TV-gids

Sinds 1991 speelt de Berliner Philharmoniker ieder jaar een Europaconcert in een verschillende Europese stad. Hiermee herdenkt het orkest de oprichting van het orkest op 1 mei 1882, en vieren de musici het gedeelde erfgoed van de Oude Wereld. De editie van 1998 vond plaats op een fascinerende, unieke locatie: het Vasamuseum in Stockholm. Dit maritieme museum stelt de Vasa tentoon: dit enorme, 17e-eeuws schip, dat 69 meter lang en 12 meter breed was en 1210 ton woog, kapseisde en zonk al op haar eerste reis in 1628. Hiermee is het museum de perfecte achtergrond voor de Berliner Philharmoniker onder leiding van Claudio Abbado, die een muziekprogramma uitvoeren dat perfect aansluit op deze maritieme omgeving. Allereerst klinkt de Ouverture tot Richard Wagners Der fliegende Holländer.

De Italiaanse pianist Costantino Catena speelt Franz Liszts transcriptie voor piano van ‘Isoldens Liebestod’ uit Richard Wagners opera ‘Tristan und Isolde’. Deze opname werd gemaakt in de Kerk van de Jezuïeten in Trapani, Italië.

Maestro Sergiu Celibidache dirigeerde de Berliner Philharmoniker van 1945 tot 1954, om slechts één keer terug te keren: in 1992. Wolfgang Beckers documentaire The Triumphant Return documenteert Celibidache's langverwachte terugkeer naar de Berliner Philharmoniker na zijn 38-jarige afwezigheid. Ruimschoots voorzien van repetitiebeelden, waarin Celibadache Anton Bruckners Symfonie Nr. 7 dirigeert – de enige bestaande videobeelden van Celibadache met het beroemde orkest! – en talloze interviews met voormalige orkestleden voert deze film ons terug naar Celibidache's laatste optreden met de Berliner Philharmoniker.

In de Zwitserse stad Genève, waar zij het grootste deel van haar leven heeft doorgebracht, nodigt de Argentijnse pianiste Martha Argerich haar trouwe muzikale partner, cellist Mischa Maisky, uit om samen kamermuziek te spelen. Tussen de uitvoeringen door voert Martha een intiem gesprek met haar dochter Annie Dutoit, waarin zowel hun persoonlijke band als de muziek aan bod komt. Op het programma staan Ludwig van Beethovens 7 variaties op "Die Zauberflöte"; Robert Schumann's Fantasiestücke, Op. 73; Frédéric Chopin's Introduction en Polonaise brillante in C, Op. 3; 'Lerchengesang' (nr. 2) uit Johannes Brahms’ 4 Gesänge, Op. 70; en 'Largo' uit Chopin's Cellosonate in g, Op. 65. Dit programma werd opgenomen op 12 en 13 november 2020 in Genève, Zwitserland.

Tijdens deze editie van het jaarlijkse nieuwjaarsconcert bundelen de Berliner Philharmoniker en Sir Simon Rattle de krachten met operazangers Cecilia Bartoli. Op het programma staat een selectie prachtige aria’s uit Bartoli’s uitzondelijke repertoire. Daarnaast speelt het orkest enkele symfonische dansen van Brahms en Dvořák, waarin de opgewekte karakteristieken van hun eigen stijl gecombineerd worden met die van slavische en Hongaarse volksmuziek. De volgende werken staan op de lessenaar: De danssuite en Gavotte en Entr’acte uit ‘Les Boréades’ van Rameau en drie aria’s van Händel: “Scherza in mar la navicella" uit Lotario, “Ah che sol...M'adoro l'idol mio” uit Teseo en “Lascia la spina” uit Il Trionfo del Tempo e del Disinganno. Er wordt vervolgd met orkestuitvoeringen van Dvořáks Slavische Dansen Op. 46, Nr. 1 en 4, Op. 72/4 en Op. 46/3 en Suite Nr. 2 uit Ravels Daphnis et Chloé. De Berliner Philharmoniker sluit het nieuwsjaarsconcert traditioneel af met met Brahms’ Hongaarse Dans Nr. 1.

