TV-gids

De uitzonderlijke Russische pianisten Nikolaj Loeganski en Vadim Rudenko treden regelmatig op als pianoduo. In dit schitterende concert bundelen zij hun krachten in een programma met werken voor twee piano’s van Wolfgang Amadeus Mozart, Maurice Ravel, Anton Arenski, Sergei Rachmaninov en Nikolaj Kapoestin. Deze pianisten - beide laureaat van het prestigieuze Internationaal Tsjaikovski-concours 1994 – staan internationaal hoog aangeschreven. Op het programma: Mozarts Sonate voor twee piano's in D majeur, K. 448/375 A; Ravels La Valse (arr. voor twee piano's); Arenski's Suite nr. 1 voor twee piano's, Op. 15; en Rachmaninovs Suite nr. 1 (Fantasie) voor twee piano's, Op. 5. Als toegift speelt het duo de 'Romance' uit Rachmaninovs Suite nr. 2 voor twee piano's, Op. 17, gevolgd door de 'Ouverture' uit Nikolaj Kapoestins Sinfonietta, Op. 49. Dit concert werd opgenomen in Concertzaal Tsjaikovski in Moskou, Rusland, op 25 november 2021.

Door de eeuwen heen heeft de Italiaanse stad Napels aangetoond over een bijzonder vruchtbaar klimaat te beschikken waar het artistieke vernieuwing betreft. Doordat het koninklijke hof hier zetelde, muziekuitvoeringen in de kerkdienst een belangrijke rol speelden, er vele broederschappen en liefdadigheidsinstellingen opereerden, welvarende burgers graag de rol van beschermheer op zich namen, en er onder de bevolking een grote lied- en danscultuur leefde, was het muzikale landschap hier buitengewoon veelzijdig.

Franz Liszt (1811 - 1886) schreef 13 symfonische gedichten voor orkest, veelal geïnspireerd op literaire teksten. De componist schreef zelf zijn uittreksels voor piano vierhandig, waarmee hij liet horen in staat te zijn een heel orkest na te bootsen op de piano. Liszt, die als één van de belangrijkste pianovirtuozen van de 19e eeuw wordt beschouwd, heeft de verdere ontwikkeling van de pianomuziek sterk beïnvloed. De romantiek was het tijdperk van het virtuoze pianospel: het instrument was favoriet onder talloze musici en luisteraars. In een salon mocht de piano simpelweg niet ontbreken: het was een soort statussymbool. Het instrument werd zowel in de concertzaal als in de huiskamer bespeeld, van paleis tot salon en van kerk tot café. Het symfonische gedicht nr. 4, ‘Orpheus’, heeft een meditatief karakter. Nr. 3, ‘Les Préludes’ is vooral bekend in de symfonische versie, maar in de uitvoering voor piano 4 handen is deze niet zo vaak te horen. Het werk dateert uit de jaren 1848 en 1854 en was in eerste instantie bedoeld als introductie bij een koralencyclus die gebaseerd was op teksten van de dichter Joseph Autran, ‘Les quatre éléments’: aarde, lucht, water en vuur. In deze uitzending vertolken de Italiaanse pianisten Marco Sollini en Salvatore Barbatano deze werken van Liszt. De opnames zijn gemaakt in 2015 tijdens het rondtrekkende festival “Armonie della sera” dat jaarlijks door de Italiaanse provincie Le Marche trekt. Dit concert werd gegeven in de prachtige 12e-eeuwse kerk van San Marco, in het kleine maar idyllische dorpje Ponzano di Fermo.

Marin Alsop dirigeert het Britten-Pears Orchestra in een uitvoering van Maurice Ravel’s ‘Ma mère l'Oye’ (Moeder Gans). Deze uitvoering is opgenomen in de Snape Maltings Concert Hall te Snape Bridge, Verenigd Koninkrijk in 2017. De vijfdelige orkestsuite is origineel geschreven als pianowerk voor vier handen in 1910. Ravel componeerde het werk speciaal voor de twee jonge kinderen van zijn goede vriend, de Poolse beeldhouwer Gobeski.

