TV-gids

Antonello Manacorda leidt het orkest en koor van Teatro La Fenice in een uitvoering van Wolfgang Amadeus Mozarts geliefde opera Die Zauberflöte (‘De toverfluit’, 1791). Naar alle waarschijnlijkheid begon Mozart pas in mei 1791 met het componeren van zijn meesterwerk, minder dan zes maanden voor zijn dood in december dat jaar. Het libretto van dit werk werd geschreven door Emanuel Schikaneder. ‘Die Zauberflöte’ vertelt een sprookjesachtig verhaal waarin prins Tamino opdracht krijgt van de Koningin van de Nacht om haar dochter Pamina te redden, die door de priester Sarastro gevangen is genomen. Bijgestaan door vogelvanger Papageno begint Tamino aan zijn queeste. Nadat hij Pamina in Sarastro’s territorium aantreft, wordt Tamino aan een reeks beproevingen onderworpen om te bewijzen dat hij het waard is met Pamina te trouwen. In Die Zauberflöte zitten prachtige aria's, waaronder het beroemde 'Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen' ("De wraak der helle ziedt in mijn hart"), een virtuoze coloratuur-aria voor sopraan gezongen door de Koningin van de Nacht. Onder de solisten zijn Goran Jurić, Antonio Poli, Ekaterina Sadovnikova, Alex Esposito, Olga Pudova en Caterina di Tonno. Deze uitvoering werd in 2015 opgenomen in Teatro La Fenice in Venetië, Italië.

Deze Mozartviering vindt plaats in de Staatsoper Unter den Linden, Berlijns meest prestigieuze operahuis. Het eenmalige concertgala staat volledig in het teken van de werken van Wolfgang Amadeus Mozart. Vele pareltjes uit zijn oeuvre worden uitgevoerd door ‘s werelds beste klassieke musici, waaronder violist Nicolaj Znaider, bariton Thomas Quasthoff en sopraan Sylvia Schwartz. De Staatskapelle Berlin staat onder leiding van dirigent Julien Salemkour. Op het programma staan de ouverture uit Clemenza di Tito (KV. 621), het Vijfde Vioolconcert (KV. 219), “Chi sà, chi sà, qual sia” (KV.582), Pianoconcert Nr. 23 (KV. 488), "Per questa bella mano" (KV. 612) en enkele aria’s uit Die Zauberflöte. Er wordt afgelosten met Symfonie Nr. 40 (KV. 550).

Tijdens deze editie van het jaarlijkse nieuwjaarsconcert bundelen de Berliner Philharmoniker en Sir Simon Rattle de krachten met operazangers Cecilia Bartoli. Op het programma staat een selectie prachtige aria’s uit Bartoli’s uitzondelijke repertoire. Daarnaast speelt het orkest enkele symfonische dansen van Brahms en Dvořák, waarin de opgewekte karakteristieken van hun eigen stijl gecombineerd worden met die van slavische en Hongaarse volksmuziek. De volgende werken staan op de lessenaar: De danssuite en Gavotte en Entr’acte uit ‘Les Boréades’ van Rameau en drie aria’s van Händel: “Scherza in mar la navicella" uit Lotario, “Ah che sol...M'adoro l'idol mio” uit Teseo en “Lascia la spina” uit Il Trionfo del Tempo e del Disinganno. Er wordt vervolgd met orkestuitvoeringen van Dvořáks Slavische Dansen Op. 46, Nr. 1 en 4, Op. 72/4 en Op. 46/3 en Suite Nr. 2 uit Ravels Daphnis et Chloé. De Berliner Philharmoniker sluit het nieuwsjaarsconcert traditioneel af met met Brahms’ Hongaarse Dans Nr. 1.

Sinds 1991 speelt de Berliner Philharmoniker ieder jaar een Europaconcert in een verschillende Europese stad. Hiermee herdenkt het orkest de oprichting van het orkest op 1 mei 1882, en vieren de musici het gedeelde erfgoed van de Oude Wereld. Het Europakonzert van 1997 vond plaats Koninklijke Opera te Versailles. Daniel Barenboim neemt niet alleen de rol van dirigent op zich maar is ook de solist in één van W. A. Mozarts minder vaak uitgevoerde Weense pianoconcerten: het Pianoconcert Nr. 13 in C, KV. 415.

Zoltán Kocsis (1952-2016) speelt Mozarts Pianoconcert Nr. 23 KV 488. De Virtuosi De Praha staan onder leiding van dirigent Jirí Belohlávek in een concert dat in 1990 plaatsvond in Praag. Mozart voltooide het pianoconcert op 2 maart 1786, rond de tijd dat zijn opera Le nozze di Figaro in première ging. In het afsluitende rondo laat Mozart zijn muzikale humor zien door thema’s heen en weer te gooien tussen solist en het orkest, terwijl veel onverwachte modulaties voor verrassende wendingen zorgen.

