeringspraktijk van Bachs muziek als deze meester! In dit recital, opgenomen tijdens het Bachfest van 2010, speelt Schiff ‘Franse’ muziek van Bach. Op het programma staan de volledige Franse Suites (BWV 812-817) en de Ouverture in Franse stijl (BWV 831). Als toegift sluit Schiff af met het Italiaanse Concert (BWV 971).

Het muzikale collectief Les Dissonances werd in 2004 opgericht door violist David Grimal. Het ensemble werkt zonder dirigent en is samengesteld uit musici uit de best aangeschreven Europese orkesten, internationale solisten, en jong talent. In dit programma speelt Les Dissonances Ludwig van Beethovens Vioolconcert in D majeur, Op. 61 met Grimal als solist. Beethoven schreef zijn eerste en enige vioolconcert in 1806. De première was geen groot succes en het werk werd in de daaropvolgende decennia nauwelijks uitgevoerd. Een opmerkelijke vertolking door de 12-jarige violist Joseph Joachim bracht het Vioolconcert in 1844 echter opnieuw onder de aandacht. Sindsdien is het een van de vaakst uitgevoerde werken van het genre. Als toegift speelt Grimal het Allegro uit J.S. Bachs Vioolsonate nr. 2 in a mineur, BWV 1003. Deze uitvoering werd in 2015 opgenomen in de Philharmonie de Paris, Frankrijk.

In het multidisciplinaire project 'Preludes - Danze al pianoforte' komen dans en muziek samen in een prachtige, verfijnde show. De gerenommeerde Italiaanse choreograaf Massimo Moricone bedacht dansen op de mooiste pianostukken van Frédéric Chopin, Claude Debussy, J.S. Bach, en Sergei Rachmaninov, hier gespeeld door de Italiaanse pianiste Costanza Principe. De protagonisten zijn drie van de beste dansers van Italië: Anbeta Toromani, Alessandro Macario en Amilcar Moret Gonzales. Deze uitvoering werd opgenomen in het Teatro Romano di Verona, Italië, op 25 juli 2023.

Op zaterdag 27 augustus 2016 organiseerde OVG samen met Sinfonia Rotterdam onder leiding van Conrad van Alphen het Veerhavenconcert; een jaarlijks en toegankelijk klassiek openluchtconcert. Solisten zijn Maria Warenberg (mezzo sopraan) en Melle de Vries (cello). Op een drijvend podium tonen topmusici hun talenten aan het publiek, dat toe kan kijken vanaf de schepen op het water of vanaf de kades rondom de Veerhaven. Dit fantastische schouwspel bevat werken van Mendelssohn, Mozart, Haydn, Rossini, Beethoven en Fauré.