De Russische violist Aleksey Igudesman en de Brits-Koreaanse pianist Huyng-ki Joo debuteerden in 2004 als dynamisch duo met de komische show ‘A Little Nightmare Music’, een knipoog naar Mozarts ‘Eine Kleine Nachtmusik’. Sindsdien is het tweetal niet meer weg te denken uit het internationale klassieke muziekleven. Igudesman en Joo reizen de hele wereld over en zijn te zien op vele festivals, waar ze samenwerken met artiesten binnen én ver buiten het klassieke genre. In hun meest recente show, ‘Big Nightmare Music’, wordt het duo vergezeld door het voltallige Bergen Philharmonic Orchestra. Naast de bekende grappen uit hun eerdere duoshows, zoals ‘Bond Mozart’, ‘Alla Molto Turca’ en ‘Cleaning vs. Riverdancing’, bevat de show ook nieuwe hilarische sketches waarbij alle leden van het orkest worden betrokken, van de concertmeester tot aan leden van de slagwerksectie toe. Deze uitvoering in de Grieghallen in het Noorse Bergen staat onder de muzikale leiding van dirigent Andrew Litton.

Henk de Graaf is de solist in Mozart's Klarinetconcert, KV. 622. Het Amadeus Ensemble Rotterdam staat onder leiding van Marien van Straalen. Opvallend is het belangrijke aandeel van de klarinet in de muziek die Wolfgang Amadeus Mozart in de laatste drie jaar van zijn leven componeerde. Naast het klarinetkwintet uit 1789 en de obligaatpartijen voor de klarinet en diens iets lager getimbreerde broertje de bassethoorn uit de in 1791 voltooide opera ‘La Clemenza di Tito’is het onmiddellijk na dat laatste werk geschreven Klarinetconcert in A KV 622 uit oktober 1791 de bekroning van Mozarts klarinetrepertoire. Het was ook de bekroning van de jarenlange vriendschap met de klarinettist Anton Stadler, die door Mozart in zijn brieven liefhebbend als “den Sodla” aangeduid werd). Stadler dook al eerder in Mozarts leven op en hij was ook degene door wie het klarinetkwintet en de ‘Clemenza-partijen’ voor het eerst werden gespeeld. Dit beroemde concert is één van de mooiste voor klarinet en orkest mede door de prachtige gerijpte harmonieuze inleiding en de daarop volgende briljante en melodieuze thematiek over de gehele omvang van de klarinet.Het bekendste gedeelte van dit werk is het Adagio, dat meerdere keren als filmmuziek werd gebruikt bijvoorbeeld in de soundtrack van 'Out of Africa'.

Bernard Haitink dirigeert de Berliner Philharmoniker in een uitvoering van Gustav Mahlers Symfonie Nr. 4. Solist is sopraan Sylvia McNair. Deze uitvoering vond plaats in het Schauspielhaus te Berlijn in 1992. Mahler componeerde zijn Vierde Symfonie in 1899 en 1900 en het werk ging het daaropvolgende jaar in première te München. De symfonie bevat het lied “Das himmlische Leben”, welke Mahler al componeerde in 1892. Het lied beschrijft de visie van de hemel door de ogen van een kind en wordt gezongen door een sopraan in het vierde deel van het werk. De melodie dient zich al enkele keren eerder aan in de eerste delen van de symfonie.

Kristine Opolais, de Letse prima donna en ster van de New York Metropolitan Opera, treedt op in haar thuisland. Samen met het Latvian National Symphony Orchestra verzorgde ze in 2017 een spetterend concert in de Nationale Opera van Letland. Op het programma staan verschillende aria’s die Opolais tot een internationale wereldster maakten. Italiaanse operamuziek maakt een prominent onderdeel uit van het concert, met aria’s die de toehoorders aanzetten tot dromen over de liefde en hen doen realiseren wat werkelijk belangrijk is in het leven. Geniet van de mooiste vocale en instrumentale stukken uit opera’s van Giuseppe Verdi, Giacomo Puccini, Pietro Mascagni, Camille Saint-Saëns, Arrigo Boito and Alfredo Catalani.

Het Europakonzert van 2007 vond plaats in Berlijn ter ere van de 125ste verjaardag van de Berliner Philharmoniker. Het concertprogramma met als thema ‘Het jaar 1882’ staat onder de muzikale leiding van Sir Simon Rattle. Op het programma staan onder meer Brahms’ Vioolconcert, Op. 77 en Symfonie Nr. 4, Op. 98 en de Prelude uit Wagners Parsifal, een stuk dat door het orkest al in 1913 werd vastgelegd onder leiding van Alfred Hertz. Het feestelijke concert wordt afgesloten met Brahms Dubbelconcert, Op. 102. Solisten van de avond zijn Lisa Batiashvili (viool) en Truls Mørk (cello). Opgenomen in de ‘Kraftwerk und Kabelwerk Oberspree’; een indrukwekkend, historisch industrieel gebouw uit het laat 19e-eeuwse Berlijn.