De gevierde Duitse violist Isabelle Faust speelt twee van J. S. Bachs werken voor viool solo: de Partita nr. 2 in d-klein (BWV 1004), en de Sonate nr. 3 in C-groot (BWV 1005). Beide werken behoren tot de beroemde collectie Sonates en Partita’s voor viool solo (BWV 1001-1006). Partita nr. 2 bestaat uit vier dansen, met tot besluit de beroemde Chaconne, een monumentaal werk binnen het vioolrepertoire. In deze chaconne werkt Bach een reeks variaties op een thema uit, waarin hij allerlei complexe harmonische mogelijkheden verkent. Sonate nr. 3 bevat een uitgebreide fuga, waarin Bach gebruikt maakt van allerlei geavanceerde contrapunttechnieken. In dit geweldige concertprogramma toont Faust haar vlekkeloze beheersing van Bachs technisch veeleisende stukken. Deze uitvoering uit 2020 werd opgenomen in de Thomaskirche in het Duitse Leipzig.

Componist Claudio Monteverdi (1567-1643), één van de grote meesters uit de barokperiode, schreef rond 1600 een nieuw werk voor koor en solisten waarin hij oude en nieuwe stijlen uit zijn tijd combineerde, zoals de madrigaal en liturgische composities. Deze combinatie bleek een gouden greep: het groeide uit tot de standaard voor alle grote vormen van religieuze muziek in de barokperiode, zoals het oratorium, de cantate, en de passie. Het combineren van verschillende stijlen zou later niet alleen in religieuze muziek, maar ook in de opera worden toegepast. Een goed voorbeeld waarin hij de combinatie van stijlen laat zien is het werk ‘Vespro della beata vergine’, ook wel de ‘Mariavespers’ genoemd. Zulke vespers werden vooral in de rooms-katholieke kerk gezongen. Philippe Herreweghe dirigeert het Collegium Vocale Gent en Concerto Platino in deze uitvoering. De solisten zijn Dorothee Blotzki-Mields, Katharine Fuge, Mark Padmore, Jan Kobow, Furio Zanasi en Dominik Wörner.

De Zuid-Koreaanse pianist Suah Ye (2000) voert J. S. Bachs Prelude en fuga in a-klein (BWV 889), Ludwig van Beethovens Pianosonate nr. 21 in C-groot, Op. 53, en Franz Liszts Rhapsodie espagnole (S. 254) uit tijdens de halve finales van de Piano-editie 2021 van het Concours musical international de Montréal (CMIM). Dit recital werd opgenomen in de Concertzaal van Seoul National University, Zuid-Korea.

De bekende solisten Nancy Argenta (sopraan) en Guillemette Laurens (alt) zingen muziek van J. S. Bach met I Barocchisti onder leiding van Diego Fasolis. Bachs arrangement van G. B. Pergolesi's Stabat Mater werd opgenomen in Italië in de Villa Medici Giulini, die in 1643 werd gebouwd. De villa beschikt over een zaal met een fantastische akoestiek, de Zuccarelli-zaal. Deze werd genoemd naar Francesco Zuccarelli, die in de 18e eeuw de prachtige fresco's van het plaatselijke landschap op de muren aanbracht. Naast de muziekuitvoering bevat dit programma een korte documentaire over de Italiaanse invloed op J. S. Bachs muziek.

Toen Johann Sebastian Bach in 1722 in het Duitse Köthen woonde, bracht hij een boek met preludes en fuga's in alle 24 majeur- en mineurtoonsoorten uit. Deze verzameling kreeg de naam Das wohltemperierte Klavier, Boek Een, BWV 846–869. Ongeveer twintig jaar later stelde Bach in Leipzig een vergelijkbare bundel samen, nu bekend als Das wohltemperierte Klavier, Boek Twee, BWV 870-893. Bach schreef deze reeks composities voor het 'klavier', wat zowel op klavecimbel, klavechord, of orgel kan duiden. Deze werken zijn zeer bepalend gebleken voor de geschiedenis van de Westerse klassieke muziek. In deze uitzending speelt Angela Hewitt Preludes en Fuga’s Nrs. 13 t/m 24 (BWV 882-893) uit Boek Twee van Bachs Das wohltemperierte Klavier. De opname vond plaats in de Wartburg in Eisenach, Duitsland, in 2010.

Het Europakonzert van 2007 vond plaats in Berlijn ter ere van de 125ste verjaardag van de Berliner Philharmoniker. Het concertprogramma met als thema ‘Het jaar 1882’ staat onder de muzikale leiding van Sir Simon Rattle. Op het programma staan onder meer Brahms’ Vioolconcert, Op. 77 en Symfonie Nr. 4, Op. 98 en de Prelude uit Wagners Parsifal, een stuk dat door het orkest al in 1913 werd vastgelegd onder leiding van Alfred Hertz. Het feestelijke concert wordt afgesloten met Brahms Dubbelconcert, Op. 102. Solisten van de avond zijn Lisa Batiashvili (viool) en Truls Mørk (cello). Opgenomen in de ‘Kraftwerk und Kabelwerk Oberspree’; een indrukwekkend, historisch industrieel gebouw uit het laat 19e-eeuwse Berlijn.

