TV-gids

Op briljante wijze portretteert Puccini de breekbaarheid van een verliefde geisha, die door haar naïviteit gelooft dat haar liefde voor een Noord-Amerikaanse marineofficier wederzijds is. De partituur van de opera bevat geharmoniseerde traditionele Japanse volksmelodieën. Ondanks dat Madama Butterfly niet goed werd ontvangen tijdens de eerste uitvoering in Milaan in 1904, bleef Puccini vastbesloten om van het werk een succes te maken. Zelf bestempelde de componist Madama Butterfly namelijk als zijn meest expressieve en meest innige werk. In deze productie, opgenomen in het Teatro Real te Madrid in 2017, verplaatst regisseur Mario Gas de opera naar een filmstudio in de jaren ’30. Het ontroerende verhaal wordt verteld vanuit drie simultane perspectieven: de opera, de film die van de opera gemaakt wordt en een zwart-wit projectie op het grote scherm. Het orkest en koor van het Teatro Real staan onder muzikale leiding van Marco Armiliato. Solisten zijn Enkelejda Shkosa, Jorge de León, Angel Odena, Francisco Vas, Tomeu Bibilioni en Fernando Radó.

De gerenommeerde Mozartspecialist Sir Neville Marriner (1924-2016) dirigeert het Orchestra della Svizzera italiana in deze live-opname uit november 2005 vanuit het Palazzo di Congressi in Lugano, Zwitserland. Wolfgang Amadeus Mozarts opgewekte en lichtvoetige Concert voor fluit, harp en orkest (K.299) (1778) is één van de meest geliefde stukken van de Oostenrijkse componist. Solisten Patrick Gallois (fluit) en Fabrice Pierre (harp) voorzien Mozarts sprankelende sololijnen op subtiele wijze van extra schoonheid. Met Mozarts Ouverture van De Toverfluit (1791) en zijn Symfonie Nr. 39 in Es majeur (1788), twee juweeltjes uit de laatste jaren van de jonge componist, sluiten we dit heerlijke concertprogramma af, dat werd opgenomen in het kader van het Mozartherdenkingsjaar 2006.

Mikhail Pletnev dirigeert het Russian National Orchestra in een concert opgenomen in de Tsjaikovskizaal te Moskou. Op het programma staan twee orkestsuites van Rimski-Korsakov: "The Tale of the Invisible City of Kitezh and the Maiden Fevroniya" en "The Tale of Tsar Saltan". Dit concert is geproduceerd door de Moscow Philharmonic Society, welke volgens de in St. Petersburg geboren componist Sjostakovitsj een significante rol speelde in de ontwikkeling van het Russische artistieke leven. De evenementen van het instituut zijn in de loop der jaren bezocht door miljoenen muziekliefhebbers en duizenden musici. De Moscow Philharmonic Society is opgericht in 1922 door de toenmalige commissaris van cultuur Anatoly Lunacharski en is inmiddels uitgegroeid tot het grootste concertinstituut van Rusland.

Dina Ivanova (1994, Russia) speelt Liszts Totentanz (S525), Schubert/Liszts Auf dem wasser zu singen (S558/2) en Erlkönig (S558/4) tijdens de solo-finale van het 11e Internationaal Franz Liszt Pianoconcours in TivoliVredenburg te Utrecht. Het concours bevordert zowel de muzikale ontwikkeling alsook de concertervaring van pianotalenten afkomstig uit alle uithoeken van de wereld. Hierdoor vormt het concours een belangrijke opstap tot de internationale klassieke concertwereld voor jong talent dat een professionele carrière als musicus ambieert. Het Internationaal Franz Liszt Pianoconcours werd voor het eerst georganiseerd in 1986 en behoort inmiddels tot een van de meest prestigieuze pianoconcoursen ter wereld.