De Zwitserse dirigent Philippe Jordan en het Orchestre de l'Opéra national de Paris namen in 2014 en 2015 alle negen symfonieën van Ludwig van Beethoven op. In deze uitzending dirigeert Jordan Beethovens Symfonie nr. 6 in F-groot, Op. 68, ook bekend als de ‘Pastorale’. Beethoven schreef dit werk na de voltooiing van zijn Symfonie nr. 5. Beide symfonieën beleefden hun première tijdens hetzelfde legendarische, volledig uit muziek van Beethoven bestaande concert van 22 december 1808. Symfonie nr. 6 bestaat uit vijf delen, waarvan de laatste drie zonder onderbreking worden gespeeld. Elk deel draagt een beschrijvende titel die aan het plattelandsleven refereert. De opgewekte stemming van de eerste drie delen wordt ruw onderbroken door het razende vierde deel 'Onweer en storm', wat door de piccolo's, koperblazers en pauken tot uitdrukking wordt gebracht. Naarmate de storm tegen het einde van het deel gaat liggen, is de rust in het laatste deel teruggekeerd. Deze uitvoering werd in 2015 opgenomen in de Opéra Bastille in Parijs, Frankrijk.

Sergey Belyavskiy (1993, Rusland) voert La notte (S377a) en de Hongaarse Rapsodie Nr. 12 (S379a) uit tijdens de halve finale II (kamermuziek) van het 11e Internationaal Franz Liszt Pianoconcours dat in 2017 plaatsvond in TivoliVredenburg te Utrecht. Het concours bevordert zowel de muzikale ontwikkeling alsook de concertervaring van pianotalenten afkomstig uit alle uithoeken van de wereld. Hierdoor vormt het concours een belangrijke opstap tot de internationale klassieke concertwereld voor jong talent dat een professionele carrière als musicus ambieert. Het Internationaal Franz Liszt Pianoconcours werd voor het eerst georganiseerd in 1986 en behoort inmiddels tot een van de meest prestigieuze pianoconcoursen ter wereld.

De Franse componist Guillaume Connesson (*1970) bouwt aan een veelzijdig muzikaal oeuvre, waaraan hij onlangs een opera heeft toegevoegd: Les bains macabres. Voor deze eigentijdse, romantische thriller werkte hij samen met librettist Olivier Bleys (*1970), een succesvolle Franse auteur met tientallen romans op zijn naam. Het resultaat is een geheimzinnige vertelling met film noir-soundtrack over de macabere 'Bains Terminus'; de bezoekers van deze heilzame baden blijken niet meer te vertrekken. Als de Badpolitie een onderzoek naar deze mysterieuze sterfgevallen instelt, blijkt de grens tussen levend en dood minder ondoordringbaar dan verwacht... In deze productie onder regie van Florent Siaud uit februari 2020 neemt sopraan Sandrine Buendia de rol van Célia en bariton Romain Dayez de rol van Mathéo op zich. Het Orchestre des Frivolités Parisiennes staat onder leiding van dirigent Arie van Beek.

Sinds 1991 speelt de Berliner Philharmoniker ieder jaar een Europaconcert in een verschillende Europese stad. Hiermee herdenkt het orkest de oprichting van het orkest op 1 mei 1882, en vieren de musici het gedeelde erfgoed van de Oude Wereld. De editie van 1998 vond plaats op een fascinerende, unieke locatie: het Vasamuseum in Stockholm. Dit maritieme museum stelt de Vasa tentoon: dit enorme, 17e-eeuws schip, dat 69 meter lang en 12 meter breed was en 1210 ton woog, kapseisde en zonk al op haar eerste reis in 1628. Hiermee is het museum de perfecte achtergrond voor de Berliner Philharmoniker onder leiding van Claudio Abbado, die een muziekprogramma uitvoeren dat perfect aansluit op deze maritieme omgeving. Zo klonk ook Pjotr Iljitsj Tsjaikovski's symfonische fantasie De storm, Op. 18.

Tenor Ilja Aksionov (Litouwen, 1996) en pianist Gustas Raudonius (Litouwen, 1996) vertolken Bart Vismans Het goud van Vermeer; ‘As I lay in the early sun’ uit Gerald Finzi’s Oh fair to see, Op. 13b; Henri Duparc’s Extase; Claude Debussy’s Paysage sentimental, L. 55; ‘Mausfallensprüchlein’ uit Hugo Wolf’s Sechs Lieder; ‘Krysolov’ (The pied piper) uit Sergei Rachmaninov’s 6 Romances, Op. 38; Franz Schubert’s Rastlose Liebe, Op. 5, nr. 1, D. 138; en Alphons Diepenbrock’s De klare dag, RC 4, tijdens de halve finales van het Internationaal Vocalisten Concours 2021 – Lied Duo. Dit optreden werd opgenomen in Het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch.