TV-gids

Jeffrey Tate dirigeert het English Chamber Orchestra in een uitvoering van Mozarts ‘Jupiter’ Symfonie Nr. 41 (KV. 551). Deze symfonie is de laatste in een set van drie die Mozart schreef in de zomer van 1788. De symfonie staat bekend om zijn speelse, humorische karakter en uitbundige energie. Vanwege de betrekkelijk lange tijdsduur verwierf het de bijnaam ‘Jupiter’. Mozart componeerde vaak voor een opdrachtgever, zichzelf of vrienden en collega’s. Deze symfonie is echter voor zover bekend niet in opdracht geschreven. Het zou daarom goed kunnen dat Mozart het werk componeerde in de hoop het te verkopen of te presenteren tijdens één van zijn Weense concertseries.

Het Tafelmusik Baroque Orchestra en Trio Arabica brengen gezamenlijk een eerbetoon aan achttiende-eeuwse muziek en cultuur. De steden Leipzig en Damascus liggen beide aan oude handelsroutes en vormden belangrijke centra voor de wetenschap. De steden stonden ook bekend om hun koffiehuizen, waar muziek ten gehore werd gebracht door de meest vooraanstaande musici van die tijd. In dit concert staan werken van Bach, Telemann en Händel centraal, maar ook staan er enkele juweeltjes uit de Arabische klassieke muziek op het programma. In de sfeer van een cultureel café worden muziek, tekst en beelden gebruikt om de manieren te ontdekken waarop mensen uit alle uithoeken van de wereld samenkwamen om handelswaar, ideëen en kunsten uit te wisselen. Dit concert is opgenomen in het Aga Khan Museum te Toronto en is geproduceerd door Alison Mackey en geregisseerd door Marshal Pynkoski. Het Tafelmusik Baroque Orchestra, ookwel bekend onder de naam Tafelmusik, is een in Toronto gehuisvest barokorkest, gespecialiseerd in de oude uitvoeringspraktijk en -techniek. Het ensemble is opgericht in 1979 en bestaat uit negentien fulltime leden en wordt, wanneer nodig, aangevuld met gastmusici. Tafelmusik staat onder de muzikale leiding van de violiste Jeanne Lamon.

Een van de hoogtepunten van het Mozartjaar 2006 was dit galaconcert in het prachtige Statentheater in Praag. Het Tsjechisch Philharmonisch Orkest speelt onder leiding van Manfred Honeck de mooiste werken van Mozart die bovendien een speciale binding hebben met de stad of het theater. Zo staat het klarinetconcert, dat in 1791 in Praag in première ging, op het programma met Sharon Kam als solist en natuurlijk kan Mozarts ‘Praagse Symfonie’ niet ontbreken. Ook op de lessenaar staat de ouverture van 'Don Giovanni', in 1787 nog door Mozart zelf gedirigeerd in het Statentheater.

Sopraan Monika Mazanka (Kameroen/Canada, 1989) zingt Franz Schuberts Gretchen am Spinnrade, Op. 2, D. 118; ‘Les papillons’ and ‘Hébé’ uit Ernest Chausson’s 7 Mélodies, Op. 2; en Moses Hogan’s arrangementen van ‘Deep River’ en ‘Sometimes I Feel Like a Motherless Child’, tijdens de eerste ronde van de Voice Edition van het Concours musical international de Montréal 2022 (CMIM). Deze uitvoering is opgenomen in het Bourgie-paviljoen van het Musée des beaux-arts de Montréal.