Patrick Debrabandere dirigeert het koor en orkest van Vox Mago in een uitvoering van de Missa Scala Aretina van de Spaanse componist Francisco Valls (1672-1747). Solisten zijn Bart Uvyn, Denzil Delaere, Helena Maes en Joris Stroobants. Het werk telt drie koren en een uitgebreide instrumentale bezetting die feestelijk aandoet. Valls was een tijdgenoot van J. S Bach en eveneens kapelmeester voor diverse kerken. Met negen missen, een handvol motetten en een reeks wereldlijke en instrumentale werken staat Valls echter nog met één been in de renaissance. In een bepaalde passage in het Gloria (bij de tekst ‘miserere nobis’) maakt Valls een merkwaardige harmonische wending door zogenoemde dissonanten niet voor te bereiden; dit kon op veel kritiek rekenen van zijn collega’s. Voor de moderne luisteraar is deze opwinding nu maar moeilijk te begrijpen!

Dit bijzondere concert viert de diversiteit en rijkdom van Canada zoals Canadezen die zelf ervaren. Het Mosaïque Project van Ensemble Made in Canada bestaat uit een suite van pianokwartetten. Het ensemble gaf 14 Canadese componisten opdracht tot het schrijven van een pianokwartet, telkens geïnspireerd op een regio van dit uitgestrekte land. Hoogtepunt van Ensemble Made in Canada’s twee jaar durende tournee door Canada met dit programma was dit optreden in St. Catharines’ prachtige, gloednieuwe Partridge Hall. Het Ensemble, bestaande uit Elissa Lee (viool) Sharon Wei (altviool), Rachel Mercer (cello) en Angela Park (piano), treedt steeds meer op de voorgrond als Canada’s belangrijkste pianokwartet.

Wanneer Gidon Kremer terugkeert naar de partita’s van Bach is dat een groots gebeuren. Kremers eerste opname dateert alweer van een kwart eeuw geleden. In deze opname uit 2006 gaat Kremer andermaal de uitdaging aan: Bachs Sonates en Partita’s voor solo viool (BWV 1001-1006), welke door de violist zelf worden omschreven als de “Himalaya van het klassieke vioolrepertoire”. De werken hebben een grote inspiratie gevormd voor werken voor viool van latere generaties componisten. In deze uitvoering toont Kremer zijn gevoel voor spontaniteit en gaat hij risico’s zeker niet uit de weg. Zonder uit de bocht te schieten bewaart Kremer zijn structurele oplettendheid en doet hij op unieke wijze recht aan de polyfonische rijkdom en danselementen van de composities, door deze te voorzien van reflecterende diepgang.

Onder leiding van Conrad van Alphen, speelt Sinfonia Rotterdam Josef Haydns Symfonie Nr. 3 in de Nieuwe Kerk in Den Haag. Het stuk heeft de bijnaam ‘Farewell’ gekregen vanwege een opvallende anecdote. Haydn en zijn musici verbleven ieder jaar van mei tot oktober in het Esterháazy Paleis, op verzoek van Prins Nikolaus I. De musici klaagden bij kapelmeister Haydn over de gedwongen verlening van hun verblijf in het paleis. Haydn stelde voor een compositie te schrijven met daarin een duidelijke boodschap: aan het einde van het laatste deel van de symfonie moesten de musici om de beurt de kaars op hun lessenaar uitblazen en de zaal verlaten. Prins Nicolaus begreep de boodschap; de volgende dag stonden paard en wagen klaar om de musici naar hun geliefde gezin te brengen.

Anton Bruckners Symfonie Nr. 5 is zowel "de middeleeuwse" genoemd, wegens z'n gelaagde contrapuntische tonale textuur, als "de Katholieke", wegens z'n ernstige grootsheid. Zelf noemde Bruckner het zijn "Fantastische Symphonie," een beschrijving die niet ver bezijden de waarheid is – zeker niet als het wordt uitgevoerd in de Oostenrijkse Abdij van Sankt Florian, zoals in deze opname. Bruckner noemde zijn Vijfde zijn "contrapuntische meesterwerk." De enorme impact van de finale komt voort uit een fanatieke contrapuntisch samenspel waarin de lijnen van de hele symfonie worden gebundeld in een homogeen geheel, samengevoegd in een overweldigende dubbelfuga die ook door Bruckner zelf nooit is geëvenaard. Hoewel Bruckner zijn Vijfde al schreef in 1875-76, werd het werk pas voor het eerst uitgevoerd in 1894, na ingrijpende herzieningen door de componist. Franz Welser-Möst, de muzikaal leider van zowel het Cleveland Orchestra als het Opernhaus Zürich, bracht zijn Amerikaanse ensemble in september 2006 naar Sankt Florian om op te treden tijdens het Brucknerfestival in Linz.

