TV-gids

De pedaalpiano was een zeer populair instrument in de negentiende eeuw. Componisten onder wie Franz Liszt, Charles Gounod en Camille Saint-Saëns (her)schreven stukken voor deze piano. De Italiaanse pianist Roberto Prosseda is één van de weinige die dit instrument nog speelt. In dit indrukwekkende concert, opgenomen tijdens het Concerts d’automne festival in Tours, speelt hij muziek van onder meer Wolfgang Amadeus Mozart, Robert Schumann, en J. S. Bach. Op het programma staan onder andere W.A. Mozarts Fantasia in d mineur, K. 397, en Fantasia in c mineur, K. 475; Etude nr. 1, 2 en 4 uit Robert Schumanns 6 Studien in kanonischer Form, Op. 56; 'Adagio' en 'Scherzo' uit Charles Gounods Concerto pour piano-pédalier; J. S. Bachs Passacaglia in c mineur, BWV 582; Schumanns Skizze für den Pedalflügel, Op. 58 nr. 1, 2 en 3; Franz Liszts Après une lecture du Dante, Fantasia quasi Sonata; en Charles-Valentin Alkans Prière, Op. 64 nr. 5 in F majeur. Als toegift speelt Prosseda het 'Andante' uit Mozarts Sonate in C majeur, K. 330. Dit recital werd in oktober 2023 opgenomen in het Grand Théâtre in Tours, Frankrijk.

J. S. Bachs zes Brandenburgse Concerten behoren tot zijn bekendste werken. Hij schreef ze tussen 1711 en 1720 en droeg ze in 1721 op aan Christiaan Lodewijk, markgraaf van Brandenburg. Om te vieren dat deze geliefde werken 300 jaar bestaan, maakte de Tsjechische klavecinist en dirigent Václav Luks met zijn vermaarde barokensemble Collegium 1704 in 2021 opnames van alle zes Brandenburgse concerten, op historische instrumenten. De Brandenburgse Concerten volgen de structuur van het Italiaanse concerto grosso, waarin een groep solo-instrumenten op de voorgrond treedt ten opzichte van het grote ensemble. In de Brandenburgse Concerten nemen de solisten afwisselende, virtuoze solo’s voor hun rekening. Bij deze uitvoering in de prachtige Spiegelzaal van het Duitse slot Köthen spelen Luks en Collegium 1704 Bachs Brandenburgse Concert nr. 4 in G-groot, BWV 1049. Dit concert bevat solo’s door twee blokfluiten en een viool. De blokfluiten spelen een opvallende rol in het tweede deel van dit concert, terwijl de viool de snelle eerste en derde delen domineert.

De Frans-Mexicaanse tenor Rolando Villazón (1972) wordt begeleid door de Südwestdeutsche Kammerphilharmonie Konstanz tijdens een kleurrijk recital vanuit de Berliner Philharmonie. In dit concert uit 2006 zal Villazón aria’s ten gehore brengen van Italiaanse operacomponisten zoals Verdi, Rossini, Donizetti, Vilea en Mascagni. Op het programma staan ook werken van de Franse componist Massenet, zoals ‘Ô Souverain, ô juge, ô père’ uit de opera Le Cid en ‘Toute mon âme est là! Pourquoi me réveiller, ô souffle du printemps’ uit Werther. Door zijn unieke en meeslepende optredens met talloze prestigieuze orkesten en operahuizen heeft Villazón inmiddels zijn naam gevestigd en is hij uitgegroeid tot een van de meest geliefde tenoren van de wereld.

De Duitse dirigent Peter Schreier leidt het Schots Kamerorkest, het Luzerner Festwochenchor en drie vocale solisten in een uitvoering van Joseph Haydns 'Die Schöpfung' (‘De Schepping’), Hob. XXI:2. De vocale solisten zijn sopraan Edith Mathis, tenor Christoph Prégardien en bas René Pape. Haydn voltooide dit prachtige oratorium in 1798. Het is een muzikale illustratie van de schepping van de aarde zoals beschreven in bijbelboek Genesis. Het libretto is gebaseerd op Genesis, de Psalmen en John Miltons epische gedicht Paradise Lost, en werd samengesteld door de mecenas van de componist, baron Gottfried van Swieten. Het werk is opgebouwd uit drie delen. Deel één behandelt de eerste vier dagen van de schepping: de schepping van de aarde, de planten en de hemellichamen. De vijfde en zesde dag van de schepping vormen deel twee, waarin de schepping van dieren en uiteindelijk de mensheid wordt verklankt. Het derde deel richt zich op Adam en Eva in de Hof van Eden. Deze uitvoering werd in 1992 opgenomen in de Jezuïetenkerk in Luzern, Zwitserland.