Dirigent Pierre Boulez (1925-2016) beschrijft zijn houding ten opzichte van componist Béla Bartók (1881-1945) als een "sympathieke verstandhouding tussen musici". Beide heren behoren tot de meest invloedrijke kunstenaars die de 20e eeuw heeft voortgebracht. Boulez heeft vijf decennia ervaring met de muziek van de Hongaarse componist. Eén van Bartóks sleutelwerken is het Concert voor Orkest, dat in 1944 in Boston z'n première beleefde. De film Emotion and Analysis volgt Pierre Boulez tijdens de repetities voor het Concert voor Orkest met de Berliner Philharmoniker, wat een boeiend beeld oplevert van de methode waarmee deze grootmeester van de moderne muziek te werk gaat. De repetities vinden plaats tegen de spectaculaire achtergrond van het Hiëronymietenklooster in Lissabon, waar de Berliner Philharmoniker in 2003 het jaarlijkse Europakonzert uitvoerde. In een reeks interviews licht Pierre Boulez niet alleen de ontstaansgeschiedenis van Bartóks late werk toe, maar ook zijn persoonlijke interpretatie van deze muziek, zijn rol als dirigent, en zijn liefde voor componeren.

Yes Camerata (Young European String Camerata) en violist William Hagen bundelen de krachten in een concertprogramma getiteld ‘The Red Priest and the Tanguero’, opgenomen in de Academiezaal in Sint-Truiden te België in 2017. Yes Camerata is een jong strijkersensemble dat speelt zonder dirigent. De jonge Amerikaanse violist William Hagen is de derde laureaat van de Koningin Elisabethwedstrijd van 2015. Op het programma staan de Vier Jaargetijden van Antonio Vivaldi (1679-1741) en Astór Piazzolla’s (1921-1992) ‘Las quatros estaciones porteñas’ in een bewerking van Leonid Desyatnikov. Met de toevoeging ‘porteño’, dat refereert naar zij die geboren zijn in Buenos Aires, wil Piazzolla de indruk wekken van de vier jaargetijden in Buenos Aires.

Geniet van deze sprankelende uitvoering van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski's beroemde Pianoconcert nr. 1 door de ongelooflijke Russische pianovirtuoos Daniil Trifonov. Bijgestaan door het Israel Philharmonic Orchestra onder leiding van Kent Nagano laat Trifonov eens te meer zien hoe koninklijk en ongelooflijk klassieke muziek kan zijn! Het concert begint met de Air uit J. S. Bachs Orkestsuite nr. 3 in D-groot. Ook op het programma staan Hector Berlioz' ouverture Le Corsaire en George Bizets Symfonie in C-groot. Dit programma werd opgenomen in het Charles Bronfman Auditorium in Tel Aviv in 2014.

De philharmonie zuidnederland duikt in de bespiegelende klankwereld van de Amerikaanse componist Richard Danielpour (1956). In zijn meeslepende liedcyclus Elegies (1997) slaan oorlogsbrieven van een gesneuvelde vader aan zijn nog ongeboren dochter bruggen in de tijd. Topzangsolisten als de Nederlandse bariton Thomas Oliemans en de Russische mezzosopraan Marina Prudenskaja mogen stralen. Het orkest staat onder leiding van Hartmut Haenchen. Opgenomen in het Muziekgebouw te Eindhoven in 2019.

De solisten van het Festivalorkest van Luzern presenteren Wolfgang Amadeus Mozarts Divertimento nr. 11 in D-groot, K. 251, bekend als het ‘Nannerl-Septet’. Mozart schreef dit werk in 1776, waarschijnlijk ter gelegenheid van de naamdag van zijn zus Maria Anna, wier koosnaam ‘Nannerl’ luidde. Het septet is geschreven voor hobo, twee hoorns, twee violen, altviool en contrabas. Deze uitvoering is opgenomen in het Zwitserse Cultuur- en Congrescentrum Luzern (KKL), in 2020.

‘Kijk uit voor de gewapende man!’ De waarschuwing voor ‘L’homme armé’ klinkt dubbel zo sterk uit de mond van Josquin: tweemaal gebruikte hij de populaire middeleeuwse melodie als fundament van een miscompositie. De Missa super voces musicales werd eerder in dit festival al gefileerd door Marco Mencoboni en Katharina Bäuml, vandaag is Lionel Meunier chef van dienst met de briljante Missa Sexti toni.

