TV-gids

Net zoals Mozarts opera’s is ook zijn Pianoconcert Nr. 24, KV 491 van begin tot het einde voorzien van dramatiek, met een harmonische structuur die doet denken aan die van zijn opera Don Giovanni. Andre Previn neemt de dubbelrol van solist en dirigent op zich en wordt daarbij ondersteund door het Royal Philharmonic Orchestra.

Regisseur Carlus Padrissa realiseerde een duizelingwekkende avant-gardeproductie van Joseph Haydns oratorium ‘Die Schöpfung’ ('De Schepping'), Hob. XXI:2 in samenwerking met de internationaal hoog aangeschreven Catalaanse theatergroep La Fura dels Baus. Deze multimediale productie trakteert de kijker op een continue stroom van beelden, tekst en spektakel, en transformeert het meesterwerk van de componist tot een grootse, meeslepende theaterervaring. Verwacht enorme met helium gevulde ballonnen, een podiumkraan en vocalisten in een aquarium. In deze uitvoering leidt de Franse dirigent Laurence Equilbey haar eigen insula orkest en koor accentus. De vocale solisten zijn sopraan Mari Eriksmoen, bariton Daniel Schmutzhard en tenor Martin Mitterrutzner. Dit optreden werd op 12 mei 2017 opgenomen in La Seine Musicale in de Franse hoofdstad Parijs.

Het Italiaanse duo van cellist Silvia Chiesa en pianist Maurizio Baglini geeft een prachtig recital met composities van Ferruccio Busoni, Franz Liszt, Frédéric Chopin en Sergej Rachmaninov. Op het programma staan Busoni’s Kultaselle – 10 variaties op een Fins volkslied; Liszt’s Twee Elegieën voor cello en piano; Chopin’s Introductie en Polonaise brillante in C-groot, Op. 3; en Rachmaninovs Sonate in g-klein voor cello en piano, Op. 19. Als toegift speelt het duo Leonard Bernstein’s wereldberoemde lied 'Tonight' uit de musical West Side Story. Deze uitvoering werd op 4 november 2024 opgenomen in de Sala Verdi van het Conservatorio Giuseppe Verdi in het Italiaanse Milaan.

Sopraan Lauren Margison (Canada, 1992) zingt ‘Tu che di gel sei cinta’ uit Giacomo Puccini’s opera Turandot; ‘Embroidery in childhood’ uit Benjamin Britten’s opera Peter Grimes; en ‘Ah! Je ris’ uit Charles Gounod’s opera Faust, tijdens de eerste ronde van de Voice Edition van het Concours musical international de Montréal 2022 (CMIM). Deze uitvoering is opgenomen in het Bourgie-paviljoen van het Musée des beaux-arts de Montréal.

In 'Dance on screen' verkent de gerenommeerde filmmaker Reiner E. Moritz de wisselwerking tussen de moderne media van de twintigste eeuw en de ontwikkelingen in de danskunst. De uitvinding van de filmcamera en televisie heeft de kijkers thuis in staat gesteld méér te zien dan alleen geweldige dansuitvoeringen en meeslepende choreografieën: ook gezichtsuitdrukkingen en charisma werden zichtbaar. De technische ontwikkelingen maakten het mogelijk om deze in essentie vluchtige kunstvorm vast te leggen. 'Dance on screen', over zowel klassiek ballet als moderne dans, bevat interviews met gevestigde choreografen en regisseurs. Daarnaast zien we veel van de grote dansers van de twintigste eeuw aan het werk, onder wie Alvin Ailey, Anna Pavlova en Pina Bausch.

Het Internationaal Pianoconcours Rina Sala Gallo vindt elke twee jaar plaats in de Italiaanse stad Monza. Het concours werd in 1947 opgericht door de in Monza geboren pianist Rina Sala Gallo en de in Brescia geboren pianist Arturo Benedetti Michelangeli. Tegenwoordig is het één van de meest prestigieuze culturele evenementen van Monza. In deze uitzending ziet u de beste optredens van de drie finalisten van de 26e editie van het concours, opgenomen in oktober 2022 in de Koninklijke Villa in Monza. Eerst speelt Young Sun Choi (Zuid-Korea, 1991) Ludwig van Beethovens Pianosonate nr. 30 in E majeur, Op. 106. Vervolgens speelt Seunghyuk Na (Zuid-Korea, 1997) 'Oiseaux tristes' en 'Alborada del gracioso' uit Maurice Ravels vijfdelige suite Miroirs. Dan voert Ivan Bašić (Servië, 1996) Franz Liszts ‘Mephisto’-Wals voor piano nr.1 uit. Tot besluit keert Young Sun Choi terug voor een uitvoering van Claude Debussy's Images (Boek I).