Pianist Adrian Herpe (Frankrijk/Oekraïne, 2000) vertolkt Novellette nr. 8 in fis mineur uit Robert Schumann's Novelletten, Op. 21; Domenico Scarlatti's Sonate in b mineur, K. 27, en Sonate in e mineur, K. 98; en Guido Agosti's transcriptie van Igor Stravinsky's De Vuurvogel Suite (Danse infernale, Berceuse en Finale) tijdens de eerste ronde van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

Franz Welser-Möst leidt het Cleveland Orchestra in een uitvoering van Anton Bruckners Symfonie Nr. 7. Dit werk neemt een centrale plaats in binnen het oeuvre van de componist: hiermee viel Bruckner eindelijk de erkenning ten deel die hij verdiende. Nog altijd is het één van zijn meest geliefde werken. De symfonie volgt de klassieke opbouw van vier aparte delen. Het hart van het werk is een lang en emotioneel Adagio, geschreven als eerbetoon aan Richard Wagner. Het eerste deel van de symfonie begint met een stijgend thema dat wordt aangedragen door de cello's. Het Scherzo verlicht de sombere sfeer van het voorafgaande Adagio, en met de Finale komt met ongeremd plezier ten einde. Deze uitvoering werd in 2008 opgenomen in Severance Hall in Cleveland.

Dit concert is opgenomen in de Berliner Philharmonie ter ere van het 40-jarig jubileum van de twaalf cellisten van de Berliner Philharmoniker. Solisten zijn Annete Dasch (sopraan) en Till Brönner (trompet). Sinds 1972 hebben de cellisten van het orkest een prominente plek ingenomen in de wereld van klassieke muziek. Of ze nu klassieke muziek, jazz, tango of avant garde spelen, luisteraars over de hele wereld zijn gefascineerd geraakt door de grote variëteit en het unieke geluid dat het dozijn weet te produceren. Hun unieke combinatie van lichtheid, diepgang en humor is aantrekkelijk voor een groot publiek van alle leeftijden!

De korte documentaire Summertime at the Domaine Forget toont u een klassieke parel: het onder musici internationaal hoog aangeschreven festival Domaine Forget van Saint-Irénée in het Canadese Quebec. De muziek- en dansschool van Domaine Forget is de gastheer van dit jaarlijkse festival ter promotie van muziek en dans. Van over de hele wereld reizen elke zomer 500 jonge musici naar Saint-Irénée om er deel te nemen aan één van Canada's belangrijkste muziekzomerscholen. Hen staat een intensief cursusprogramma te wachten vol masterclasses, privélessen, kamermuzieksessies, lezingen, interessante workshops, en een gevarieerde reeks concerten.

Nadat de gelauwerde Italiaanse pianist Riccardo Schwartz alle 32 pianosonates van Ludwig van Beethoven opnam ter gelegenheid van de 250e geboortedag van die componist, besloot hij zich te wijden aan Robert Schumann’s repertoire voor piano solo. In dit programma speelt Schwartz diens Faschingsschwank aus Wien, Op. 26 (Carnavalsscènes uit Wenen). Schumann schreef het grootste deel van dit werk tijdens zijn verblijf in Wenen in 1839. Daar schreef hij de eerste vier delen; muzikale schetsen van uitgelaten carnavalsvierders. Het vijfde, laatste deel schreef hij na terugkeer in Leipzig. Deze pianocyclus hoort tot de meest geliefde die de componist ooit schreef. De veelgeprezen pianist Riccardo Schwartz (1986) treedt over de hele wereld op als solist, onder andere met wereldberoemde dirigenten als Gustav Kuhn en Yuri Temirkanov.

Voor het Waldbühneconcert van 2016 bundelen de Georgische violiste Lisa Batiashvili en de Québecse dirigent Yannick Nézet-Séguin de krachten met de Berliner Filharmoniker. Samen presenteren ze een geheel Tsjechisch concertprogramma vanaf een legendarische en bosrijke locatie. Duitsland, Oostenrijk en Italië worden vaak als hofleveranciers genoemd als het om grote klassieke componisten gaat. Maar met Antonin Dvořák, Bedrich Smetana, Leoš Janáček en Bohuslav Martinů heeft ook Tsjechië enkele meesters afgeleverd! Dit concert opent met Smetana’s bekende Vltava uit Má Vlast. Batiashvili soleert in Dvořáks Vioolconcert en ook zijn Zesde Symfonie staat vanavond op de lessenaar.