Het Trio Zadig is ontstaan toen twee jeugdvrienden uit Frankrijk, Boris Borgolotto (viool) en Marc Girard Garcia (cello) besloten om samen met de Amerikaanse pianist Ian Barber de krachten te bundelen. Tot vandaag de dag heeft het trio meerdere internationale prijzen gewonnen op concoursen in Frankrijk, Italië, Oostenrijk en de Verenigde Staten. In dit concert vanuit het Auditorium St. Pierre des Cuisines te Toulouse, interpreteert het trio verschillende werken van Russische componisten. Op het programma staan Tsjaikovksi’s Pianotrio in a-klein, Op. 50 en Dmitri Sjostakovitsjs’ Pianotrio Nr. 2 in e-klein, Op. 67.

Van 28 augustus tot 6 september 2015 stond Festival Oude Muziek Utrecht volledig in het teken van 'England, my England'. Ter voorbereiding op al dit moois neemt presentator Lex Bohlmeijer de kijker mee op een intrigerende reis door het Engeland van de Middeleeuwen, de Renaissance en Barok, en licht hij toe welke oude banden de stad Utrecht met Engeland heeft. In het tweede deel van deze tweedelige documentaire duikt hij samen met René de Kam (Afdeling Erfgoed, gemeente Utrecht) dieper in de anglicaanse geschiedenis van de stad Utrecht. De kijker wordt voorgesteld aan festivalartiesten Benjamin Bagby, Skip Sempé, en The Newcastle Kingsmen. Deze laatstgenoemde volksdansgroep voert in de festivalpub de traditionele "Rapper Sword Dance" uit!

Toen Johann Sebastian Bach in 1722 in het Duitse Köthen woonde, bracht hij een boek met preludes en fuga's in alle 24 majeur- en mineurtoonsoorten uit. Deze verzameling kreeg de naam Das wohltemperierte Klavier, Boek Een, BWV 846–869. Ongeveer twintig jaar later stelde Bach in Leipzig een vergelijkbare bundel samen, nu bekend als Das wohltemperierte Klavier, Boek Twee, BWV 870-893. Bach schreef deze reeks composities voor het 'klavier', wat zowel op klavecimbel, klavechord, of orgel kan duiden. Deze werken zijn zeer bepalend gebleken voor de geschiedenis van de Westerse klassieke muziek. In deze uitzending speelt Joanna MacGregor Preludes en Fuga’s Nrs. 13 t/m 24 (BWV 858-869) uit Boek Een van Bachs Das wohltemperierte Klavier. De opname vond plaats in het Palau Güell in Barcelona, Spanje, in 2010.

Een expressionistische serenade als opmaat naar een zinderende festivalweek: de opdracht voor Manfred Cordes en Weser-Renaissance Bremen. In Giovanni De Macque – een van de beste madrigalisten van rond 1600 – vonden ze de perfecte partner. De Macque, geboren in Valenciennes, kreeg zijn opleiding in Napels en evolueerde van conservatief naar experimenteel, met veelkleurige, beeldende muziek op teksten over extase en gebroken harten.

Trouw aan de jaarlijkse traditie… maar net even anders. Met een stersolist als Joyce DiDonato en een eigenhandig door Sir Simon Rattle samengesteld onderhoudend en veelzijdig programma, geheel toegesneden op zijn afscheid als chef-dirigent van de Berliner Philharmoniker, weten we ons verzekerd van een concert dat de gebaande paden achter zich laat. Geniet van Joyce DiDonato, de Berliner Philharmoniker en Sir Simon Rattle met hun verbijsterende, virtuoze uitvoeringen. Op het programma staan Dvořáks Carnival, Stravinsky's Pas de deux uit 'Apollon Musagète', liederen van Richard Strauss, Brahms' Hongaarse Dans nr. 1, en natuurlijk muziek uit Leonard Bernsteins 'On the town' als opmaat tot de feestelijkheden rondom Bernsteins honderdste geboortedag.

