TV-gids

Met zijn ongeëvenaarde omvang van anderhalf uur is Gustav Mahlers mysterieuze Symfonie Nr. 3 een opwindend, mysterieus, overweldigend en ontroerend werk. Deze uitvoering door Bernard Haitink, de Berliner Philharmoniker, het Tölzer Knabenchor en het Ernst Senff Chor werd opgenomen in 1992. In deze zesdelige symfonie brengt Mahler zijn muzikale visie op de natuur en de plaats van de mensheid tot uitdrukking. Net als in zijn Tweede Symfonie gebruikt de componist materiaal uit zijn 'Des Knaben Wunderhorn'-liederen. Het vierde deel wordt afgesloten door een prachtige altsolo door Florence Quivar, gezet op een gedicht van Friedrich Nietzsche. Het vijfde deel wordt afgesloten door een gemengd koor. De symfonie bestond oorspronkelijk uit zeven delen, maar Mahler besloot het zevende deel te schrappen. Hij gebruikte het als laatste deel van zijn Vierde Symfonie.

Tijdens deze editie van het jaarlijkse nieuwjaarsconcert bundelen de Berliner Philharmoniker en Sir Simon Rattle de krachten met operazangers Cecilia Bartoli. Op het programma staat een selectie prachtige aria’s uit Bartoli’s uitzondelijke repertoire. Daarnaast speelt het orkest enkele symfonische dansen van Brahms en Dvořák, waarin de opgewekte karakteristieken van hun eigen stijl gecombineerd worden met die van slavische en Hongaarse volksmuziek. De volgende werken staan op de lessenaar: De danssuite en Gavotte en Entr’acte uit ‘Les Boréades’ van Rameau en drie aria’s van Händel: “Scherza in mar la navicella" uit Lotario, “Ah che sol...M'adoro l'idol mio” uit Teseo en “Lascia la spina” uit Il Trionfo del Tempo e del Disinganno. Er wordt vervolgd met orkestuitvoeringen van Dvořáks Slavische Dansen Op. 46, Nr. 1 en 4, Op. 72/4 en Op. 46/3 en Suite Nr. 2 uit Ravels Daphnis et Chloé. De Berliner Philharmoniker sluit het nieuwsjaarsconcert traditioneel af met met Brahms’ Hongaarse Dans Nr. 1.

Fabio Luisi dirigeert het Deens Radio Symfonieorkest in indrukwekkende uitvoering tijdens de viering van de 150ste verjaardag van de Deense componist Carl Nielsen. Naast Nielsens Symfonie Nr. 6 staat ook Rachmaninovs Pianoconcert Nr. 4 op het programma, met als solist de Franse pianiste Lise de la Salle. Het werk is een minder dan Rachmaninovs Tweede en Derde Pianoconcert en onderging meerdere revisies gedurende het leven van de componist. Het wordt gekarakteriseerd door veel chromatiek en ook zijn er duidelijke jazzachtige invloeden te horen. Luisi en de la Salle legden het Vierde Pianoconcert eerder al vast op CD. Dit concert is opgenomen in het DR Koncerthuset te Kopenhagen in 2017.

In de Zwitserse stad Genève, waar zij het grootste deel van haar leven heeft doorgebracht, nodigt de Argentijnse pianiste Martha Argerich haar trouwe muzikale partner, cellist Mischa Maisky, uit om samen kamermuziek te spelen. Tussen de uitvoeringen door voert Martha een intiem gesprek met haar dochter Annie Dutoit, waarin zowel hun persoonlijke band als de muziek aan bod komt. Op het programma staan Ludwig van Beethovens 7 variaties op "Die Zauberflöte"; Robert Schumann's Fantasiestücke, Op. 73; Frédéric Chopin's Introduction en Polonaise brillante in C, Op. 3; 'Lerchengesang' (nr. 2) uit Johannes Brahms’ 4 Gesänge, Op. 70; en 'Largo' uit Chopin's Cellosonate in g, Op. 65. Dit programma werd opgenomen op 12 en 13 november 2020 in Genève, Zwitserland.

