TV-gids

Het Israelisch Philharmonisch Orkest vierde haar zestigste verjaardag met dit Gala Concert uit 1996 onder leiding van Zubin Mehta en Daniel Barenboim. Tijdens het gala spelen ’s werelds meest geroemde solisten. Van de gevestigde violist Isaac Stern tot jonge talenten als Maxim Vengerov en Gil Shaham. Ook Pinchas Zukerman, Shlomo Mintz en Itzhak Perlman betreden het podium. De avond opent met een emotioneel beladen speech van Isaac Stern, die terugblikt op de eerste jaren van het orkest. Op het programma staan Bach’s Concert in d-klein voor twee violen (BWV 1043), Brahms’ Symfonie Nr. 2, Halversens “Passacaglia voor Viool en Cello, Mozart’s Serenade Nr. 6, KV. 239, Vivaldi’s concert voor vier violen en orkest in b-klein en Webers Oberon Overture.

Maestro Iván Fischer dirigeert zijn Boedapest Festival Orkest in een spannend concertprogramma met werken van J.S. Bach, Béla Bartók en Johannes Brahms. Het concert begint met Bachs Brandenburgs Concert nr. 3 in G majeur, BWV 1048. Hierop volgt één van Bartók’s bekendste werken: Muziek voor snaarinstrumenten, slagwerk en celesta. De instrumentatie van het werk is opmerkelijk: Bartók verdeelde de strijkers in twee groepen, die op tegenovergestelde zijden van het podium staan, om antifonale effecten te creëren. Het concert sluit af met Brahms' Symfonie nr. 3 in F majeur, Op. 90. Deze uitvoering werd opgenomen in Nationale Concertzaal Béla Bartók in Boedapest, Hongarije, op 4 december 2017.

Robert Giordano speelt Chopins Ballade Nr. 1, Op. 23. De eerste schetsen van het werk dateren al uit 1831, op het moment dat Chopin acht maanden in Wenen verbleef. De eerste Ballade werd voltooid in 1835, toen de componist zich in Parijs had gevestigd. In de ballade staan twee hoofdthema's centraal die na het doorlopen van verscheidene toonsoorten een krachtige Presto con fuoco introduceren, welke uitmondt in een vurige octavenloop. Het werk verwierf opnieuw bekendheid en populariteit, nadat het was verschenen op de soundtrack van Roman Polanski's film The Pianist (2002), uitgevoerd door de Poolse pianist Janusz Olejniczak.

Vladimir Asjkenazi vervult de dubbelrol van solist en dirigent in Mozarts Pianoconcert Nr. 12, KV 414. Hij wordt begeleid door het Royal Philharmonic Orchestra in het Hampton Court Palace te Londen.

In dit opmerkelijke concert vanuit de Thomaskerk in Leipzig krijgt het normaal uit vijf zangers bestaande ensemble amarcord versterking van een extra alt én twee sopranen. Onder de naam amarcordplus presenteren zij een prachtig concertprogramma rondom deze Duitse stad, met onder meer madrigalen van Johann Hermann Schein, motetten uit Heinrich Schütz’ bundel Geistliche Chor-Music, en twee motetten van de beroemdste Thomaskantor aller tijden: Johann Sebastian Bach. Ook worden werken van diens minder bekende tijdgenoten Philipp Heinrich Erlebach en de mononieme componist Liebhold uitgevoerd, net als muziek van andere leden uit de familie Bach: Michael Bach en Johann Christoph Bach. Dit concert werd opgenomen op 1 mei 2020.

De gerenommeerde Mozartspecialist Sir Neville Marriner (1924-2016) dirigeert het Orchestra della Svizzera italiana in deze live-opname uit november 2005 vanuit het Palazzo di Congressi in Lugano, Zwitserland. Wolfgang Amadeus Mozarts opgewekte en lichtvoetige Concert voor fluit, harp en orkest (K.299) (1778) is één van de meest geliefde stukken van de Oostenrijkse componist. Solisten Patrick Gallois (fluit) en Fabrice Pierre (harp) voorzien Mozarts sprankelende sololijnen op subtiele wijze van extra schoonheid. Met Mozarts Ouverture van De Toverfluit (1791) en zijn Symfonie Nr. 39 in Es majeur (1788), twee juweeltjes uit de laatste jaren van de jonge componist, sluiten we dit heerlijke concertprogramma af, dat werd opgenomen in het kader van het Mozartherdenkingsjaar 2006.

