TV-gids

Riccardo Frizza dirigeert het orkest Gli Originali en het Coro Donizetti Opera in een uitvoering van Gaetano Donizetti's komische opera L’elisir d’amore (‘Het Liefdeselixer’, 1832). L’elisir d’amore is misschien wel het beroemdste werk van Donizetti's uitgebreide oeuvre. Het vertelt het verhaal van de arme boer Nemorino, die verliefd is op de mooie grootgrondbezitster Adina. Nadat hij over de legende van Tristan en Isolde hoort, vraagt de wanhopige Nemorino zich af of een liefdesdrankje hem zou helpen Adina's liefde te winnen. Hij klopt aan bij de rondreizende kwakzalver dokter Dulcamara, van wie hij een fles liefdeselixer koopt. Deze productie uit 2021 onder regie van Frederic Wake-Walker gebruikt de integrale, oorspronkelijke partituur, die Alberto Zedda op basis van Donizetti's manuscripten reconstrueerde. Bovendien speelt het orkest op historische instrumenten om Donizetti's orkestklank zoveel mogelijk te benaderen. Onder de solisten zijn Caterina Sala (Adina), Javier Camarena (Nemorino), Florian Sempey (Belcore), Roberto Frontali (Dulcamara), Anaïs Mejías (Giannetta) en Manuel Ferreira (Ceremoniemeester). Deze uitvoering werd in 2021 opgenomen als onderdeel van het Donizetti Opera Festival in het Teatro Donizetti in Bergamo, Italië.

Daniel Barenboim dirigeert het West-Eastern Divan Orchestra in een uitvoering van Beethovens Pianoconcert Nr. 3 en Tsjaikovsky’s Symfonie Nr. 5. Het concert wordt afgesloten met de Valse Triste van Sibelius en de ouverture uit Verdi’s La Forza del Destino. Opgenomen in de Victoria Hall te Genève in 2004. Het internationaal gelauwerde West-Eastern Divan Orchestra werd opgericht door Daniel Barenboim en Edward Said en bestaat uit jonge, uiterst getalenteerde Israëlische en Arabische musici. Het gezelschap wil een dialoog tot stand brengen tussen de culturen uit het Midden-Oosten door samen muziek te maken.

Maestro Herbert Blomstedt maakt zijn debuut bij het Festivalorkest van Luzern tijdens het Lucerne Festival van 2020 met Ludwig van Beethovens geroemde Symfonie nr. 3 in Es-groot, Op. 55, ‘Eroïca’. Een maand voor dit optreden vierde de vitale Zweedse dirigent zijn 93e verjaardag. Deze opmerkelijke uitvoering werd in augustus 2020 opgenomen in het Cultuur- en Congrescentrum (KKL) in het Zwitserse Luzern.

Maestro Iván Fischer leidt het Orchestra del Maggio Musicale Fiorentino in een opmerkelijk concertprogramma met werken van Wolfgang Amadeus Mozart en Antonín Dvořák. Mozarts Symfonie Nr. 34 in C majeur, K. 338 opent het programma. Dit werk, voltooid in de zomer van 1780, was de laatste symfonie die Mozart in Salzburg schreef, waar hij werkte als hofmusicus. De driedelige symfonie heeft twee levendige buitenste delen vol fanfares en opzwepende thema's, terwijl het rustigere tweede deel enkel voor strijkers is geschreven. Deze opbouw wijkt af van de destijds gebruikelijke vierdelige structuur. Daarna staat Dvořáks Symfonie nr. 7 in d-mineur, Op. 70 op het programma. Dvořák voltooide het werk in maart 1885 en dirigeerde een maand later zelf de première in Londen. De dramatische, duistere stijl van deze symfonie staat in schril contrast met de overwegend optimistische toon van Dvořáks oeuvre. Deze uitvoering werd opgenomen in het Teatro del Maggio Musicale Fiorentino in Florence, Italië, op 29 januari 2021.

De Duitse dirigent Wolfgang Gönnenwein leidt het Orchester der Ludwigsburger Schloßfestspiele en het Süddeutscher Madrigalchor Stuttgart in een uitvoering van Igor Stravinsky’s Psalmensymfonie (1930). Stravinsky gebruikte delen uit Psalm 38, 39 en 150 zoals hij ze vond in de Vulgaat – de Bijbelvertaling in het Latijn – in dit werk, dat hij schreef voor gemengd koor en orkest. De drie delen van de symfonie worden aaneengesloten uitgevoerd. Opmerkelijk is de unieke orkestratie van het werk, waarin geen ruimte is voor violen, altviolen en klarinetten, omdat Stravinsky geen associaties wilde oproepen met de bekende romantische orkestklank. Deze uitvoering werd in 1988 opgenomen tijdens de Ludwigsburger Schloßfestspiele.

Dit feestelijk concert vanuit de Berlijnse Gethsemanekirche markeert het 60-jarig bestaan van het RIAS Kammerchor. Opgericht in 1948 behoorde dit koor tot de ‘Rundfunk im amerikanischen Sektor’ (RIAS) in het verdeelde Berlijn. Tot op de dag van vandaag wordt het koor gezien als een van de beste kamerkoren ter wereld. Onder leiding van Hans-Christoph Rademann en begeleid door de Akademie für Alte Musik Berlin voert het koor beroemde motetten van Johann Sebastian Bach uit, afgewisseld met instrumentale cantates. Op het programma staan „Der Geist hilft unser Schwachheit auf“, Motet BWV 226, Sinfonia uit Cantata BWV 146; „Ich lasse dich nicht, du segnest mich denn“ BWV Anh. 159; Concerto uit Cantata BWV 35; „Jesu, meine Freude“ BWV 227; Sinfonia uit Cantata BWV 188.

Het enorme aantal opnames van - en publicaties over - Franz Schuberts Liedcyclus ‘Winterreise’ laat wel zien wat voor groots werk het is. Toch zijn kenners het nog altijd niet eens of het strikt genomen wel een cyclus is. De 24 liederen, op tekst van dichter Wilhelm Müller, verschenen op twee verschillende momenten in publicatie: in februari en oktober 1827. De verhaallijn van Müllers gedichten lijkt eenvoudig: een jongeman wordt afgewezen in de liefde en vertrekt hartje winter op een doelloze reis. De muziek is vrij somber van sfeer. In deze uitvoering zingt bariton Thomas Quasthoff Winterreise, op piano begeleid door Daniel Barenboim. Deze uitvoering werd opgenomen in de Philharmonie Berlijn in Duitsland.

Pianist Gabriele Strata (Italië, 1999) speelt Pjotr Iljitsj Tsaikovski’s Pianoconcert nr. 1 in bes-klein, Op. 23, tijdens de finale van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Strata wordt begeleid door het Orchestre symphonique de Montréal onder leiding van Xian Zhang. Deze uitvoering werd opgenomen in het Maison symphonique de Montréal.

Johannes Brahms' Ein deutsches Requiem, Op. 45, schenkt de levenden troost met religieuze teksten die vanuit de traditie niet verbonden zijn met het liturgische karakter van requiemmissen. Hierdoor kent het werk een ongekende intensiteit. Deze muziek spreekt alle mensen aan, ongeacht hun geloof. Hoewel in een soortgelijk werk de emoties dicht aan het oppervlak liggen, maken de Wiener Singverein en het Cleveland Orchestra onder leiding van chef-dirigent Franz Welser-Möst korte metten met enig spoor van bombast, in deze concertuitvoering in de prachtige barokbasiliek van het Oostenrijkse Sankt Florian uit november 2016. De twee solisten van het programma – Hanna-Elisabeth Müller en Simon Keenlyside – zijn geen onbekenden op de wereldpodia. Waar de eerste een carrière heeft opgebouwd in de operawereld, als Liedervertolker én als concertzangeres, heeft de in Londen geboren Keenlyside een indrukwekkende loopbaan weten te baseren op de prestigieuze gastoptredens die hij het afgelopen decennia gaf.