Alleen vanavond! Welkom in de spectaculaire en decadente wereld van The Babylon Hotel, waar uit alle hoeken muziek bruist als ware het champagne. In dit concert ontmoet de bovenklasse de onderwereld in een smeltkroes vol euforie, extravagantie, nostalgie en plezier, met de zorgeloze zondigheid die we alleen kennen uit het uitbundige nachtleven van de jaren 1920. Dit concert bevat iconische muziek uit films en series over de ‘roaring twenties’, zoals The Great Gatsby, Burlesque en Babylon Berlin. De muziek wordt uitgevoerd door het Deens Nationaal Symfonieorkest en DR Big Band onder leiding van Miho Hazama. Ook treden op het Moka Efti Orchestra, en vocalisten Madame le Pustra, Emma Smith, Mademoiselle Karen, Jakob Munch en Nikko Weidemann, samen met dansers van Sweet Burlesque. Deze uitvoering werd in mei 2023 opgenomen in het DR Koncerthuset in de Deense hoofdstad Kopenhagen.

Sergej Rachmaninov was de eerste die opstond om de uitvoering van zijn Pianoconcert Nr. 3 door de legendarische pianist Vladimir Horowitz's (1903-1989) te prijzen. Rachmaninov hoorde Horowitz het werk spelen in 1928, toen de in Kiev geboren Horowitz net in New York was aangekomen. Rachmaninov zei hierover: "Hij slikte het in één keer door." Vijftig jaar later, op 24 september 1978, liet Horowitz zijn publiek eens te meer versteld staan met zijn interpretatie van dit monumentale werk. Bijgestaan door de New York Philharmonic onder leiding van Zubin Mehta gaf hij een bijzondere uitvoering van dit werk als onderdeel van de viering van de vijftigste verjaardag van zijn Amerikaanse debuut. Zijn onvergetelijke vertolking - de laatste keer dat Horowitz zich aan dit pianoconcert zou wagen - werd door de hele VS uitgezonden op radio en televisie. Deze compositie, die pianisten die dit technisch monsterlijk uitdagende stuk aandurven eerbiedig "Rach 3" noemen, wordt wereldwijd geliefd en bewonderd.

Op 9 april 2020, toen de Covid-19-pandemie het concertcircuit tot stilstand dwong, waren dwarsfluitist Ana de la Vega en hoboïst Ramón Ortega Quero op concerttournee. Hun concert in Palais Lichtenau in de Duitse stad Potsdam ging door zoals gepland – maar dan zonder publiek. Deze intieme opname is het resultaat. Op het programma staan Joseph Haydns “Londense” Trio nr. 1 C Hb. IV/1, Clara Schumanns Drei Romanzen, Op. 22, Antonín Dvořáks Silent Woods, J. S Bachs Triosonate in c uit “Musikalischen Opfer” BWV 1079, en Robert Schumanns Drei Romanzen, Op. 94. Tot besluit van het optreden klinkt Ignaz Moscheles' Concertante in F.

Violist Daniel Rowland, altvioliste Rachel Roberts, cellist Julian Arp en pianiste Diana Ketler voerden tijdens het Stiftfestival 2016 in het Nederlandse dorp Weerselo het Pianokwartet in c, Op. 13 van Richard Strauss uit. In zijn jonge jaren probeerde Strauss verschillende vormen kamermuziek uit, en schreef hij onder meer dit pianokwartet. De jonge componist begon eraan in het voorjaar van 1884 en voltooide het een jaar later. Het pianokwartet bestaat uit vier delen, waarin de invloed van Johannes Brahms duidelijk voelbaar is. De première vond plaats op 8 december 1885 in Weimar, door leden van het Halír-kwartet met Strauss zelf achter de piano. Het jaar daarop won het werk de eerste prijs in het componistenconcours van de Berliner Tonkünstlerverein. Deze uitvoering werd opgenomen in de Stiftkerk in Weerselo, Nederland.