Het muzikale collectief Les Dissonances werd in 2004 opgericht door violist David Grimal. Het ensemble werkt zonder dirigent en is samengesteld uit musici uit de best aangeschreven Europese orkesten, internationale solisten, en jong talent. In dit programma speelt Les Dissonances Pjotr Iljitsj Tsjaikovski’s Symfonie nr. 4 in f-klein, Op. 36. De componist schreef deze symfonie in de periode 1877-1878 en droeg het werk op aan Nadezhda von Meck – een bijzonder rijke weduwe die bovendien een groot bewonderaar was van Tsjaikovski’s muziek. De componist beschreef haar als ‘mijn beste vriend’. Tsjaikovski legde in zijn brieven uit dat deze symfonie een karakterschets van het lot is. Het werk begint met een krachtig motief, gespeeld door de hoorns en fagotten, dat voor het lot staat. Het tweede deel drukt melancholie uit, waar het derde staat voor ‘de kortdurende indrukken die de verbeelding oproept zodra men wat wijn heeft gedronken’. Hoewel het ‘lotsmotief’ aan het einde van de finale terugkeert, behoudt dit deel een feestelijk karakter. Deze uitvoering werd in 2016 opgenomen in de La Cité de la musique in Parijs.

De Italiaanse componist Claudio Monteverdi (1567-1643) componeerde in een halve eeuw negen boeken met madrigalen, waarmee hij bijdroeg aan de transformatie van het genre. De polyfone, a capella madrigalen van de late renaissance maakten plaats voor de 'concertato' madrigalen van de vroege barok, waarbij de focus verschoof naar het vermogen van muziek om emoties uit een tekst tot uitdrukking te brengen. In 2011 begonnen de Britse tenor Paul Agnew en het gerenommeerde barokensemble Les Arts Florissants met opnames van Monteverdi’s eerste acht boeken met madrigalen. In deze uitzending gaat Agnew Les Arts Florissants voor in de madrigalen van Boek I. Boek I verscheen op nieuwjaarsdag 1587 en bestaat uit zeventien vijfstemmige madrigalen. Deze uitvoering werd opgenomen in de Cité de la musique in Parijs, Frankrijk, in 2011.

Bij wijze van ‘muzikale sollicitatie’ schreef Johann Sebastian Bach zijn zes Brandenburgse concerten. In 1721 was Bach in dienst van Prins Leopold van Anhalt-Köthen maar was niet meer tevreden in zijn functie en was op zoek naar een nieuwe betrekking. Hij besloot deze verzameling concerten op te dragen een Christian Ludwig, Markgraaf van Brandenburg, in de hoop dat hij aan zijn hof kon werken. Tevergeefs: de Markgraaf bood hem geen positie aan, hij bedankte de componist zelfs niet. In de categorie mislukte sollicitaties is dit dan ook waarschijnlijk een van de meest artistiek succesvolle. Het eerste concert is een uitbundige compositie en het enige concert wat uit vier delen bestaat.

Het sensationele Sollazzo Ensemble bezoekt in twee concerten uniek Bourgondisch repertoire. Het Leuvens Liedboek, pas recent ontdekt en nu gekoesterd door de Stichting Alamire, is een openbaring: niet alleen bevat het eeuwenlang vergeten repertoire, maar ook een exquise collectie late Bourgondische polyfonie. Nergens komt de sombere melancholie die Huizinga beschrijft zo mooi naar voren als in dit chansonnier.

De ontmoeting tussen de Franse componist Hector Berlioz en de knappe actrice Harriet Smithson leidde tot een van Berlioz’ beroemdste werken. Nadat Berlioz’ haar Shakespeare had zien spelen was hij op slag verliefd: hij stuurde haar ontelbare liefdesbrieven maar zij beantwoorde er geen één. Berlioz’ hart was gebroken en hij componeerde zijn Symphonie fantastique: Épisode de la vie d'un Artiste...en cinq parties (Symfonie fantastique: Episode uit het leven van een artiest… in vijf delen). Het werk vertelt het verhaal van een jonge artiest die tijdens een aanval van liefdesverdriet zelfmoord probeert te plegen maar niet genoeg gif inneemt: in plaats van te sterven hallucineert hij enkel. Door dit verhaal in de muziek en de uitgebreide orkestbezetting (onder andere vier harpen en een klok), was dit een revolutionair werk.

Maestro Myung-Whun Chung leidt het Orkest del Maggio Musicale Fiorentino in deze ontroerende uitvoering van Gustav Mahlers Symfonie nr. 9 in D majeur uit 1908-1909. Het was de laatste symfonie die Mahler voltooide. De componist geloofde in de zogenaamde 'vloek van de negende' en wilde aanvankelijk geen negende symfonie schrijven. Immers, zijn collega-componisten Ludwig van Beethoven en Anton Bruckner stierven voordat ze aan hun tiende symfonieën toekwamen. Mahlers Symfonie nr. 9 ging op 26 juni 1912 in Wenen in première, uitgevoerd door de Wiener Philharmoniker onder leiding van Bruno Walter. Helaas kon de componist het zelf niet meer meemaken: hij overleed in 1911. Deze uitvoering werd in 2021 opgenomen in het Teatro del Maggio Musicale Fiorentino in Florence, Italië.

