TV-gids

Een van de hoogtepunten van het Mozartjaar 2006 was dit galaconcert in het prachtige Statentheater in Praag. Het Tsjechisch Philharmonisch Orkest speelt onder leiding van Manfred Honeck de mooiste werken van Mozart die bovendien een speciale binding hebben met de stad of het theater. Zo staat het klarinetconcert, dat in 1791 in Praag in première ging, op het programma met Sharon Kam als solist en natuurlijk kan Mozarts ‘Praagse Symfonie’ niet ontbreken. Ook op de lessenaar staat de ouverture van 'Don Giovanni', in 1787 nog door Mozart zelf gedirigeerd in het Statentheater.

Het muzikale collectief Les Dissonances werd in 2004 opgericht door violist David Grimal. Het ensemble werkt zonder dirigent en is samengesteld uit musici uit de best aangeschreven Europese orkesten, internationale solisten, en jong talent. In dit programma speelt Les Dissonances Wolfgang Amadeus Mozart’s Vioolconcert nr. 4 in D-groot, K. 218 met Grimal als solist. Op zijn eerste vioolconcert na schreef Mozart zijn andere vioolconcerten, vier in getal, in 1775, toen hij concertmeester was aan het Salzburgse hof. Van zijn vijf vioolconcerten behoort deze vierde tot de bekendste. Deze uitvoering werd in 2014 opgenomen in Cité de la Musique in Frankrijk.

Pianist Jaeden Izik-Dzurko (Canada, 1999) treedt op met het CMIM ensemble, bestaande uit drie strijkers van het Symfonieorkest van Montreal, in een uitvoering van het eerste deel, Sostenuto assai – Allegro ma non troppo, van Robert Schumanns Pianokwartet in Es-groot, Op. 47. Dit optreden vond plaats in de kamermuziekronde van het uit twee delen bestaande halve finale van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

Net zoals Mozarts opera’s is ook zijn Pianoconcert Nr. 24, KV 491 van begin tot het einde voorzien van dramatiek, met een harmonische structuur die doet denken aan die van zijn opera Don Giovanni. Andre Previn neemt de dubbelrol van solist en dirigent op zich en wordt daarbij ondersteund door het Royal Philharmonic Orchestra.

Klavecinist en organist Sébastien Daucé voert Ensemble Correspondances aan tijdens dit concert dat onderdeel uitmaakte van het Internationaal Barokfestival Valletta 2017 en plaatsvond in de Co-Cathédrale de St-Jean de la Valette op Malta. Het concert begint met een uitvoering van Marc-Antoine Charpentier’s laat-17e-eeuwse compositie Te Deum. De vrolijke en populaire prelude tot dit werk is bij velen bekend als de herkenningsmelodie van Eurovisie-uitzendingen. Verder bestaat het concert uit motetten van Henry du Mont (1610-1694), een organist en barokcomponist van de Franse school, geboren in de zuidelijke Nederlanden. Jean-Baptiste Lully (1632-1687) en François Couperin (1668-1733) worden tot zijn muzikale erfgenamen gerekend

Het enorme aantal opnames van - en publicaties over - Franz Schuberts Liedcyclus ‘Winterreise’ laat wel zien wat voor groots werk het is. Toch zijn kenners het nog altijd niet eens of het strikt genomen wel een cyclus is. De 24 liederen, op tekst van dichter Wilhelm Müller, verschenen op twee verschillende momenten in publicatie: in februari en oktober 1827. De verhaallijn van Müllers gedichten lijkt eenvoudig: een jongeman wordt afgewezen in de liefde en vertrekt hartje winter op een doelloze reis. De muziek is vrij somber van sfeer. In deze uitvoering zingt bariton Thomas Quasthoff Winterreise, op piano begeleid door Daniel Barenboim. Deze uitvoering werd opgenomen in de Philharmonie Berlijn in Duitsland.

Bas-bariton Jusung Gabriel Park (Zuid-Korea, 1993) zingt ‘Madamina, il catalogo è questo’ uit Wolfgang Amadeus Mozarts Don Giovanni; ‘Tirannia gli diede il regno’ uit Georg Friedrich Händels Rodelinda; en ‘Accusata di furto’ uit Gioachino Rossini’s La gazza ladra, tijdens de eerste ronde van de Vocale editie van het Concours musical international de Montréal 2022 (CMIM). Deze opname werd gemaakt in de Bourgie-zaal van het Musée des beaux-arts de Montréal.