Het toonaangevende Franse strijkkwartet Quatuor Ébène wijdde een opmerkelijk en ambitieus project aan de 250ste geboortedag van Ludwig van Beethoven (1770-1827): het viertal nam álle werken voor strijkkwartet van de grote componist op. Vijf jaar lang dompelden violisten Pierre Colombet en Gabriel Le Magadure, altvioliste Marie Chilemme, en cellist Raphaël Merlin zich onder in die 650 pagina’s bladmuziek, waar Beethoven drie decennia lang zijn creativiteit in uitte. Hun inspanningen culmineerden in de herfst van 2020 in de integrale uitvoering van deze werken tijdens zes indrukwekkende concerten in de Philharmonie de Paris. Quatuor Ébène verkende elk facet van Beethovens strijkkwartetrepertoire: van de jeugdige Opus 18 strijkkwartetten tot de kwartetten Rasumovsky, Harp, en Serioso (Opus 59, 74, en 95) uit zijn middenperiode, en ten slotte de diepgang van zijn late kwartetten (Opus 127 tot 135). In deze uitzending speelt Quatuor Ébène Beethovens Strijkkwartet nr. 1 in F majeur, Op. 18, nr. 1; Strijkkwartet nr. 10 in Es majeur, Op. 74, "Harp"; en Strijkkwartet nr. 9 in C majeur, Op. 59, nr. 3, "Rasumovsky". Deze concertuitvoering werd op 13 oktober 2020 opgenomen in de Philharmonie de Paris.

Een nieuwe generatie heeft de piano weer populair gemaakt: pianisten met een passie voor virtuositeit en een bereidheid om hun repertoire uit te breiden. Zij vullen de standaard klassieke meesterwerken aan met minder gespeeld werk en onbekende componisten. De serie Legato laat het publiek kennismaken met deze nieuwe generatie. Door het filmen van een portret krijgen we een inzicht in hun stijl, methodes en persoonlijke doelen. De Russische pianist Boris Berezovsky staat centraal tijdens deze aflevering.

Toen Johann Sebastian Bach in 1722 in het Duitse Köthen woonde, bracht hij een boek met preludes en fuga's in alle 24 majeur- en mineurtoonsoorten uit. Deze verzameling kreeg de naam Das wohltemperierte Klavier, Boek Een, BWV 846–869. Ongeveer twintig jaar later stelde Bach in Leipzig een vergelijkbare bundel samen, nu bekend als Das wohltemperierte Klavier, Boek Twee, BWV 870-893. Bach schreef deze reeks composities voor het 'klavier', wat zowel op klavecimbel, klavechord, of orgel kan duiden. Deze werken zijn zeer bepalend gebleken voor de geschiedenis van de Westerse klassieke muziek. In deze uitzending speelt Joanna MacGregor Preludes en Fuga’s Nrs. 13 t/m 24 (BWV 858-869) uit Boek Een van Bachs Das wohltemperierte Klavier. De opname vond plaats in het Palau Güell in Barcelona, Spanje, in 2010.

Robert Giordano speelt Chopins Ballade Nr. 1, Op. 23. De eerste schetsen van het werk dateren al uit 1831, op het moment dat Chopin acht maanden in Wenen verbleef. De eerste Ballade werd voltooid in 1835, toen de componist zich in Parijs had gevestigd. In de ballade staan twee hoofdthema's centraal die na het doorlopen van verscheidene toonsoorten een krachtige Presto con fuoco introduceren, welke uitmondt in een vurige octavenloop. Het werk verwierf opnieuw bekendheid en populariteit, nadat het was verschenen op de soundtrack van Roman Polanski's film The Pianist (2002), uitgevoerd door de Poolse pianist Janusz Olejniczak.