Malcolm Frager is de solist in Mozarts Pianoconcert Nr. 5, KV 175. Het Orchestra della Radiotelevisione della Svizzera staat onder leiding van Marc Andreae. Dit werk bevat veel contrapunt, een stijl die Mozart onder toeziend oog van Martini had geperfectioneerd. Deze uitvoering vond plaats in het Theatro Scientifico del Bibiena in Mantua.

De Franse violist Renaud Capuçon presenteert op het festival Les Coups de Cœur de Chantilly een kamermuziekprogramma met zowel klassiek als 20e-eeuws repertoire. Hij treedt op met de solisten van de International Menuhin Music Academy onder leiding van de Franse dirigent Jean-Jacques Kantorow. Het programma begint met Wolfgang Amadeus Mozarts Sinfonia Concertante in Es majeur, K. 364, waarin Capuçon en altviolist Gérard Caussé als solisten optreden. Vervolgens speelt Capuçon met pianist Iddo Bar-Shaï een uitvoering van Mozarts Sonate voor viool en piano in e mineur, K. 304. Het programma sluit af met Dmitri Sjostakovitsj’ Kamersymfonie in c mineur, op. 110a, wat een bewerking is van Sjostakovitsj' Strijkkwartet nr. 8, gemaakt door de Russische dirigent Rudolf Barshai, die met de componist bevriend was. Deze uitvoering werd op 15 mei 2021 opgenomen in het Château de Chantilly.

De Argentijnse dirigent en klavecinist Leonardo García Alarcón leidt zijn ensemble Cappella Mediterranea in een programma gewijd aan Italiaanse barokmuziek. Het ensemble speelt een aantal prachtige barokwerken van Francesco Cavalli, een vooraanstaand componist uit het Venetië van de 17e eeuw, en twee van zijn bekendste leerlingen, Barbara Strozzi en Antonia Bembo. De Argentijnse sopraan Mariana Flores zingt de vocale werken. Op het programma staan ‘Mira questi due lumi’ uit Cavalli’s Le nozze di Teti e di Peleo, ‘Dimmi, Amor, che farò’ uit L'Oristeo, ‘Sinfonia della notte’ uit L’Egisto, en ‘E vuol dunque Ciprigna’ uit Ercole Amante; ‘M’ingannasti in verità’ uit Bembo’s Produzioni armoniche consacrate a Luigi XIV; Strozzi’s Sino alla morte, Che si può fare, Lagrime mie, L’amante segreto, en è Pazzo il moi core; Biagio Marini’s La Romanesca; Tarquinio Merula’s Aria Sopra La Cieccona; en Dario Castello’s Sonata Seconda. Deze opname vond plaats in de magnifieke Église Notre-Dame in Sablé-sur-Sarthe, Frankrijk, op 26 augustus 2020.

Pianist Jaeden Izik-Dzurko (Canada, 1999) speelt Barbara Assiginaak’s Mzizaakok Miiniwaa Mzizaakoonsak (‘paardenvliegen en hertenluisvliegen’); Ludwig van Beethovens Andante favori in F-groot, WoO 57; en Sergej Rachmaninovs Sonate nr. 1 in d-klein, Op. 28, tijdens het solorecital in de uit twee delen bestaande halve finale van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

Een polyfone marathon als prelude op het Festival Oude Muziek Utrecht 2018. Tijdens drie opeenvolgende concerten zingt het Huelgas Ensemble een heel alfabet aan Bourgondische componisten bij elkaar. Voor elke letter één.Het gaat om componisten die in dienst waren van het Bourgondische hof, met een speciale uitzondering voor de prins van de polyfonie, Josquin. De zangers gaan arm in arm met Paul Van Nevel langs misdelen, motetten en chansons van bekende en te ontdekken meesters als Champion, Divitis, Binchois, De Orto, Van Weerbeke en vele anderen. Met Anoniem en Incertus wordt een ode gebracht aan de vele polyfonisten-zonder-naam en hun adembenemende bijdragen aan het meerstemmige repertoire van de 15de eeuw.