De Indiase dirigent Zubin Mehta (1936) werd in 1977 benoemd tot muzikaal leider van het Israëlisch Filharmonisch Orkest (IPO), en in 1981 werd zijn aanstelling uitgebreid tot muzikaal leider voor het leven. Op 18 juli 1996 leidde Mehta het IPO in de allereerste uitvoering van Richard Strauss’ symfonisch gedicht Till Eulenspiegels lustige Streiche, Op. 28. Mehta staat wereldwijd bekend als een van de grootste vertolkers van het grote symfonische repertoire, in het bijzonder van de romantische werken van Anton Bruckner, Gustav Mahler en Richard Strauss. Hoewel hij dit geliefde meesterwerk al talloze malen had gedirigeerd, was dit de eerste keer dat hij het vanaf het begin met het orkest instudeerde. Deze aflevering van ‘In repetitie’ toont de dialoog tussen Mehta en de musici, terwijl zij samen Strauss’ levendige toondicht verkennen.

De talentvolle pianist Elena Bashkirova is sinds oktober 2020 de voorzitter van de Felix Mendelssohn-Bartholdy Foundation in Leipzig, waar zij de legendarische dirigent Kurt Masur opvolgde. In dit concert vanuit het Mendelssohn-Haus in Leipzig wordt Bashkirova bijgestaan door sopraan Juliane Banse, fluitist Emmanuel Pahud, cellist Claudio Bohórquez, klarinettist Karl-Heinz Steffens en pianist Ohad Ben-Ari in een kamermuziekprogramma dat in het teken staat van de muziek van Mendelssohn en diens zus Fanny Hensel. Het programma begint met Mendelssohns Pianotrio in d-klein, Op. 49. Wat volgt zijn een aantal Lieder: Mendelssohns Schilflied ‘Auf dem Teich, dem regungslosen’, Op. 71 nr. 4, en Reiselied ‘Der Herbstwind rüttelt die Bäume’, Op. 34 nr. 6; Hensel’s Vorwurf, Op. 10 nr. 2; Verlust, Op. 9 nr. 10; en Sehnsucht, Op. 9 nr. 7; Mendelssohns ‘Allnächtlich im Traume seh ich dich’, Op. 86 nr. 4; ‘Die Liebende schreibt’, Op. 86 nr. 3; en Nachtlied ‘Vergangen ist der lichte Tag’, Op. 71 nr. 6. Het programma gaat verder met een aantal van Mendelssohns Lieder ohne Worte voor vierhandig piano (Op. 62 nrs. 1-6, en Op. 67 nr. 1), met tot besluit Mendelssohns Drie stukken voor klarinet, cello en piano (arr. Ernst Naumann), bestaande uit Prelude, Op. 35 nr. 4, Lieder ohne Worte, Op. 53 nr. 2, en Duet, Op. 38 nr. 6. Deze uitvoering werd opgenomen in november 2020.

Het muzikale collectief Les Dissonances werd in 2004 opgericht door violist David Grimal. Het ensemble werkt zonder dirigent en is samengesteld uit musici uit de best aangeschreven Europese orkesten, internationale solisten, en jong talent. In dit programma speelt Les Dissonances Johannes Brahms’ Symfonie nr. 2 in D-groot, Op. 73. Waar Brahms ruim een decennium nodig had om zijn eerste symfonie af te ronden, zette hij zijn Symfonie nr. 2 in luttele maanden op papier, tijdens een zomerverblijf in het vredige Oostenrijkse dorp Pörtschach in 1877. Deze symfonie draagt de bijnaam ‘Pastorale’ en is de meest optimistische van Brahms’ vier symfonieën. Dit lyrische werk zit vol vrolijke melodieën. Deze uitvoering werd in 2015 opgenomen in de Philharmonie de Paris in Frankrijk.

Op het Reate Festival van 2017 in Rieti stonden twee korte opera’s van Nino Rota (1911-1970) op het programma. Rota staat voornamelijk bekend als filmcomponist en zijn lange samenwerking met iconische regisseurs als Federico Fellini, Francis Ford Coppola en Luchino Visconti. Toch componeerde het wonderkind Rota vanaf zeer jonge leeftijd al kerkmuziek en enkele opera’s. Gezegend met een grote creativiteit, verbeeldingsvermogen en artistieke vrijheid, wist Rota zijn unieke eigen stijl te ontwikkelen waarin hij de grote Italiaanse operatraditie van Rossini, Puccini en Verdi wist te combineren met moderne 20e-eeuwse muziek, waardoor hij zichzelf onderscheidde van zijn generatiegenoten. Het werk La notte di un nevrastenico ging in 1960 in première in het Piccola Scala te Milaan. Het is een opera in één akte naar een libretto van Riccardo Bachelli. De korte farҫe is voorzien van een tragisch, onverwacht einde. Het Reate Festivalorkest staat onder muzikale leiding van Gabrielle Bonolis. Solisten zijn Giorgio Celenza, Carlo Feola, Daniele Adriani, Sabrina Cortese, Antonio Sapio en Vincenzo Carnì.