Op 22 april 2016 zou Yehudi Menuhin (1916-1999) zijn honderdste verjaardag gevierd hebben. Daniel Hope is een van Menuhins bekendste studenten en daarnaast een dierbare vriend. Het was door Menuhin dat Hope ambieerde violist te worden. Hopes moeder was de assistente van Menuhin toen het gezin Hope zich in Londen vestigde. Daniel Hope groeide dan ook grotendeels op bij Menuhin thuis. Hier ontdekte hij niet alleen zijn liefde voor muziek, maar ook dat de viool deel uitmaakt van het leven; het bespelen van de viool is net zo essentieel als drinken, eten of lopen. Als kleine jongen speelde Hope samen met Menuhin enkele duetten van Bartók, die hem op deze wijze kennis liet maken met de muziek van de Hongaarse componist. Het zal dan ook geen verrassing zijn dat er werk van Bartok op het programma staat. Het concert opent echter met Edward Elgars Vioolconcert, Op. 61. Het Konzerthausorchester Berlin staat onder leiding van Iván Fischer.

Het Berliner Philharmoniker onder leiding van Claudio Abbado en solist Daniel Barenboim verzorgen het Europakonzert van 1994 in het Duitse Meiningen. Op het programma staan Beethovens Pianoconcert Nr. 5 en de Tweede Symfonie van Brahms. Het pianoconcert is de laatste van de vijf concerten die Beethoven componeerde en staat ook wel bekend als het ‘Keizersconcert’. Het werk is gecomponeerd tussen 1809 en 1811. Brahms’ Tweede Symfonie dateert van 1877 en wordt vaak vergeleken met de Zesde Symfonie van Beethoven, vanwege het vrolijke, opgewekte en pastorale karakter.

'La Belle' (De Schone Slaapster) is een ballet in drie aktes van de prijswinnende Franse choreograaf Jean-Christophe Maillot. In 1993 werd Maillot de artistiek leider van Les Ballets de Monte-Carlo, waar hij ruim 30 balletten maakte, waaronder 'Romeo en Julia' (1996), 'Sjeherazade' (2009) en 'Opus 50' (2011). Met 'La Belle' maakt Maillot een ongebruikelijke, unieke versie van Charles Perrault’s beroemde sprookje, waarin de duistere kant van het verhaal niet wordt geschuwd. De muziek van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski wordt uitgevoerd door het Filharmonisch Orkest van Monte-Carlo onder leiding van Nicolas Brochot. Behalve de dansers van Les Ballets de Monte-Carlo werken ook sterren van het Bolsjojballet mee aan deze productie: Semyon Chudin (de prins) en Olga Smirnova (La Belle). Deze uitvoering werd opgenomen in december 2016 in de Salle des Princes van het Grimaldi Forum in Monaco.

Het Maggio Musicale Fiorentino (Florentijnse Muzikale Mei) is het oudste opera- en kunstfestival van Italië. Het werd in 1933 opgericht om hedendaagse en in de vergetelheid geraakte opera’s op de planken te brengen. In de loop der jaren heeft het festival zich verbreedt, en zijn orkestrale concerten er een vaste waarde geworden. Tijdens de editie van 2021 van het festival leidt maestro Daniel Harding het Orchestra del Maggio Musicale Fiorentino in een prachtig concertprogramma met Johannes Brahms' Tragische Ouverture in d-mineur, Op. 81, en Gustav Mahlers Symfonie nr. 1 in D majeur, 'Titan'. Brahms componeerde zijn concertouverture in de zomer van 1880. Het donkere, onrustige stuk lijkt de serieuze tegenhanger van zijn luchtigere Akademische Festouvertüre, Op. 80. Acht jaar later, in 1888, voltooide Mahler zijn eerste symfonie. De componist ontdeed het van oorsprong vijfdelige stuk enkele jaren later van het tweede deel, 'Blumine', wat de uiteindelijke vierdelige versie opleverde die we tegenwoordig kennen. Deze uitvoering werd opgenomen in het Teatro del Maggio Musicale Fiorentino in Florence, Italië, in 2021.

Dirigent Pierre Boulez (1925-2016) beschrijft zijn houding ten opzichte van componist Béla Bartók (1881-1945) als een "sympathieke verstandhouding tussen musici". Beide heren behoren tot de meest invloedrijke kunstenaars die de 20e eeuw heeft voortgebracht. Boulez heeft vijf decennia ervaring met de muziek van de Hongaarse componist. Eén van Bartóks sleutelwerken is het Concert voor Orkest, dat in 1944 in Boston z'n première beleefde. De film Emotion and Analysis volgt Pierre Boulez tijdens de repetities voor het Concert voor Orkest met de Berliner Philharmoniker, wat een boeiend beeld oplevert van de methode waarmee deze grootmeester van de moderne muziek te werk gaat. De repetities vinden plaats tegen de spectaculaire achtergrond van het Hiëronymietenklooster in Lissabon, waar de Berliner Philharmoniker in 2003 het jaarlijkse Europakonzert uitvoerde. In een reeks interviews licht Pierre Boulez niet alleen de ontstaansgeschiedenis van Bartóks late werk toe, maar ook zijn persoonlijke interpretatie van deze muziek, zijn rol als dirigent, en zijn liefde voor componeren.

Dirigent Andris Nelsons en zijn toenmalige vrouw, de geweldige sopraan Kristine Opolais, presenteren een programma gewijd aan Antonin Dvořák met het Gewandhausorchester Leipzig. Met haar warme, tedere, vriendelijke timbre wekt zij de melodieën tot leven die de componist verweefde in zijn gelaagde muziek. Nelsons’ tempo's blijven kalm en ontspannen, waardoor de ongeëvenaarde schoonheid van Dvořáks muziek de kans krijgt tot bloei te komen en het Gewandhaus te betoveren. Het programma begint met 'Othello', een concertouverture voor orkest, Op. 93. Opolais zingt Song to the Moon uit de opera 'Rusalka', Songs my Mother Taught Me uit Zigeunerliederen, Op. 55/4. Hierop volgen Polonaise en O, marno, marno to je uit 'Rusalka' en Dobrá! Já mu je dám!... Jak je mi? uit Bedrich Smetana's opera 'Dalibor'. Het concert sluit af met een uitvoering van Dvořáks Symfonie nr. 9 in e-klein, Op. 95 (“Uit de Nieuwe Wereld”). Dit programma werd opgenomen in het Gewandhaus Leipzig in mei 2017.

Op 23 maart 1783 gaf Wolfgang Amadeus Mozart een zeer geslaagd concert in het Burgtheater in Wenen, dat hij opdroeg aan twee sopranen: Aloysia en Josepha Weber, de zussen van zijn vrouw Constanze. Naar de huidige maatstaven komt het concertprogramma wat vreemd over. Mozart’s Symfonie nr. 35 werd in stukken verdeeld die werden uitgevoerd tussen andere werken door, waaronder concerten, aria’s, en werk voor solopiano. De Franse sopraan Sabine Devieilhe en dirigent Raphaël Pichon met zijn Ensemble Pygmalion laten zich bijna twee en een halve eeuw later inspireren door dat opvallende concert. Zij spelen ‘Allegro con spirito’ uit Symfonie nr. 35, beter bekend als de Haffner-symfonie; ‘Vorrei spiegarvi, oh Dio’, KV 418; ‘Schon lacht der holde Frühling’, KV 580; Trio ‘Die Schlittenfahrt’ nr. 3, KV 605; Deutscher Tanz nr. 6, KV 571; ‘Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen’ uit Mozart’s opera Die Zauberflöte; ‘Finale: Presto’ uit Symfonie nr. 35; ‘Nehmt meinen Dank’, KV 383; en ‘Dans un bois solitaire et sombre’, KV 308. Deze uitvoering werd in 2016 opgenomen in het Théâtre Impérial de Compiègne in het Franse Compiègne.

Raúl Delgado dirigeert het Orquesta Sinfonica de Minería in een concertprogramma dat in het teken staat van Mexicaanse componisten. Dit programma, waarin het tweede deel van het concert aan bod komt, omvat de volgende werken: Blas Galindo's "Sones de Mariachi", Arturo Marquez' Danzón nr. 2, José Pablo Moncayo's "Huapango", en Genero Codina's "March of Zacatecas". Dit concert uit 2019 vond plaats in de Academia de Música del Palacio de Minería in Mexico-Stad.

Bernard Haitink dirigeert de Berliner Philharmoniker in een uitvoering van Mozarts Vioolconcert Nr. 3, KV. 216. Solist is Frank Peter Zimmermann. Onderdeel van het Europakonzert van 1993 vanuit de Royal Albert Hall te Londen.