Chaeyoung Park (Zuid-Korea, 1997) voert Joseph Haydns Pianosonate in Bes-groot (Hob. XVI.41), Béla Bartóks In de Open Lucht, SZ 81, BB 89, en Sergej Rachmaninovs Pianosonate nr. 2 in bes-klein, Op. 36 (versie van 1931) uit tijdens de halve finales van de Piano-editie 2021 van het Concours musical international de Montréal (CMIM). Dit recital werd opgenomen in het 1900 Building in Mission Woods, de Verenigde Staten.

Rodolfo Barráez dirigeert het Orkest en Koor van de Academia de Musica del Palacia de Mineria in deze uitvoering van Carl Orffs cantate Carmina Burana. Solisten zijn Anabel de la Mora (sopraan), Andrés Carrillo (tenor) en Daniel Cerón (bariton). Carmina Burana, geschreven in 1935 en 1936, is gebaseerd op 24 teksten uit een middeleeuws manuscript met diezelfde naam. Het werk heet voluit "Liederen uit Beuern: profane liederen gezongen door solisten en koor, begeleid door instrumenten en magische beelden." De eerste uitvoering vond plaats in de Opera van Frankfurt op 8 juni 1937.

Het toonaangevende Franse strijkkwartet Quatuor Ébène wijdde een opmerkelijk en ambitieus project aan de 250ste geboortedag van Ludwig van Beethoven (1770-1827): het viertal nam álle werken voor strijkkwartet van de grote componist op. Vijf jaar lang dompelden violisten Pierre Colombet en Gabriel Le Magadure, altvioliste Marie Chilemme, en cellist Raphaël Merlin zich onder in die 650 pagina’s bladmuziek, waar Beethoven drie decennia lang zijn creativiteit in uitte. Hun inspanningen culmineerden in de herfst van 2020 in de integrale uitvoering van deze werken tijdens zes indrukwekkende concerten in de Philharmonie de Paris. Quatuor Ébène verkende elk facet van Beethovens strijkkwartetrepertoire: van de jeugdige Opus 18 strijkkwartetten tot de kwartetten Rasumovsky, Harp, en Serioso (Opus 59, 74, en 95) uit zijn middenperiode, en ten slotte de diepgang van zijn late kwartetten (Opus 127 tot 135). In deze uitzending speelt Quatuor Ébène Beethovens Strijkkwartet nr. 1 in F majeur, Op. 18, nr. 1; Strijkkwartet nr. 10 in Es majeur, Op. 74, "Harp"; en Strijkkwartet nr. 9 in C majeur, Op. 59, nr. 3, "Rasumovsky". Deze concertuitvoering werd op 13 oktober 2020 opgenomen in de Philharmonie de Paris.

Vanaf het eerste concert onder leiding van Arturo Toscanini in 1938 tot de wedergeboorte in 2003 onder leiding van Claudio Abbado: deze documentaire gaat over een legende. Elk jaar komen de grootste dirigenten en de beste orkesten in het Zwitserse Luzerne bij elkaar om tijdens het festival symfonische muziek te presenteren aan het publiek. De geschiedenis van het Lucerne Festival wordt verteld door enkele notabelen, waaronder dirigent Claudio Abbado die zijn visie op het festival geeft, en celliste Natalia Gutman en klarinettiste Sabine Meyer, die al jarenlang deel uitmaken van het Lucerne Festival Orchestra.

Toen Johann Sebastian Bach in 1722 in het Duitse Köthen woonde, bracht hij een boek met preludes en fuga's in alle 24 majeur- en mineurtoonsoorten uit. Deze verzameling kreeg de naam Das wohltemperierte Klavier, Boek Een, BWV 846–869. Ongeveer twintig jaar later stelde Bach in Leipzig een vergelijkbare bundel samen, nu bekend als Das wohltemperierte Klavier, Boek Twee, BWV 870-893. Bach schreef deze reeks composities voor het 'klavier', wat zowel op klavecimbel, klavechord, of orgel kan duiden. Deze werken zijn zeer bepalend gebleken voor de geschiedenis van de Westerse klassieke muziek. In deze uitzending speelt Joanna MacGregor Preludes en Fuga’s Nrs. 13 t/m 24 (BWV 858-869) uit Boek Een van Bachs Das wohltemperierte Klavier. De opname vond plaats in het Palau Güell in Barcelona, Spanje, in 2010.