Deze Sonate voor Viool en Klavecimbel Nr. 3 BWV 1016 is een van de set van de sonates die Johann Sebastian Bach voor 1725 componeerde, waarschijnlijk toen hij werkzaam was als Kapellmeister in Köthen. Er wordt aangenomen dat de sonates voor Prins Leopold schreef en later de werken voor eigen gebruik in Leipzig aanpaste. Misschien is het hierdoor dat de werken goed speelbaar zijn voor amateurs, maar alle sonates bevatten genoeg finesse om een uitdaging te zijn voor professionele musici. De verschillende werken zijn als set bedoeld, net zoals de Brandenburgse concerten. Deze derde sonate heeft qua delen een typische ‘Italiaanse’ opbouw: langzaam – snel – langzaam – snel.

De meester van de metamorfose: ook dat is Josquin Desprez. In zijn missen werkt hij het liefst met bestaand materiaal – via knipwerk, citaat of parafrase. Ook in de Missa Pange lingua wordt de gregoriaanse basismelodie zachte was in Josquins handen. Met dit meesterstuk beloven Pedro Teixeira en het Portugese Officium (een van de revelaties van Engeland-festival 2015) een opwindend concert.

Ter gelegenheid van haar 80e verjaardag dook de Argentijnse pianiste Martha Argerich in het kamermuziekrepertoire in dit prachtige concert, opgenomen in het Franse Château de Chantilly. De 'Grande Dame' van de piano wordt vergezeld door gerenommeerde artiesten, onder wie pianisten Jevgeni Kissin, Iddo Bar-Shaï en Arielle Beck; violisten Gidon Kremer, Maksim Vengerov, en Tedi Papavrami; cellist Mischa Maisky, flugelhoornspeler Sergei Nakariakov, en door haar dochter en kleinzoon: Lyda Chen-Argerich (piano en altviool) en David Chen-Argerich (piano). Op het programma staan Alfred Schnittkes Congratulatory rondo voor piano en viool; Prelude nr. 5, 21, en 24 uit Mieczysław Weinbergs 24 Preludes, Op. 100 (gearrangeerd voor solo viool door G. Kremer); 'Wals' en 'Slava' uit Sergej Rachmaninovs 6 Morceaux, Op. 11, en Romance voor zes handen; Fritz Kreislers Liebesleid; Robert Schumanns Fantasiestücke Op. 73, en Pianokwintet in Es majeur, Op. 44; en 'Laideronnette, impératrice des Pagodes' uit Maurice Ravels Ma mère l'Oye. Dit optreden werd opgenomen op 12 juni 2021.

Johannes Brahms' Ein deutsches Requiem, Op. 45, schenkt de levenden troost met religieuze teksten die vanuit de traditie niet verbonden zijn met het liturgische karakter van requiemmissen. Hierdoor kent het werk een ongekende intensiteit. Deze muziek spreekt alle mensen aan, ongeacht hun geloof. Hoewel in een soortgelijk werk de emoties dicht aan het oppervlak liggen, maken de Wiener Singverein en het Cleveland Orchestra onder leiding van chef-dirigent Franz Welser-Möst korte metten met enig spoor van bombast, in deze concertuitvoering in de prachtige barokbasiliek van het Oostenrijkse Sankt Florian uit november 2016. De twee solisten van het programma – Hanna-Elisabeth Müller en Simon Keenlyside – zijn geen onbekenden op de wereldpodia. Waar de eerste een carrière heeft opgebouwd in de operawereld, als Liedervertolker én als concertzangeres, heeft de in Londen geboren Keenlyside een indrukwekkende loopbaan weten te baseren op de prestigieuze gastoptredens die hij het afgelopen decennia gaf.

Componist en dirigent John Anderson presenteert een feestelijk muziekevenement ter ere van St. Patrick (Patricius). Koren vanuit heel Ierland bundelen de krachten samen in een uniek concert dat in 2018 plaatsvond in de prachtige St. Patrick RC Cathedral. Nergens heeft de herdenking aan St. Patrick zoveel betekenis als in het Noord-Ierse Armagh, waar St. Patrick zijn eerste stenen kerk bouwde. Van Armagh tot het dorp Downpatrick loopt een pelgrimspad langs vele bezichtigingen die onlosmakelijk verbonden zijn met het leven van St. Patrick. In de kerk die zijn naam draagt worden de kijkers middels religieuze alsook seculiere liederen meegenomen op een reis door de woonplaats van de Ierse bisschop. Naast beelden vanuit de kathedraal worden ook de landschappen van Armagh en oostelijk Ierland getoond.

