TV-gids

Gioachino Rossini zei het zelf al: hij werd geboren om komische opera’s te schrijven. Dat neemt niet weg dat deze late compositie er zeker ook mag zijn. Hij bestempelde zijn ‘Petitie Messe Solennelle’ als zijn laatste "péchés de vieillesse" (zonden van de ouderdom) en schreef het oorspronkelijk voor koor, twee piano’s en harmonium. Riccardo Chailly dirigeert het Gewandhausorchester Leipzig, het Gewandhauschor en het Chor der Oper Leipzig in de orkestversie vanuit het Gewandhaus in Leipzig in 2008.

De in Azerbaijan geboren zangeres Seljan Nasibli verhuisde op vroege leeftijd naar Engeland, waar zij werd aangemoedigd muziekles te nemen. Hoewel Nasibli aanvankelijk jazz wilde zingen, herkenden haar leraren in Oxford een operatalent in haar. Op hun advies koos Nasibli ervoor de klassieke weg in te slaan. Zij rondde haar studie af aan The Royal College of Music, waar zij een masterdiploma zang behaalde. In deze aflevering van Stingray Originals vertolkt Nasibli drie van Giacomo Puccini's meest geliefde aria's: 'Signore, ascolta!' en 'Tu, che di gel sei cinta' uit de opera Turandot, en 'Quando m'en vo' (Musetta's Waltz) uit de opera La bohème.

Kunnen wij het creatieve brein van Ludwig van Beethoven ervaren als van binnenuit, en dan met name in de laatste fase van zijn leven, toen de componist met ernstig gehoorverlies te maken had? Pianist Tom Beghins recente opnames van Beethovens Pianosonates Op. 109, 110 en 111 zijn een artistieke verkenning van de manier waarop Beethovens musiceren werd gevormd door de werkomstandigheden die hij met hulp van collega's en vrienden wist te scheppen. Tom Beghin voert niet alleen Beethovens drie meesterlijke pianowerken uit op een magnifieke, nieuwe replica van Beethovens Broadwood & Sons fortepiano, hij maakt bovendien gebruik van een gereconstrueerde 'Gehörmaschine', een resonator zoals Beethoven die op zijn piano liet inbouwen zodat hij muziek kon blijven schrijven terwijl zijn gehoor achteruit ging. “U hoort het beter als u uw hoofd onder dit apparaat houdt, nietwaar?,” vroeg André Stein aan Beethoven. Twee eeuwen later kunnen wij zelf ervaren hoe Beethoven zijn eigen muziek hoorde, en ons afvragen: horen wij Beethovens muziek nu anders? Beghin lokt ons de 'gehoormachine' in, zodat we de essentie van Beethovens onstuimige en onweerstaanbaar poëtische muzikale vibraties niet alleen kunnen horen, maar ook voelen. 'Inside the Hearing Machine' nodigt ons uit een kijkje te nemen in de multi-sensorische speeltuin van een dove componist die een veel inniger band met zijn instrument had dan alleen de klank mogelijk maakte.

Sinds 1991 speelt de Berliner Philharmoniker ieder jaar een Europaconcert in een verschillende Europese stad. Hiermee herdenkt het orkest de oprichting van het orkest op 1 mei 1882, en vieren de musici het gedeelde erfgoed van de Oude Wereld. De editie van 1998 vond plaats op een fascinerende, unieke locatie: het Vasamuseum in Stockholm. Dit maritieme museum stelt de Vasa tentoon: dit enorme, 17e-eeuws schip, dat 69 meter lang en 12 meter breed was en 1210 ton woog, kapseisde en zonk al op haar eerste reis in 1628. Hiermee is het museum de perfecte achtergrond voor de Berliner Philharmoniker onder leiding van Claudio Abbado, die een muziekprogramma uitvoeren dat perfect aansluit op deze maritieme omgeving. Allereerst klinkt de Ouverture tot Richard Wagners Der fliegende Holländer.

Roberto Prosseda (1975) speelt Mozarts Pianosonate Nr. 5 (KV. 283) en vier Impromptu's, Op. 90 van Franz Schubert. Het concert eindigt met een uitvoering van Chopins virtuoze Ballade Nr. 4, Op. 52. Prosseda staat voornamelijk bekend om zijn uitvoeringen van onbekende, herontdekte van Felix Mendelssohn, van wie hij het volledige piano-oeuvre op negen cd's voor Decca heeft vastgelegd. Sinds 2012 geeft Prosseda ook educatieve concerten samen met de robotpianist TeoTronico om de verschillen tussen de letterijke uitvoering en menselijke interpretatie te demonstreren.