Quarteto Radamés Gnattali speelt Heitor Villa-Lobos' Strijkkwartet nr. 14 in het Palácio do Catete in Rio de Janiero in Brazilië. Dit ensemble werd opgericht in 2006 en bestaat uit Carla Rincón en Francisco Roa (violen), Fernando Thebaldi (altviool), en Hugo Pilger (cello). Het kwartet, dat zich specialiseert Braziliaanse muziek, is zeer actief in de muziekeducatie. Hun opname van de complete strijkkwartetten van Villa-Lobos is een grote verdienste en werd met enthousiasme onthaald door de internationale muziekpers. Op Villa-Lobos' Bachianas brasileiras na wordt het werk van de Braziliaanse componist voornamelijk in Latijns-Amerika uitgevoerd. Villa-Lobos wordt in zijn geboorteland op handen gedragen als componist, dirigent en docent. Hij heeft opera's, symfonieën, concerten, pianowerken, koormuziek en zeventien strijkkwartetten op zijn naam. Opgenomen in het Theatro Municipal in Rio de Janiero.

Pianist Jakub Kuszlik (Polen, 1996) treedt op met het CMIM ensemble, bestaande uit drie strijkers van het Symfonieorkest van Montreal, in een uitvoering van het eerste deel, Sostenuto assai – Allegro ma non troppo, van Robert Schumanns Pianokwartet in Es-groot, Op. 47. Dit optreden vond plaats in de kamermuziekronde van het uit twee delen bestaande halve finale van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

De Imperial Ice Stars is een ensemble van 24 topijsdansers, die gezamenlijk meer dan driehonderd medailles hebben verworven op nationale en internationale kampioenschappen. Geroemd door zowel critici als het publiek, weet het gezelschap al jaar het publiek te betoveren met hun creatieve, krachtige vertelkunst, indrukwekkende decors, prachtige kostuums en special effects. Deze ijsdansproductie van het Zwanenmeer’ 2015 is gezet op de originele muziek van het meesterwerk van Tsjaikovski en voorzien van de meesterlijke choreografie van regisseur Tony Mercer. Mercer zei zelf over deze productie: “Geïnspireerd door mijn onderzoek naar de muziek van Tsjaikovski en de intenties die in het verhaal verborgen liggen, wilde ik een meer realistische interpretatie creëren van dit geliefde verhaal en het overbrengen op het ijs, waarbij mijn wens voor een nieuwe kunst -het ijsdansen binnen een volledig theatrale setting- kon worden bewerkstelligd.”

Fabio Luisi dirigeert het Deens National Symfonieorkest in een uitvoering van Mahlers Symfonie Nr. 8. Het werk is een van de grootschaligste werken in het klassieke repertoire en draagt daarom de bijnaam 'Symphonie der Tausend', alhoewel er geen duizend musici nodig zijn om het werk uit te voeren. De symfonie is gecomponeerd tijdens Mahlers verblijf in zijn zomerhuis te Maiernigg, gelegen in het zuiden van Oostenrijk, in de zomer van 1906. Het is het Mahlers laatste werk dat gedurende zijn leven in première ging. Solisten in deze uitvoering zijn Ricarda Merbeth (sopraan), Henriette Bonde-Hansen (sopraan), Sofia Fomini (sopraan), Marianne Beate Kielland (alt) Olesya Petrova (alt), Stefan Vinke (tenor), Russel Braun (bariton) en Günther Groissböck (bas). Ze worden bijgestaan door het Nationaal Deens Concertkoort, het MDR Leipzig Radiokoor en het Koninklijke Kapelkoor van Kopenhagen. Opgenomen in het DR Koncerthuset te Kopenhagen, Denemarken, in 2017.

Deze film portretteert een zeer speciale vocalist en twee exceptionele barokcomponisten. De engelachtige stem van contratenor Philippe Jaroussky (1978) is tijdloos. De Fransman wordt gezien als een van de meest bijzondere countertenors van zijn generatie. Combineer dat met de muziek van Telemann en Bach en al snel is duidelijk dat de emotionele kracht en pure energie van hun werken door de eeuwen heen niet is afgenomen. Op het programma staan naast Telemanns Jesus liegt in letzten Zügen (Der sterbende Jesus) en Die stille Nacht (uit Der am Ölberg zagende Jesus) ook Bachs Vergnügte Ruh, beliebte Seelenlust (BWV 170) en Ich habe genug (BWV 82).