De Italiaanse klassieke pianist Costanza Principe (1993) kreeg haar eerste pianoles op haar zesde - en maakte haar debuut al op haar zevende. Het duurde niet lang of zij trad op als soliste bij talloze prestigieuze orkesten in Italië, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Zuid-Amerika. Wij zien haar hier optreden in 2021 in één van de oudste bestaande renaissancetheaters van Italië, het prachtige Teatro Olimpico in de noord-Italiaanse stad Vicenza. Zij speelt Johann Sebastian Bachs ‘Concerto italiano’ en ‘Ciaccona’ in pianotranscripties van Ferruccio Busoni.

Bas-bariton Vladyslav Buialskyi (Oekraïne, 1997) zingt ‘Quand la flamme de l’amour’ uit Georges Bizet’s opera La jolie fille de Perth; ‘Madamina, il catalogo è questo’ uit Wolfgang Amadeus Mozarts opera Don Giovanni; en ‘Schweig, schweig’ uit Carl Maria von Weber’s opera The Marksman, tijdens de eerste ronde van de Voice Edition van het Concours musical international de Montréal 2022 (CMIM). Deze uitvoering is opgenomen in het Bourgie-paviljoen van het Musée des beaux-arts de Montréal.

"Het is een uitdaging om tegenwoordig in de klassieke muziekwereld een uitvoering te vinden die indrukwekkender, significanter en ontroerender is: totale harmonie tussen geest en hart en besef en gevoel." schreef de Bernse krant Der Bund in 2003 na deze indrukwekkende uitvoering van Mahlers 'Resurrectie' Symfonie Nr. 2 door het toen pas opgerichte Luzern Festivalorkest. Claudio Abbado stelde dit ensemble samen uit bekende instrumentalisten, gevierde uitvoerders van kamermuziek en ervaren solisten uit 's werelds beste orkesten. Het concert was reeds maanden van tevoren uitverkocht. De Neue Züricher Zeitung schreef: "Het slotapplaus was ongekend, het zware laatste akkoord [..] verbrak de spanning die al negentig minuten had geduurd, zonder ook maar een moment te verslappen." In deze uitvoering worden solisten Eteri Gvazava (sopraan) en Anna Larsson (mezzosopraan) begeleidt door het Orfeón Donostiarra Koor.

De gevierde Duitse violist Isabelle Faust speelt twee van J. S. Bachs werken voor viool solo: de Partita nr. 2 in d-klein (BWV 1004), en de Sonate nr. 3 in C-groot (BWV 1005). Beide werken behoren tot de beroemde collectie Sonates en Partita’s voor viool solo (BWV 1001-1006). Partita nr. 2 bestaat uit vier dansen, met tot besluit de beroemde Chaconne, een monumentaal werk binnen het vioolrepertoire. In deze chaconne werkt Bach een reeks variaties op een thema uit, waarin hij allerlei complexe harmonische mogelijkheden verkent. Sonate nr. 3 bevat een uitgebreide fuga, waarin Bach gebruikt maakt van allerlei geavanceerde contrapunttechnieken. In dit geweldige concertprogramma toont Faust haar vlekkeloze beheersing van Bachs technisch veeleisende stukken. Deze uitvoering uit 2020 werd opgenomen in de Thomaskirche in het Duitse Leipzig.

Kijk naar ‘Discovering Masterpieces’: uw gids in woord en beeld bij de grote meesterwerken van de klassieke muziek! De reeks bestaat uit 20 documentaires van een half uur elk, waarin 20 klassieke meesterwerken centraal staan: gerenommeerde experts, beroemde solisten en wereldberoemde dirigenten nemen u mee op een reis door de geschiedenis, terug naar de tijd waarin het meesterwerk gecomponeerd werd. Vandaag staat Bela Bartoks ‘Concert voor Orkest’ centraal. Dit werk is één van de meest uitgevoerde werken van de 20e eeuw. Pierre Boulez legt aan de hand van muziekfragmenten uit hoe hij dit werk interpreteerde toen hij het uitvoerde met de Berliner Philharmoniker. Ook legt hij uit waarom het werk zo’n interessante plaats inneemd in het leven van Bartok.

Roberto Prosseda (1975) speelt Mozarts Pianosonate Nr. 5 (KV. 283) en vier Impromptu's, Op. 90 van Franz Schubert. Het concert eindigt met een uitvoering van Chopins virtuoze Ballade Nr. 4, Op. 52. Prosseda staat voornamelijk bekend om zijn uitvoeringen van onbekende, herontdekte van Felix Mendelssohn, van wie hij het volledige piano-oeuvre op negen cd's voor Decca heeft vastgelegd. Sinds 2012 geeft Prosseda ook educatieve concerten samen met de robotpianist TeoTronico om de verschillen tussen de letterijke uitvoering en menselijke interpretatie te demonstreren.