Achteraf gezien kunnen we Uwe Scholz' versie van Igor Stravinsky’s Sacre du printemps voor solodanser beschouwen als een grauwe, bedrukkende choreografie over zijn eigen leven. Dit ballet is een laat werk van Uwe Scholz, die geldt als één van de grootste choreografen van de twintigste eeuw. In zijn korte leven produceerde dit genie meer dan 100 balletten, waarvan Die Schöpfung, Die Grosse Messe en Bruckner 8 grote successen werden. Scholz wordt gezien als een gevoelige en uiterst muzikale kunstenaar met een verfijnd gevoel voor humor die kampte met een verlammend perfectionisme, een laag zelfbeeld en angstaanvallen. Nu en dan belemmerde dit hem te werken. “Soms voert het pad van een grote kunstenaar hem niet naar gelauwerde eenzaamheid, maar naar diepe wanhoop,” schrijft balletcriticus Klaus Geitel in zijn terugblik op Scholz’ leven. De film Soulscapes is een zeer persoonlijk, ontroerend portret van Uwe Scholz, die op 21 november 2004 op 45-jarige leeftijd overleed. In één van zijn laatste gesprekken met regisseur Günter Atteln toont Scholz zich ongekend openhartig over zichzelf en zijn werk. “Ik voel me aangetrokken door de symfonische muziek uit de klassieke en romantische tijd,” zegt hij. “Die zielslandschappen heb ik gewoon nodig.”

De Chinese pianist Lang Lang speelt enkele van de meest geliefde stukken uit binnen het pianorepertoire. Op het programma staan het eerste deel van Beethovens 'Appassionata' Pianosonate, Op. 57, het ‘Precipato’ uit Prokofievs Pianosonate Nr. 7 en ‘Evocation’ uit Albeniz’ Iberia (Boek 1). Lang Lang sluit af met een krachtige uitvoering van Chopins ‘Heroïsche’ Polonaise, Op. 53.

Hoe verwarrend het ook mag zijn: het Tweede Pianoconcert van Ludwig van Beethoven is in feite tien jaar vóór zijn Eerste Pianoconcert gecomponeerd. Reden voor deze warboel komt door de componist zelf: Beethoven hield de publicatie van wat wij kennen als het Tweede Pianoconcert tegen tot na die van het Eerste Pianoconcert, zodat hij het stuk grondig kon herzien. Samen met zijn septet en Eerste Symfonie werd dit pianoconcert uitgevoerd op zijn officiële debuut in Wenen op 2 April 1800 in het Hofburgtheater, met Beethoven zelf achter de toetsen. De componist was toen al lang geen onbekende meer in de Oostenrijkse hoofdstad: sinds jaar en dag verzorgde hij al privé-concerten.

Deze film portretteert een zeer speciale vocalist en twee exceptionele barokcomponisten. De engelachtige stem van contratenor Philippe Jaroussky (1978) is tijdloos. De Fransman wordt gezien als een van de meest bijzondere countertenors van zijn generatie. Combineer dat met de muziek van Telemann en Bach en al snel is duidelijk dat de emotionele kracht en pure energie van hun werken door de eeuwen heen niet is afgenomen. Op het programma staan naast Telemanns Jesus liegt in letzten Zügen (Der sterbende Jesus) en Die stille Nacht (uit Der am Ölberg zagende Jesus) ook Bachs Vergnügte Ruh, beliebte Seelenlust (BWV 170) en Ich habe genug (BWV 82).

Het derde deel van de Ringcyclus focust op Siegfried, de zoon van Sieglinde en Siegmund. Door zijn vrije opvoeding heeft hij nooit de angst leren kennen. Terwijl hij zich probeert te ontworstelen aan zijn verleden en zijn eigen lotsbestemming krijgt hij de vervloekte Ring in handen. Met het zwaard van zijn vader doodt hij de draak Fafner, waarop hij de slapende Brünnhilde wekt. Als de Wanderer (Wotan in vermomming) hem de weg probeert te versperren, schuift Siegfried hem opzij waarbij Wotans speer – en daarmee zijn macht - breekt. "Jossi Wieler en Sergio Morabito maakten de grappigste Siegfried die ik ooit heb gezien. Lisa Gasteens stem was prachtig en veelzeggend… Wolfgang Schöne was een geweldige Wanderer terwijl Heinz Göhrig een sympathiekere Mime neerzette dan we gewend zijn. Zijn zang was uitstekend." (Seattle Opera Magazine). Het Staatsorchester Stuttgart staat onder leiding van dirigent Lothar Zagrosek. De solisten zijn Jon Frederic West, Wolfgang Schöne, Björn Waag, Attila Jun, Gabreila Herrera, Helene Ranada en Lisa Gasteen. Deze uitvoering vond plaats in de Staatsoper Stuttgart in 2003 en werd geregisseerd door Jossi Wieler.