Het trio van Alessandro Carbonare (klarinet), Elisa Eleonora Papandrea (viool) en Monaldo Braconi (piano) treedt regelmatig op in de grote concertzalen van Italië en daarbuiten. In de uitzending Playing Portraits hoort u muziek uit vanuit alle windstreken: van de VS tot Rusland en het oude Europa van componisten als George Gershwin, Igor Stravinsky, Francis Poulenc, Anton Guilio Priolo en Reiner Kuttenberger. Dit programma werd opgenomen in de Salle Belle Epoque in de National Gallery of Modern Art in Rome en in beeld gebracht door Pietro Tagliaferri.

In dit opmerkelijke concert vanuit de Thomaskerk in Leipzig krijgt het normaal uit vijf zangers bestaande ensemble amarcord versterking van een extra alt én twee sopranen. Onder de naam amarcordplus presenteren zij een prachtig concertprogramma rondom deze Duitse stad, met onder meer madrigalen van Johann Hermann Schein, motetten uit Heinrich Schütz’ bundel Geistliche Chor-Music, en twee motetten van de beroemdste Thomaskantor aller tijden: Johann Sebastian Bach. Ook worden werken van diens minder bekende tijdgenoten Philipp Heinrich Erlebach en de mononieme componist Liebhold uitgevoerd, net als muziek van andere leden uit de familie Bach: Michael Bach en Johann Christoph Bach. Dit concert werd opgenomen op 1 mei 2020.

In 2021 bracht Kader Belarbi, choreograaf en balletdirecteur bij het Théâtre du Capitole de Toulouse, zijn ballet ‘Les Saltimbanques’ uit 1998 terug naar het podium. Dit betoverende ballet is geïnspireerd door Pablo Picasso’s schilderij ‘Famille de saltimbanques’ (De artiestenfamilie, 1905), en de vijfde van dichter Rainer Maria Rilke’s ‘Elegieën van Duino’ (1922). Met deze nieuwe productie van het in Toulouse gevestigde Ballet du Capitole brengt Belarbi de kleurrijke artiestenfamilie van Picasso’s schilderij tot leven in wat een wervelende versmelting van circus en dans is geworden. De dansers van het Ballet du Capitole vertolken de rollen van kleurrijke acrobaten, clowns, koorddansers en ballerina’s, begeleid door de muziek van accordeonist Sergio Tomassi. Deze uitvoering werd in 2021 opgenomen in de Halle aux Grains in Toulouse, Frankrijk.

De Zwitserse dirigent Philippe Jordan en het Orchestre de l'Opéra national de Paris namen in 2014 en 2015 alle negen symfonieën van Ludwig van Beethoven op. In deze uitzending dirigeert Jordan Beethovens Symfonie nr. 3 in Es majeur, Op. 55, ‘Eroïca’. Deze symfonie werd gecomponeerd in 1803 en 1804 en geldt als een belangrijk keerpunt in zowel Beethovens oeuvre als in de westerse muziekgeschiedenis. Symfonie nr. 3 duurt langer dan alle eerdere symfonie. De gebruikelijke lange inleiding wordt vervangen door twee krachtige akkoorden, waarop de lage strijkers het hoofdthema introduceren. Het langzame tweede deel is een treurmars, gevolgd door een snel Scherzo. Het vierde en laatste deel wordt gedomineerd door een thema dat Beethoven al gebruikte in zijn muziek voor het ballet 'Die Geschöpfe des Prometheus'. Deze uitvoering werd in 2014 opgenomen in de Opéra Bastille in Parijs, Frankrijk.

Bariton Hugo Laporte (Canada) zingt ‘Mein Sehnen, mein Wähne’ uit Erich Wolfgang Korngold’s opera Die tote Stadt; ‘Ô sainte médaille… Avant de quitter ces lieux’ uit Charles Gounod’s opera Faust; en ‘Son io, mio Carlo… Per me giunto… O Carlo, ascolta… Io morrò’ uit Giuseppe Verdi’s opera Don Carlo, tijdens de halve finale in de discipline Aria van het Concours musical international de Montréal 2022 (CMIM). Hij wordt begeleid door het Orchestre symphonique de Montréal onder leiding van Jacques Lacombe. Deze uitvoering is opgenomen in het Maison Symphonique.