Sergej Rachmaninov was de eerste die opstond om de uitvoering van zijn Pianoconcert Nr. 3 door de legendarische pianist Vladimir Horowitz's (1903-1989) te prijzen. Rachmaninov hoorde Horowitz het werk spelen in 1928, toen de in Kiev geboren Horowitz net in New York was aangekomen. Rachmaninov zei hierover: "Hij slikte het in één keer door." Vijftig jaar later, op 24 september 1978, liet Horowitz zijn publiek eens te meer versteld staan met zijn interpretatie van dit monumentale werk. Bijgestaan door de New York Philharmonic onder leiding van Zubin Mehta gaf hij een bijzondere uitvoering van dit werk als onderdeel van de viering van de vijftigste verjaardag van zijn Amerikaanse debuut. Zijn onvergetelijke vertolking - de laatste keer dat Horowitz zich aan dit pianoconcert zou wagen - werd door de hele VS uitgezonden op radio en televisie. Deze compositie, die pianisten die dit technisch monsterlijk uitdagende stuk aandurven eerbiedig "Rach 3" noemen, wordt wereldwijd geliefd en bewonderd.

Fabio Luisi dirigeert het Deens Radio Symfonieorkest in een uitvoering van twee ware meesterwerken. Paganini's Vioolconcert nr. 1 staat samen met Brahms' symfonische debuut, de Symfonie Nr. 1, Op.68, op het programma. Paganini's Vioolconcert dateert uit de vroege jaren '10 van de negentiende eeuw toen de vioolvirtuoos op tournee was door Italië. Het werk is een schoolvoorbeeld van Paganini's uitzonderlijke techniek en vergt zeer veel van de solist. In het werk is ook al de karakteristieke 'bel canto'-stijl aanwezig die door tijdgenoten als Rossini werd gebruikt. Solist bij het DNR is In Mo Yang, de winnaar van de prestigieuze Paganini Competition van 2015. Het concert is opgenomen in het DR Koncerthuset te Kopenhagen in 2017.

Verspreid over elf dagen vond in augustus 2020 in het Franse pelgrimsoord Rocamadour de vijftiende editie plaats van het Festival de Rocamadour, volledig gewijd aan kerkelijke muziek uit de barok, romantiek, en klassieke tijd. Op 26 augustus speelden violist Renaud Capuçon en pianist Guillaume Bellom, beiden Frans, een intiem concert in de sfeervolle, middeleeuwse Basilique Saint-Sauveur. Op de lessenaar stonden achtereenvolgens Gabriel Faurés Sonate nr. 1, Opus 13 (1876) en César Francks Sonate voor viool en piano (1886).

Quarteto Radamés Gnattali speelt Heitor Villa-Lobos' Strijkkwartet nr. 3 in het Theatro Municipal in Rio de Janiero in Brazilië. Dit ensemble werd opgericht in 2006 en bestaat uit Carla Rincón en Francisco Roa (violen), Fernando Thebaldi (altviool), en Hugo Pilger (cello). Het kwartet, dat zich specialiseert Braziliaanse muziek, is zeer actief in de muziekeducatie. Hun opname van de complete strijkkwartetten van Villa-Lobos is een grote verdienste en werd met enthousiasme onthaald door de internationale muziekpers. Op Villa-Lobos' Bachianas brasileiras na wordt het werk van de Braziliaanse componist voornamelijk in Latijns-Amerika uitgevoerd. Villa-Lobos wordt in zijn geboorteland op handen gedragen als componist, dirigent en docent. Hij heeft opera's, symfonieën, concerten, pianowerken, koormuziek en zeventien strijkkwartetten op zijn naam.