Jos van Immerseel leidt het Anima Eterna Brugge in een programma bestaande uit werken van Joseph Haydn. Als eerste op het programma staat Haydns Klavierconcerto in D majeur, Hob. XVIII: 11, waarin Lucas Blondeel optreedt als solist. Hierna speelt Anima Eterna Brugge Haydns Symfonie nr. 103 in Es-majeur, ‘Mit dem Paukenwirbel’, Hob. I:103. Deze uitvoering is opgenomen in het Concertgebouw Brugge, in 2021.

Maestro Michail Pletnev leidt het Russisch Nationaal Orkest (RNO) en het Synodaal koor van Moskou tijdens het negende RNO Grand Festival. Het concert begint met Maurice Ravel's suite voor het ballet 'Daphnis et Chloé'. Daarna is Lucas Debargue de solopianist in Aleksandr Skrjabins 'Prométhée: Le poème du feu', Op. 60, een toondicht voor piano, orkest, koor en 'clavier à lumières' ("lichtorgel"). Het clavier à lumières is een instrument dat Skrjabins alleen in dit werk gebruikt. Er is slechts één clavier à lumières gebouwd, voor een uitvoering van dit werk in New York in 1915. Als toegift speelt Debargue Erik Saties Gnossienne nr. 1. Dit concert werd opgenomen in de Tsjaikovski Concertzaal in Moskou in 2018.

'La Bayadère' is een ballet in drie aktes van de Franse choreograaf Marius Petipa. 'La Bayadère' speelt zich af in het India van de negentiende eeuw en vertelt het treurige liefdesverhaal van de edele krijger Solor en zijn Nikaja, een tempeldanseres of 'bayadère', die is vergiftigd foor haar rivale, Gamzatti. Dit ballet bevat één van de meest bejubelde scenes uit het klassieke balletrepertoire: 'Het Rijk der Schimmen'. In deze iconische scene droomt Solor, onder de invloed van opium, van een hereniging met zijn geliefde Nikaja. Deze productie van het ballet betreft de herziene choreografie van Vladimir Ponomarjov en Vakthang Chabukiani uit 1941, en bevat ook dansen van Konstantin Sergeyev en Nikolai Zoebkovskiy. De muziek van dit ballet werd geschreven door Ludwig Minkus en wordt uitgevoerd door het Mariinski Orkest onder leiding van Boris Gruzin. Onder de dansers zijn Viktoria Tereshkina, Anastasia Matvienko, Vladimir Shklyarov en Vladimir Ponomarev. Deze uitvoering werd opgenomen in juli 2014 in het Mariinskitheater in Sint-Petersburg, Rusland.

Ook in 2011 was de historische Waldbühne in Berlijn weer het toneel voor een spetterend openluchtconcert. De Waldbühne, een van de meest aantrekkelijke openlucht-amfitheaters van het Europese continent, is de thuisbasis van de zomerconcerten van de Berliner Philharmoniker. Met meer dan 20.000 bezoekers behoren deze tot de meest populaire klassieke muziekconcerten ter wereld. Dit jaar presenteren zij onder leiding van Riccardo Chailly werken van Dmitri Sjostakovitsj, Nino Rota en Ottorino Respighi. Chailly is beroemd om het feit dat hij een zeer breed repertoire uitvoert, van Bach tot het grote orkestrale werk van Beethoven, Brahms en Bruckner en van het grote opera-repertoire tot de muziek van de twintigste eeuw. Chailly is een omnivoor, iets dat hij ook deze avond weer toont, met filmmuziek van Nino Rota en door de jazz beïnvloede werken van Dmitri Sjotakovitsj.

