TV-gids

Iphigénie en Tauride (1779) is een tragische opera in vier bedrijven van de in Duitsland geboren componist Christoph Willibald Gluck. Hij schreef het werk voor de Franse markt, en de première in 1779 in de Parijse Academie Royale de Musique was een doorslaand succes. Iphigénie en Tauride behoort tot Gluck’s hervormingsopera’s: in dit werk diende de muziek het dramatisch verloop niet te domineren maar juist te ondersteunen. Nicolas-François Guillard baseerde zijn libretto op Claude Guimond de La Touche’s gelijknamige toneelstuk, wat uiteindelijk teruggrijpt op het beroemde Griekse drama van Euripides. Het speelt zich af kort na de Trojaanse oorlog, als Iphigénie, die door haar vader Agamemnon geofferd zou worden, door de godin Diana wordt gered. Diana brengt haar naar Tauris, waar Iphigénie haar hogepriesteres wordt. Diego Fasolis dirigeert het Orchestre National des Pays de la Loire en het Chœur d’Angers Nantes Opéra. Onder de solisten zijn Marie-Adeline Henry (Iphigénie), Charles Rice (Oreste), Sébastien Droy (Pylade), Jean-Luc Ballestra (Thoas) en Élodie Hache (Diane). Deze uitvoering werd in 2020 opgenomen in het Grand Théâtre d’Angers, Frankrijk.

Maestro Claudio Abbado liet klassieke muziekliefhebbers een prachtig geschenk na met deze opname van de Berliner Philharmoniker in de Suntory Hall in Tokio in 1994. De tour door Japan is een van de hoogtepunten van Abbado’s carrière en dit concert wellicht een van de meest memorabele. Op het programma staan de originele versie van Mussorgski’s ‘Een nacht op de kale berg’ en de suite uit Stravinsky’s ‘De vuurvogel’, welke zeven van de negentien stukken van het hele ballet bevat. Het concert wordt afgesloten met een uitvoering van Tsjaikovski’s Symfonie Nr. 5.

Michail Pletnev leidt het Russisch Nationaal Orkest (RNO) in een uitvoering van Maurice Ravels Pianoconcert nr. 1 met Lucas Debargue als pianosolist. Het concert begint met een selectie uit werk van Georges Bizet gebaseerd op Alphonse Daudets toneelstuk 'L'Arlésienne', uitgekozen door Michail Pletnev. Het eerste deel van Ravels Pianoconcert nr. 1 bevat vijf afzonderlijke thema's, waarvan er drie doen denken aan de jazz. Debargue's uitvoering van Ravels concert wordt gevolgd door Gabriel Faurés Barcarolle nr. 4. Dit concert vanuit de Moskouse Tsjaikovskizaal was onderdeel van het negende RNO Grand Festival.

De Mexicaanse dirigent Carlos Miguel Prieto leidt het Orquesta Sinfónica de Minería in een uitvoering van Camille Saint-Saëns' muzikale suite Het Carnaval der Dieren (Le carnaval des animaux, 1886). Deze suite bestaat uit 14 delen, die elk een ander dier uitbeelden. Het werk werd in 1922 postuum gepubliceerd, omdat Saint-Saëns vreesde dat deze dierenminiaturen vol kwinkslagen zijn reputatie als serieus componist zouden schaden. ‘De Zwaan’, voor cello en twee piano's, is het enige deel waarvan Saint-Saëns publicatie tijdens zijn leven toestond. Een prachtige, vloeiende cellomelodie en zachte pianobegeleiding kenmerken dit iconische deel, waarin het beeld wordt oproepen van een zwaan die gracieus over het water glijdt. Prieto leidt elk deel in. Deze uitvoering werd in 2021 opgenomen in het Auditorio Nacional in Mexico-Stad.

Pianist Jaeden Izik-Dzurko (Canada, 1999) treedt op met het CMIM ensemble, bestaande uit drie strijkers van het Symfonieorkest van Montreal, in een uitvoering van het eerste deel, Sostenuto assai – Allegro ma non troppo, van Robert Schumanns Pianokwartet in Es-groot, Op. 47. Dit optreden vond plaats in de kamermuziekronde van het uit twee delen bestaande halve finale van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

Net zoals Mozarts opera’s is ook zijn Pianoconcert Nr. 24, KV 491 van begin tot het einde voorzien van dramatiek, met een harmonische structuur die doet denken aan die van zijn opera Don Giovanni. Andre Previn neemt de dubbelrol van solist en dirigent op zich en wordt daarbij ondersteund door het Royal Philharmonic Orchestra.