Het Internationaal Pianoconcours Rina Sala Gallo vindt elke twee jaar plaats in de Italiaanse stad Monza. Het concours werd in 1947 opgericht door de in Monza geboren pianist Rina Sala Gallo en de in Brescia geboren pianist Arturo Benedetti Michelangeli. Tegenwoordig is het één van de meest prestigieuze culturele evenementen van Monza. In deze uitzending ziet u de beste optredens van de drie finalisten van de 26e editie van het concours, opgenomen in oktober 2022 in de Koninklijke Villa in Monza. Eerst speelt Young Sun Choi (Zuid-Korea, 1991) Ludwig van Beethovens Pianosonate nr. 30 in E majeur, Op. 106. Vervolgens speelt Seunghyuk Na (Zuid-Korea, 1997) 'Oiseaux tristes' en 'Alborada del gracioso' uit Maurice Ravels vijfdelige suite Miroirs. Dan voert Ivan Bašić (Servië, 1996) Franz Liszts ‘Mephisto’-Wals voor piano nr.1 uit. Tot besluit keert Young Sun Choi terug voor een uitvoering van Claude Debussy's Images (Boek I).

Gedurende negentien dagen verzorgden ‘s werelds beste jeugdorkesten, onder leiding van de vermaarde dirigenten en bijgestaan door virtuoze solisten, talloze inspirerende en zinderende concertuitvoeringen tijdens Young Euro Classic 2017. Het muziekfestival is ‘s werelds belangrijkste podium voor de ontwikkeling van internationale jeugdorkesten. Deze uitzending is een verzameling van energieke en buitengewone uitvoeringen door jonge musici vanover de hele wereld. Het repertoire bestaat uit bekende meesterwerken en composities van lokale componisten. Op het programma staat onder meer muziek uit Verdi’s La Forza del destino, Beethovens ‘Meeresstille und glückliche Fahrt’, Tsjaikovksi’s Pianoconcert Nr. 1, Op. 23 en 6 Romances, Op. 38 en Weinbergs Rapsodie op Moldavische thema’s, Op. 47.

De Waldbühne in Berlijn is een van de grootste en meest indrukwekkende buitenluchttheaters die Europa te bieden heeft een perfecte locatie voor het jaarlijks afsluitend concert van de Berliner Philharmoniker. Met ongeveer 22.000 man publiek zijn deze concerten ongekend geliefd onder klassieke muziek liefhebbers. In 2006 had de Waldbühne een bijzonder Nederlands tintje: niet alleen dirigeerde de chef-dirigent van het Residentie Orkest Neeme Järvi de wereldberoemde Berlijnse musici, de Nederlandse sterviolist Janine Jansen gaf tevens acte de présence. Op het programma staan Rimski-Korsakovs Scheherazade, Griegs 'Peer Gynt'-Suite Nr.1, op. 46, Nielsens Aladdin Suite voor Orkest op. 34, Saint-Saëns' Introductie en Rondo capriccioso en 'Meditation' uit de opera 'Thaïs' van Massenet.

Het Italiaanse duo van cellist Silvia Chiesa en pianist Maurizio Baglini speelt Frédéric Chopin’s Introductie en Polonaise brillante in C-groot, Op. 3. Deze uitvoering werd op 4 november 2024 opgenomen in de Sala Verdi van het Conservatorio Giuseppe Verdi in het Italiaanse Milaan.