Dirigent Mariss Jansons, het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks en Modest Moessorgski's Schilderen van een Tentoonstelling waren bestemd om samen te komen. Ravels inventieve orkestratie van dit Russische meesterwerk, met de verschillende delen die verbonden worden door de terugkomende 'Promenade', is simpelweg adembenemend te noemen. Slechts weinig dirigenten kunnen de kleurrijke schilderen en schetsen van Victor Hartmann zo tot leven brengen als Jansons dat kan. Moessorgski componeerde het werk oorspronkelijk voor piano, maar de imposante orkestrale versie van Maurice Ravel is tegenwoordig veelvuldig op de lessenaar van menig orkest te vinden. Deze uitvoering is opgenomen in de Herkulessaal te München in 2014.

'La Bayadère' is een ballet in drie aktes van de Franse choreograaf Marius Petipa. 'La Bayadère' speelt zich af in het India van de negentiende eeuw en vertelt het treurige liefdesverhaal van de edele krijger Solor en zijn Nikaja, een tempeldanseres of 'bayadère', die is vergiftigd foor haar rivale, Gamzatti. Dit ballet bevat één van de meest bejubelde scenes uit het klassieke balletrepertoire: 'Het Rijk der Schimmen'. In deze iconische scene droomt Solor, onder de invloed van opium, van een hereniging met zijn geliefde Nikaja. Deze productie van het ballet betreft de herziene choreografie van Vladimir Ponomarjov en Vakthang Chabukiani uit 1941, en bevat ook dansen van Konstantin Sergeyev en Nikolai Zoebkovskiy. De muziek van dit ballet werd geschreven door Ludwig Minkus en wordt uitgevoerd door het Mariinski Orkest onder leiding van Boris Gruzin. Onder de dansers zijn Viktoria Tereshkina, Anastasia Matvienko, Vladimir Shklyarov en Vladimir Ponomarev. Deze uitvoering werd opgenomen in juli 2014 in het Mariinskitheater in Sint-Petersburg, Rusland.

Onder luid gejuich en staande ovaties dirigeerde Mariss Jansons de Berliner Philharmoniker en gastsolist Vadim Repin (viool) tijdens een avond vol populaire toegiften. De Waldbühne in Berlijn is zonder twijfel één van de meest indrukwekkende openluchtpodia in Europa. Iedere zomer speelt de Berliner Philharmoniker voor een publiek van ruim 20.000 toeschouwers. Deze editie van het Waldbühneconcert uit 2002 concentreert zich op toegiften die vaak door grote orkesten en ensembles in het concertprogramma worden opgenomen. Het orkest wordt vergezeld door de Russische violist Vadim Repin, de jongste winnaar ooit van de Koningin Elizabethwedstrijd in Brussel. Het programma varieert van Wagner tot Tsjaikovski en van Sibelius tot John Williams. Zoals altijd wordt het Waldbühneconcert afgesloten met Paul Linckes Berliner Luft!

De korte documentaire Summertime at the Domaine Forget toont u een klassieke parel: het onder musici internationaal hoog aangeschreven festival Domaine Forget van Saint-Irénée in het Canadese Quebec. De muziek- en dansschool van Domaine Forget is de gastheer van dit jaarlijkse festival ter promotie van muziek en dans. Van over de hele wereld reizen elke zomer 500 jonge musici naar Saint-Irénée om er deel te nemen aan één van Canada's belangrijkste muziekzomerscholen. Hen staat een intensief cursusprogramma te wachten vol masterclasses, privélessen, kamermuzieksessies, lezingen, interessante workshops, en een gevarieerde reeks concerten.

Dirigent Herbert Blomstedt en het Gewandhausorchester nemen ons mee op een muzikale reis naar de Tsjechische Republiek in dit concert uit 2020 vanuit het Gewandhaus in Leipzig. Op het programma staat Symfonie in D-groot, Op. 23 uit 1821 van de Boheemse componist Jan Václav Hugo Voríšek. Al werd dit werk – Voríšek’s enige symfonie – nooit uitgevoerd tijdens het leven van de componist, het behoort tegenwoordig tot één van zijn vaakst gespeelde werken.

De uitzonderlijke Russische pianisten Nikolaj Loeganski en Vadim Rudenko treden regelmatig op als pianoduo. In dit schitterende concert bundelen zij hun krachten in een programma met werken voor twee piano’s van Wolfgang Amadeus Mozart, Maurice Ravel, Anton Arenski, Sergei Rachmaninov en Nikolaj Kapoestin. Deze pianisten - beide laureaat van het prestigieuze Internationaal Tsjaikovski-concours 1994 – staan internationaal hoog aangeschreven. Op het programma: Mozarts Sonate voor twee piano's in D majeur, K. 448/375 A; Ravels La Valse (arr. voor twee piano's); Arenski's Suite nr. 1 voor twee piano's, Op. 15; en Rachmaninovs Suite nr. 1 (Fantasie) voor twee piano's, Op. 5. Als toegift speelt het duo de 'Romance' uit Rachmaninovs Suite nr. 2 voor twee piano's, Op. 17, gevolgd door de 'Ouverture' uit Nikolaj Kapoestins Sinfonietta, Op. 49. Dit concert werd opgenomen in Concertzaal Tsjaikovski in Moskou, Rusland, op 25 november 2021.