In mei en juni 2021 vierde de Argentijnse sterpianiste Martha Argerich haar 80e verjaardag met optredens in het Franse kasteel van Chantilly. In dit concert, opgenomen tijdens het festival Les Coups de Cœur de Chantilly, wordt Argerich vergezeld door drie muzikanten die haar nauw aan het hart liggen: cellist Mischa Maisky, violist Maksim Vengerov en pianist Iddo Bar-Shaï. Ze treden op met het orkest Les Siècles onder leiding van de Roemeens-Oostenrijkse dirigent Ion Marin. Het concert begint met Ludwig van Beethovens Tripelconcert in C majeur, op. 56, met Argerich, Vengerov en Maisky als solisten. Dit werk uit 1803 is Beethovens enige concerto voor meer dan één solo-instrument. Hierna volgt Camille Saint-Saëns’ muzikale suite Le carnaval des animaux (Het carnaval der dieren), waarin Argerich en Bar-Shaï de pianisten zijn. Deze muzikale suite uit 1886 bestaat uit 14 delen, die elk een ander dier uitbeelden. Het werk werd in 1922 postuum gepubliceerd, omdat Saint-Saëns vreesde dat zijn dierlijke miniaturen, vol muzikale grapjes, zijn reputatie als serieuze componist zouden schaden. Deze uitvoering werd op 4 mei 2021 opgenomen in het Château de Chantilly.

In dit opmerkelijke concert vanuit de Thomaskerk in Leipzig krijgt het normaal uit vijf zangers bestaande ensemble amarcord versterking van een extra alt én twee sopranen. Onder de naam amarcordplus presenteren zij een prachtig concertprogramma rondom deze Duitse stad, met onder meer madrigalen van Johann Hermann Schein, motetten uit Heinrich Schütz’ bundel Geistliche Chor-Music, en twee motetten van de beroemdste Thomaskantor aller tijden: Johann Sebastian Bach. Ook worden werken van diens minder bekende tijdgenoten Philipp Heinrich Erlebach en de mononieme componist Liebhold uitgevoerd, net als muziek van andere leden uit de familie Bach: Michael Bach en Johann Christoph Bach. Dit concert werd opgenomen op 1 mei 2020.

Pianist Jaeden Izik-Dzurko (Canada, 1999) speelt Barbara Assiginaak’s Mzizaakok Miiniwaa Mzizaakoonsak (‘paardenvliegen en hertenluisvliegen’); Ludwig van Beethovens Andante favori in F-groot, WoO 57; en Sergej Rachmaninovs Sonate nr. 1 in d-klein, Op. 28, tijdens het solorecital in de uit twee delen bestaande halve finale van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

Hoewel de grote Italiaanse componist Giuseppe Verdi zelf nooit werd toegelaten aan het Conservatorium in Milaan draagt dit beroemde instituut inmiddels wel zijn naam: ‘Conservatorio Giuseppe Verdi’. Onder de talloze talenten die hier wel de basis voor hun carrière legden zijn Giacomo Puccini, Alfredo Catalani, Claudio Abbado, Riccardo Chailly, Luigi Einaudi, Daniele Gatti, en Gianandrea Noseda. De vermaarde dirigent Noseda (*1964) geldt als één van de belangrijkste dirigenten van zijn generatie. Hij gaf onlangs een grote masterclass orkestdirectie aan het Conservatorio Giuseppe Verdi, waaraan studenten uit binnen- en buitenland deelnamen. Samen met een selecte groep studenten werkte hij drie dagen lang om een gevarieerd concertprogramma in te studeren. In deze documentaire ziet u hoe deze jonge, talentvolle musici composities van Mozart, Tsjaikovski, en Stravinsky instuderen onder de bezielende leiding van Maestro Gianandrea Noseda zelf.