Tenor Zhuohan Sun (China, 1993) en pianist Sara Pavlovic (Serbia, 1996) vertolken ‘Ehetanzlied’ uit Alexander von Zemlinsky’s Sechs Lieder und Gesänge, Op. 10; ‘Nell’ uit Gabriel Fauré’s Trois mélodies, Op. 18; ‘Net, tol'ko tot, kto znal’ (None but the lonely heart) uit Pjotr Iljitsj Tsjaikovski’s Six Romances, Op. 6; Franz Schubert’s Die Mutter Erde, D. 788; Bart Vismans Vermeer’s Gold; ‘Bonne journée’ uit Francis Poulenc’s Tel jour, telle nuit, FP 86; en ‘Der Jäger’ uit Hugo Wolf’s Mörike-Lieder, tijdens de halve finale van het Internationaal Vocalisten Concours 2021 – Lied Duo. Dit optreden werd opgenomen in Het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch.

De opera Mariken in de Tuin der Lusten, op muziek van Callipe Tsoupaki, is gebaseerd op het mirakelspel Mariken van Nieumeghen (c. 1515). Het verhaal heeft in alle eeuwen niets aan kracht verloren en behoort onomstotelijk tot de canon van de Nederlandse cultuur. In deze opera volgen we de nieuwsgierige maar ook kwetsbare Mariken op een reis door een duistere wereld. Ze komt daarbij intrigerende karakters tegen, zoals een feeks van een tante, een verleidelijke duivel en een inquisitoire paus. Het ASKO|Schönberg en Tetraktys Ensemble staan onder leiding van Hernán Schvartzman. Solisten zijn Hannah Hoekstra (Mariken), Harry van der Kamp (oom), Jill Feldman (tante), Julian Podger (duivel) and Michael Chance (Paus). Opgenomen in de Koninklijke Schouwburg van Den Haag in 2015 en geregiseerd door Serge van Veggel.

Sinds 1991 speelt de Berliner Philharmoniker ieder jaar een Europaconcert in een verschillende Europese stad. Hiermee herdenkt het orkest de oprichting van het orkest op 1 mei 1882, en vieren de musici het gedeelde erfgoed van de Oude Wereld. De editie van 1992 vanuit El Escorial in Madrid staat onder de muzikale leiding van Daniel Barenboim met de wereldberoemde tenor Placido Domingo in een glansrol. Op het programma staan Giuseppe Verdi's ouverture tot La forza del destino en Verdi's Lo l'ho perduta! uit Don Carlos, gevolgd door delen uit Hector Berlioz' La damnation de Faust en Franz Schuberts onvoltooide Symfonie Nr. 7. Het concert sluit af met muziek van Richard Wagner, van wie Winterstürme wichen dem Wonnemond uit Die Walküre, de prelude tot de eerste akte uit Die Meistersinger von Nürnberg, en orkestdelen uit Götterdämmerung op het programma staan.

Deze set van zes Sonates voor Viool en Klavecimbel scheef Johann Sebastian Bach waarschijnlijk toen hij werkzaam was als Kapellmeister in Köthen. Er wordt aangenomen dat de sonates voor Prins Leopold schreef en later de werken voor eigen gebruik in Leipzig aanpaste. Misschien is het hierdoor dat de werken goed speelbaar zijn voor amateurs, maar alle sonates bevatten genoeg finesse om een uitdaging te zijn voor professionele musici. De verschillende werken zijn als set bedoeld, net zoals de Brandenburgse concerten.

Sopraan Harriet Burns (Verenigd Koninkrijk, 1989) en pianist Ian Tindale (Verenigd Koninkrijk, 1990) vertolken Franz Schubert’s Verklärung, D. 59; Clara Schumanns Er ist gekommen in Sturm und Regen, Op. 12, Nr. 2; ‘L’heure exquise’ uit Reynaldo Hahn’s Chansons grises, en ‘Le printemps’ uit Hahn’s Douze rondels; ‘Herzeleid’ uit Robert Schumanns Sechs Gesänge, Op. 107; ‘Le corbeau et le renard’ uit André Caplet’s Trois fables; Alphons Diepenbrocks Die Liebende schreibt, RC 20; ‘Seranilla de la zarzuela’ uit Judith Weir’s A Spanish Liederbooklet; Muriel Herbert’s Renouncement; ‘Waldmädchen’ uit Hugo Wolf’s Eichendorff-Lieder, tijdens de laatste ronde van het Internationaal Vocalistenconcours 2019 – Lied Duo. Deze uitvoering werd opgenomen in het Theater aan de Parade in ‘s-Hertogenbosch.