In de Zwitserse stad Genève, waar zij het grootste deel van haar leven heeft doorgebracht, nodigt de Argentijnse pianiste Martha Argerich haar trouwe muzikale partner, cellist Mischa Maisky, uit om samen kamermuziek te spelen. Tussen de uitvoeringen door voert Martha een intiem gesprek met haar dochter Annie Dutoit, waarin zowel hun persoonlijke band als de muziek aan bod komt. Op het programma staan Ludwig van Beethovens 7 variaties op "Die Zauberflöte"; Robert Schumann's Fantasiestücke, Op. 73; Frédéric Chopin's Introduction en Polonaise brillante in C, Op. 3; 'Lerchengesang' (nr. 2) uit Johannes Brahms’ 4 Gesänge, Op. 70; en 'Largo' uit Chopin's Cellosonate in g, Op. 65. Dit programma werd opgenomen op 12 en 13 november 2020 in Genève, Zwitserland.

Philippe Gérard dirigeert het Ensemble Astoria en The New Baroque Times Voices in een uitvoering van Martín Palmeri's Misa Tango. Opgenomen te Amuz, Antwerpen in februari 2020. Geproduceerd door Evil Penguin TV. In zijn ‘Misa Tango’ vermengt de Argentijnse componist, Martín Palmeri (°1965), alle elementen van een traditionele, Latijnse mis met het hart en de ziel van de tango! De melancholische bandoneon, de krachtige gezangen en het stuwend ritme spelen hier een hoofdrol. Het resultaat is een rijkelijk werk, beladen met emoties, passie en pijn, omgezet in een vibrerende energie.

De Engels-Franse pianist David Levy speelt Dmitri Sjostakovitsj' 24 Preludes en Fuga's, Op. 87. Het werk is een reeks van vierentwintig stukken voor piano, elk in één van de majeur- en mineurtoonsoorten uit de chromatische toonladder. Elk stuk bestaat uit twee delen: een prelude gevolgd door een fuga. De componist putte ongetwijfeld inspiratie uit J.S. Bachs beroemde Das Wohltemperierte Klavier (BWV 846-893), twee boeken met een verzameling van achtenveertig preludes en fuga's. Als jurylid bij de Bachwedstrijd in Leipzig werd Sjostakovitsj diep geraakt door de uitvoering van de Russische pianiste Tatiana Nikolayeva van Bachs 48 Preludes en Fuga's. Sjostakovitsj componeerde zijn preludes en fuga’s in de periode herfst 1950 - februari 1951. Hij droeg ze op aan Nikolayeva, die ermee instemde in december 1952 de première uit te voeren in Leningrad (het huidige Sint-Petersburg). Deze uitvoering door David Levy werd in september 2023 opgenomen in Muziekcentrum Boedapest, Hongarije.

Dirigent Eduard Topchjan voert het Armeens Nationaal Filharmonisch Orkest aan in een uitvoering van Hector Berlioz’ Symphonie fantastique, Op. 14. Berlioz schreef deze programmatische muziek in 1830 toen hij nog op het conservatorium zat. Zijn onbeantwoorde liefde voor de Ierse actrice Harriet Smithson vormde de inspiratie voor dit vijfdelige werk. Het werk verklankt de dromen van een jonge kunstenaar die zich te buiten is gegaan aan opium in de nasleep van een mislukte liefdesaffaire. In elk deel gebruikt Berlioz één melodie die voor de geliefde staat, als ‘idee-fixe’ (een onveranderlijke, obsessieve gedachte). De Symfonie fantastique is geschreven voor groot orkest met een verbazingwekkende rijkdom aan instrumentale kleuren, waaronder kerkklokken, een achter het podium bespeelde hobo, en col legno-spelende strijkers (waarbij het hout van de strijkstok wordt gebruikt). Deze opname uit 2021 werd gemaakt in Concertzaal Aram Chatsjatoerjan in Jerevan, Armenië.

In het multidisciplinaire project 'Preludes - Danze al pianoforte' komen dans en muziek samen in een prachtige, verfijnde show. De gerenommeerde Italiaanse choreograaf Massimo Moricone bedacht dansen op de mooiste pianostukken van Frédéric Chopin, Claude Debussy, J.S. Bach, en Sergei Rachmaninov, hier gespeeld door de Italiaanse pianiste Costanza Principe. De protagonisten zijn drie van de beste dansers van Italië: Anbeta Toromani, Alessandro Macario en Amilcar Moret Gonzales. Deze uitvoering werd opgenomen in het Teatro Romano di Verona, Italië, op 25 juli 2023.