Het toonaangevende Franse strijkkwartet Quatuor Ébène wijdde een opmerkelijk en ambitieus project aan de 250ste geboortedag van Ludwig van Beethoven (1770-1827): het viertal nam álle werken voor strijkkwartet van de grote componist op. Vijf jaar lang dompelden violisten Pierre Colombet en Gabriel Le Magadure, altvioliste Marie Chilemme, en cellist Raphaël Merlin zich onder in die 650 pagina’s bladmuziek, waar Beethoven drie decennia lang zijn creativiteit in uitte. Hun inspanningen culmineerden in de herfst van 2020 in de integrale uitvoering van deze werken tijdens zes indrukwekkende concerten in de Philharmonie de Paris. Quatuor Ébène verkende elk facet van Beethovens strijkkwartetrepertoire: van de jeugdige Opus 18 strijkkwartetten tot de kwartetten Rasumovsky, Harp, en Serioso (Opus 59, 74, en 95) uit zijn middenperiode, en ten slotte de diepgang van zijn late kwartetten (Opus 127 tot 135). In deze uitzending speelt Quatuor Ébène Beethovens Strijkkwartet nr. 7 in F majeur, Op. 59, nr. 1, bekend als "Rasumovsky"; Strijkkwartet nr. 13 in Bes majeur, Op. 130; en de monumentale Große Fuge, Op. 133. Deze concertuitvoering werd op 12 oktober 2020 opgenomen in de Philharmonie de Paris.

Conrad van Alphen dirigeert Sinfonia Rotterdam in een uitvoering van Camille Saint-Saëns’ (1835-1921) Symfonie Nr. 3, Op. 78. Solist Geert Bierling bespeelt het orgel van concertzaal De Doelen. Opgenomen op 20 oktober 2018 te Rotterdam. Saint-Saëns voltooide zijn Derde Symfonie in 1886. Het werk verkreeg al snel de bijnaam ‘orgelsymfonie’ omdat het instrument een grote rol vervult in het tweede en vierde deel. Saint-Saëns zelf was zeer tevreden over het eindresultaat: "I gave everything to it I was able to give. What I have here accomplished, I will never achieve again." Dit werk vormt de bekroning Saint-Saëns’ symfonische carrière. De Derde Symfonie is namelijk de laatste poging die de componist binnen het genre ondernam.

Mezzosopraan Ema Nikolovska (Canada, 1993) en pianist Michael Sikich (Verenigde Staten, 1993) vertolken ‘The sailor’s song’ uit Joseph Haydns Six original canzonettas, Boek 2 – Hob. XXVIa; Franz Schubert’s Auf dem See, Op. 92 Nr. 2 (D. 543); ‘Botschaft’ uit Johannes Brahms’ Fünf Lieder, Op. 47; ‘Röselein, Röselein!’ uit Robert Schumanns Sechs Gesänge, Op. 89; ‘A girl’ en ‘Pan is dead’ uit Robert Heppener’s Four songs on poems by Ezra Pound; ‘La Flûte de Pan’ en ‘La chevelure’ uit Claude Debussy’s Trois chansons de Bilitis, L. 90; Pauline Viardot’s ‘Haï luli!’; en ‘Produzhdeniye vesnï’ (De lente ontwaakt), en ‘Kreytserova sonata’ (Kreutzersonate) uit Dmitri Sjostakovitsj’ Satirï (Satires – Beelden uit het verleden), Op. 109, tijdens de laatste ronde van het Internationaal Vocalistenconcours 2019 – Lied Duo. Deze uitvoering werd opgenomen in het Theater aan de Parade in ‘s-Hertogenbosch.

Ter gelegenheid van haar 80e verjaardag dook de Argentijnse pianiste Martha Argerich in het kamermuziekrepertoire in dit prachtige concert, opgenomen in het Franse Château de Chantilly. De 'Grande Dame' van de piano wordt vergezeld door verschillende gerenommeerde artiesten. Als onderdeel van dit concert spelen Argerich en violist Maksim Vengerov César Francks Sonate voor viool en piano in A majeur. Dit optreden werd opgenomen op 12 juni 2021.

‘Kijk uit voor de gewapende man!’ De waarschuwing voor ‘L’homme armé’ klinkt dubbel zo sterk uit de mond van Josquin: tweemaal gebruikte hij de populaire middeleeuwse melodie als fundament van een miscompositie. De Missa super voces musicales werd eerder in dit festival al gefileerd door Marco Mencoboni en Katharina Bäuml, vandaag is Lionel Meunier chef van dienst met de briljante Missa Sexti toni.