Sopraan Sophia Burgos (Verenigde Staten, 1991) en pianist Daniel Gerzenberg (Duitsland, 1991) vertolken ‘Ich esse nun mein Brod nicht trocken mehr’, ‘Wer rief dich den?’, ‘Schweig’ einmal still, du garst’ger Schwätzer dort!’, en ‘Wenn du, mein Liebster, steigst zum Himmel auf’ uit Hugo Wolf’s Italienisches Liederbuch; ‘El paño moruno’ en ‘Nana’ uit Manuel de Falla’s Siete canciones populares españolas; ‘D’Anne jouant de l’espinette’ uit Maurice Ravel’s Deux epigrammes de Clément Marot, M. 10; Igor Stravinsky’s The owl and the pussy-cat; ‘Agnes’ uit Gerrit Isaac van Eijken’s Fünf Gedichte, Op. 11; ‘Die tote Braut’ uit Joseph Marx’s Italienisches Liederbuch; ‘Herzeleid’ uit Robert Schumann’s Sechs Gesänge, Op. 107; ‘Mon cadavre est doux comme un gant’ uit Francis Poulenc’s Fiançailles pour rire, FP 101; en ‘Pause of the clock’ uit George Crumb’s The yellow moon of Andalusia (Spanish songbook III), tijdens de laatste ronde van het Internationaal Vocalisten Concours 2021 – Lied Duo. Dit optreden werd opgenomen in De Verkadefabriek in ’s-Hertogenbosch.

Het orkest Casco Phil, in 2008 opgericht als de ‘Belgische Kamerfilharmonie’, staat onder leiding van dirigent Benjamin Haemhouts in een uitvoering van Dimitri Sjostakovitsj’s Kamersymfonie, Op. 110a. Het werk is een bewerking van Sjostakovitsj’s Strijkkwartet Nr. 8 door Rudolf Barshai, dat de componist voltooide binnen drie dagen (12 t/m 14 juli, 1960). Het werk citeert veel melodieën uit eerder werken, waaronder de Eerste en Vijfde Symfonie en een thema uit het Pianotrio Nr. 2. Daarnaast zijn ook citaten uit het Celloconcert en de opera Lady MacBeth te horen. Deze uitvoering is opgenomen in het Elisabeth Center in Antwerpen, België.

Als telg van een van Napels’ meest vooraanstaande muzikale families was Gennaro Manna gezegend met een even veelzijdige als vaardige pen. En als icoon van de Napolitaanse opera seria bewandelde hij met zijn levendige muziektaal het pad tussen barok en preklassiek. Abchordis Ensemble brengt de wereldpremière van Manna's mooiste aria’s, afgewisseld met instrumentale werken van Durante, Porpora en Santangelo.

Pianowonder Evgeny Kissin verovert andermaal de harten van zijn luisteraars in een concertprogramma met werken van Chopin, Schumann, Scriabin en Debussy. De recitals van de Russische pianist zijn al jaren lang vaste prik op het Verbier Festival en vormen een steevast hoogtepunt. Kissin opent met Chopins Nocturne Op. 62, Nr. 2. Na Schumanns zelden uitgevoerde Derde Pianosonate, Op. 14 volgt een selectie preludes van Debussy, ter ere van diens honderste geboortejaar. Kissin sluit af met Scriabins Pianosonate Nr. 4 en Golliwog’s Cakewalk uit Debussy’s Children’s Corner. Opgenomen tijdens de 25e jubileumeditie van het Zwitserse Verbier Festival van 2018.

Bernhard Haitink dirigeert de Berliner Philharmoniker in een uitvoering van Gustav Mahlers Symfonie Nr. 1. Deze uitvoering vond plaats in de Berliner Philharmonie in 1992 en werd geregisseerd door Barry Gavin. Mahler liet zich inspireren door Jean Pauls roman 'Titan' bij het schrijven van zijn Symfonie Nr. 1. In dit verhaal weet een artistiek begaafde man zijn plek in de samenleving niet te vinden. Uit wanhoop besluit zich van het leven te ontnemen. De symfonie kwam niet eenvoudig tot stand. Mahler componeerde het tussen 1887 en 1888, toen hij werkzaam was als tweede dirigent van de Opera Leipzig. De eerste versie van het werk was een tweedelig symfonisch gedicht. Deze originele versie werd voor het eerst uitgevoerd in 1898 in Budapest, maar werd niet goed ontvangen. Mahler besloot het werk flink te herzien, wat resulteerde in deze prachtige symfonie. Deze Symfonie Nr. 1 is een grootse prestatie van de jonge componist.