De ontmoeting tussen de Franse componist Hector Berlioz en de knappe actrice Harriet Smithson leidde tot een van Berlioz’ beroemdste werken. Nadat Berlioz’ haar Shakespeare had zien spelen was hij op slag verliefd: hij stuurde haar ontelbare liefdesbrieven maar zij beantwoorde er geen één. Berlioz’ hart was gebroken en hij componeerde zijn Symphonie fantastique: Épisode de la vie d'un Artiste...en cinq parties (Symfonie fantastique: Episode uit het leven van een artiest… in vijf delen). Het werk vertelt het verhaal van een jonge artiest die tijdens een aanval van liefdesverdriet zelfmoord probeert te plegen maar niet genoeg gif inneemt: in plaats van te sterven hallucineert hij enkel. Door dit verhaal in de muziek en de uitgebreide orkestbezetting (onder andere vier harpen en een klok), was dit een revolutionair werk.

De in Azerbaijan geboren zangeres Seljan Nasibli verhuisde op vroege leeftijd naar Engeland, waar zij werd aangemoedigd muziekles te nemen. Hoewel Nasibli aanvankelijk jazz wilde zingen, herkenden haar leraren in Oxford een operatalent in haar. Op hun advies koos Nasibli ervoor de klassieke weg in te slaan. Zij rondde haar studie af aan The Royal College of Music, waar zij een masterdiploma zang behaalde. In deze aflevering van Stingray Originals vertolkt Nasibli drie van Giacomo Puccini's meest geliefde aria's: 'Signore, ascolta!' en 'Tu, che di gel sei cinta' uit de opera Turandot, en 'Quando m'en vo' (Musetta's Waltz) uit de opera La bohème.

Sir Simon Rattle dirigeert het London Symphony Orchestra in een uitvoering van Ludwig van Beethovens beroemde Vijfde Symfonie in c-klein, opus 67. Een intrigerende vraag: kan Beethovens beroemde Vijfde ons nog steeds verrassen? Wij durven te wedden van wel – dankzij Sir Simon Rattles ondeugende enthousiasme klinkt zelfs dit iconische werk weer verrassend fris. Opgenomen op 23 september 2020 in St Luke’s, Londen.

Stefano Conticello leidt het orkest van Teatro Comunale di Bologna in dit aan Wolfgang Amadeus Mozart gewijde concert. Het begint met de ouverture uit Mozarts geliefde opera Die Zauberflöte. Hierop volgt het Pianoconcert nr. 25 in C-groot, K. 503, met Maurizio Baglini als pianosolist. Dit pianoconcert is één van de twaalf ongeëvenaarde pianoconcerten die Mozart tussen 1784 en 1786 schreef. Tot besluit van het concert klinkt de Symfonie nr. 35 in D groot, K. 385, ook bekend onder de bijnaam ‘Haffner’. Toen Sigmund Haffner in 1782 in de adelstand werd verheven, gaf de familie van deze Salzburgse zakenman en filantroop Mozart opdracht een nieuw stuk te schrijven om de feestelijke gelegenheid luister bij te zetten. Mozart stemde in. Hij schreef een serenade, die hij enkele maanden later omwerkte tot deze symfonie. Deze uitvoering werd opgenomen in het Teatro Comunale in Bologna, Italië.

Componist Claudio Monteverdi (1567-1643), één van de grote meesters uit de barokperiode, schreef rond 1600 een nieuw werk voor koor en solisten waarin hij oude en nieuwe stijlen uit zijn tijd combineerde, zoals de madrigaal en liturgische composities. Deze combinatie bleek een gouden greep: het groeide uit tot de standaard voor alle grote vormen van religieuze muziek in de barokperiode, zoals het oratorium, de cantate, en de passie. Het combineren van verschillende stijlen zou later niet alleen in religieuze muziek, maar ook in de opera worden toegepast. Een goed voorbeeld waarin hij de combinatie van stijlen laat zien is het werk ‘Vespro della beata vergine’, ook wel de ‘Mariavespers’ genoemd. Zulke vespers werden vooral in de rooms-katholieke kerk gezongen. Philippe Herreweghe dirigeert het Collegium Vocale Gent en Concerto Platino in deze uitvoering. De solisten zijn Dorothee Blotzki-Mields, Katharine Fuge, Mark Padmore, Jan Kobow, Furio Zanasi en Dominik Wörner.

Het Italiaanse duo van cellist Silvia Chiesa en pianist Maurizio Baglini speelt Franz Liszt’s Twee Elegieën voor cello en piano. Deze uitvoering werd op 4 november 2024 opgenomen in de Sala Verdi van het Conservatorio Giuseppe Verdi in het Italiaanse Milaan.