René Pape is wellicht dé personificatie van een nieuwe generatie operazangers. Met een eigentijdse en ontspannen voorkomen is hij immer op zoek naar nieuwe uitdagingen. Ook gaat Pape ambitieuze experimenten niet uit de weg. In de film My Heart is Burning zien we Pape in verscheidene rollen waarin de indrukwekkende diversiteit van zijn stem naar voren komt en de vele facetten van zijn persoonlijkheid optimaal worden weergegeven. De documentaire is geregisseerd door Sibylle Muth.

Op uitnodiging van de Argentijnse pianiste Martha Argerich namen verschillende sterren uit de klassieke muziek deel aan dit concert ten behoeve van het Erasmusfonds voor medisch onderzoek over de intensive care, opgenomen op 21 oktober 2023 in het Koninklijk Conservatorium van Brussel, België. Het concert is een eerbetoon aan de beroemde cellist Aleksandr Khramouchin (1979) die onverwachts overleed op 13 mei 2023. Als onderdeel van dit concert voeren violiste Alissa Margulis, cellist Mischa Maisky en pianiste Lily Maisky Sergej Rachmaninov's Trio élégiaque nr. 1 in g mineur uit.

De ontmoeting tussen de Franse componist Hector Berlioz en de knappe actrice Harriet Smithson leidde tot een van Berlioz’ beroemdste werken. Nadat Berlioz’ haar Shakespeare had zien spelen was hij op slag verliefd: hij stuurde haar ontelbare liefdesbrieven maar zij beantwoorde er geen één. Berlioz’ hart was gebroken en hij componeerde zijn Symphonie fantastique: Épisode de la vie d'un Artiste...en cinq parties (Symfonie fantastique: Episode uit het leven van een artiest… in vijf delen). Het werk vertelt het verhaal van een jonge artiest die tijdens een aanval van liefdesverdriet zelfmoord probeert te plegen maar niet genoeg gif inneemt: in plaats van te sterven hallucineert hij enkel. Door dit verhaal in de muziek en de uitgebreide orkestbezetting (onder andere vier harpen en een klok), was dit een revolutionair werk.

In september 2016 bereikte één van Japans beroemdste dirigenten de leeftijd van 81 jaar: Seiji Ozawa. Deze bekende voorvechter van het werk van eigentijdse componisten richtte in 1992 het Saito Kinen Festival Matsumoto op, dat inmiddels bekend staat als Seiji Ozawa Festival. Ter gelegenheid van zijn verjaardag verscheen Seiji Ozawa zelf op het podium met 63 leden van het Saito Kinen Orkest, waarbij hij Beethovens Symfonie nr. 2 en nr. 7 gloedvol dirigeerde. Het leeuwendeel van Beethovens Symfonie nr. 2 kwam tot stand toen de componist in Heiligenstadt verbleef, waar zijn doofheid steeds moeilijker te ontkennen bleek. Het werk beleefde zijn première in het Theater an der Wien in Wenen op 5 april 1803. De Symfonie nr. 7 werd in 1813 tijdens de oeropvoering in Wenen - een liefdadigheidsconcert voor gewonde soldaten - door Beethoven zelf gedirigeerd. Het Allegretto werd zo enthousiast ontvangen, dat het een tweede keer gespeeld moest worden.

Luca Vignali (hobo), Angelo De Angelis (klarinet), Carmine Pinto (hoorn), Eliseo Smordoni (fagot), en Linda Di Carlo (piano) spelen Wolfgang Amadeus Mozarts Kwintet voor piano, hobo, klarinet, fagot en hoorn in Es-groot, K. 452. De première van het werk vond op 1 april 1784 plaats in het Weense Burgtheater, met de componist zelf achter de piano. Kort na de uitvoering schreef Mozart aan zijn vader Leopold: "Ik beschouw dit het beste werk dat ik ooit heb geschreven...". Opvallend is de ongebruikelijke instrumentatie van het kwintet, die de componist voor een uitdaging stelde "aangezien losse blaasinstrumenten, anders dan in tweetallen, zich moeilijk laten mengen ". Daarom verkende Mozart allerlei verschillende instrumentcombinaties om uiteenlopende klankkleuren te bereiken, en gebruikte hij ter afwisseling korte frases en motiefjes. Deze uitvoering werd op 23 juni 2022 opgenomen in het Auditorium Santa Cecilia in Perugia, Italië.