De Russische violist Aleksey Igudesman en de Brits-Koreaanse pianist Huyng-ki Joo debuteerden in 2004 als dynamisch duo met de komische show ‘A Little Nightmare Music’, een knipoog naar Mozarts ‘Eine Kleine Nachtmusik’. Sindsdien is het tweetal niet meer weg te denken uit het internationale klassieke muziekleven. Igudesman en Joo reizen de hele wereld over en zijn te zien op vele festivals, waar ze samenwerken met artiesten binnen én ver buiten het klassieke genre. In hun meest recente show, ‘Big Nightmare Music’, wordt het duo vergezeld door het voltallige Bergen Philharmonic Orchestra. Naast de bekende grappen uit hun eerdere duoshows, zoals ‘Bond Mozart’, ‘Alla Molto Turca’ en ‘Cleaning vs. Riverdancing’, bevat de show ook nieuwe hilarische sketches waarbij alle leden van het orkest worden betrokken, van de concertmeester tot aan leden van de slagwerksectie toe. Deze uitvoering in de Grieghallen in het Noorse Bergen staat onder de muzikale leiding van dirigent Andrew Litton.

Testing Mozart vertelt u in één uur alles over het 'Mozarteffect'; de kracht van Mozarts muziek om ziektes te verlichten en de mentale vaardigheden van luisteraars te verbeteren. Het is algemeen bekend dat koeien meer melk geven en tomaten groter groeien als de muziek van Mozart voor ze wordt gespeeld, maar welk effect heeft zijn muziek op mensen? In deze reis door de wereld van muziek en medicijnen neemt Testing Mozart de nieuwste wetenschappelijke ontdekkingen onder de loep, die een nieuw licht werpen op de invloed die Mozarts muziek heeft op de hersenen. Deze documentaire van de gelauwerde regisseur Frederick Baker verklaart wat Mozart zo bijzonder maakt. Deze fascinerende film werd in 2006 geproduceerd als onderdeel van het Mozartjaar, en is ook buitengewoon interessant voor mensen die (nog) niet zo veel over Mozart weten.

Het Lucerne Symphony Orchestra onder leiding van Neeme Järvi presenteert de wereldpremière van Rodion Sjtsjedrins Dubbelconcert voor cello, piano en orkest. De solisten zijn Martha Argerich (piano) en Mischa Maisky (cello). Op het programma staan Antonín Dvořáks Scherzo capriccioso in Des, Op. 66, B 131, Sjtsjedrins bovengenoemde Dubbelconcert "Romantic Offering", César Francks Sonate voor piano en cello in A, en Dmitri Sjostakovitsj's Symfonie nr. 9, Op. 70. Deze première-uitvoering werd opgenomen in het Kultuur- en Congrescentrum van Luzern, het KKL, op 9 februari 2011. Het Lucerne Symphony Orchestra, orkest-in-residentie in het KKL, is het oudste symfonieorkest van Zwitserland en heeft internationaal grote faam opgebouwd.

Vreemd om te bedenken dat tot de oprichting van het Dublin Guitar Quartet (DGQ) er nog geen gitaarensemble was dat zich specialiseerde op hedendaagse klassieke muziek. Het DGQ bestaat uit Brian Bolger, Pat Brunnock, Tomas O’Durcain en Chien Buggle en zich niet uit het veld slaan door het kleine repertoire dat voor gitaarensemble beschikbaar is. Daarom creëren ze een eigen collectie aan werken middels compositie-opdrachten en arrangementen. Het repertoire bestaat momenteel uit een dynamische mix van bekende meesterwerken door Philip Glass, Steve Reich, Arvo Pärt en Bryce Dessner en nieuwe werken van onder meer Nico Muhly, Michael Gordon en Marc Mellits. Tijdens deze showcase vanaf Classical:NEXT 2019 te Rotterdam staan de volgende werken op het programma: Aheym door Bryce Dessner, Rachel Grimes' Book of Leaves (“Every Morning,” “My Dear Companion,” “Every Morning,” “Birds”), en een arrangement van Philip Glass' Saxophone Quartet en “Changing of the Guard” van Nikita Koshkin.