Op 23 maart 1783 gaf Wolfgang Amadeus Mozart een zeer geslaagd concert in het Burgtheater in Wenen, dat hij opdroeg aan twee sopranen: Aloysia en Josepha Weber, de zussen van zijn vrouw Constanze. Naar de huidige maatstaven komt het concertprogramma wat vreemd over. Mozart’s Symfonie nr. 35 werd in stukken verdeeld die werden uitgevoerd tussen andere werken door, waaronder concerten, aria’s, en werk voor solopiano. De Franse sopraan Sabine Devieilhe en dirigent Raphaël Pichon met zijn Ensemble Pygmalion laten zich bijna twee en een halve eeuw later inspireren door dat opvallende concert. Zij spelen ‘Allegro con spirito’ uit Symfonie nr. 35, beter bekend als de Haffner-symfonie; ‘Vorrei spiegarvi, oh Dio’, KV 418; ‘Schon lacht der holde Frühling’, KV 580; Trio ‘Die Schlittenfahrt’ nr. 3, KV 605; Deutscher Tanz nr. 6, KV 571; ‘Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen’ uit Mozart’s opera Die Zauberflöte; ‘Finale: Presto’ uit Symfonie nr. 35; ‘Nehmt meinen Dank’, KV 383; en ‘Dans un bois solitaire et sombre’, KV 308. Deze uitvoering werd in 2016 opgenomen in het Théâtre Impérial de Compiègne in het Franse Compiègne.

Pianist Vadim Repin and Violist Murad Hüseynov perform Gara Garayev's Violin Sonata and 24 Preludes for Piano. Recorded at La Grange ay Lac. Written and directed by Juliette Swierczewski and recorded at La Grange au Lac. Although Garayev is a 20th century composer, his music nonetheless carries allusions to romantic music. Murad, the main actor, will represent one of those characters carried by solitude that can be found in the romantic paintings of Friedrich. The overall atmosphere of the musical program is rather melancholic, tending either towards a certain musical lightness, or, on the contrary, towards drama. The production is a cinematographic accompaniment of the music and its performers.

De Berliner Philharmoniker behoort al jaren tot een van de beste orkesten van de wereld. In 1991 kwamen verschillende orkestleden bij elkaar om kamermuziekwerken uit te voeren. Een van deze werken is Mozarts Hoornkwintet in Es, KV 407. Mozart schreef dit werk in 1782 voor Ignaz Leutgeb, een hoornist in het orkest van Salzburg die Mozart ook inspireerde tot het schrijven van zijn vier hoornconcerten. Deze uitvoering door de solisten van het Berliner Philharmoniker is opgenomen in de Filosofenzaal van kloosterbibliotheek Strachov in Praag. Het kwintet bestaat uit Radovan Vlatkovic (hoorn), Bernd Gellerman (viool), Bernhard Hartogh (altviool), Rainer Moog (altviool) en Jörg Baumann (cello).

Het exclusieve Balletgala van Praag, gehouden in de prachtige Staatsopera Praag, presenteert optredens van een aantal van de beste balletdansers van deze tijd. Onder de toptalenten in deze uitzending bevinden zich klinkende namen als Dmitri en Daniil Simkin, Maria Alexandrova en Sergey Filine, Jean Jacques Herment, en Viviana Franciosi! Deze ballerina’s en ballerino’s dansen hun favoriete klassieke en moderne choreografieën van legendarische choreografen als George Balanchine, Marius Petipa, José Limón, en John Neumeier.

"Het is een uitdaging om tegenwoordig in de klassieke muziekwereld een uitvoering te vinden die indrukwekkender, significanter en ontroerender is: totale harmonie tussen geest en hart en besef en gevoel." schreef de Bernse krant Der Bund in 2003 na deze indrukwekkende uitvoering van Mahlers 'Resurrectie' Symfonie Nr. 2 door het toen pas opgerichte Luzern Festivalorkest. Claudio Abbado stelde dit ensemble samen uit bekende instrumentalisten, gevierde uitvoerders van kamermuziek en ervaren solisten uit 's werelds beste orkesten. Het concert was reeds maanden van tevoren uitverkocht. De Neue Züricher Zeitung schreef: "Het slotapplaus was ongekend, het zware laatste akkoord [..] verbrak de spanning die al negentig minuten had geduurd, zonder ook maar een moment te verslappen." In deze uitvoering worden solisten Eteri Gvazava (sopraan) en Anna Larsson (mezzosopraan) begeleidt door het Orfeón Donostiarra Koor.

Bariton Arvid Fagerfjäll (Zweden, 1991) zingt ‘Chanson à boire’ uit Édouard Lalo’s Chansons pour voix et piano, Op. 17; ‘Was in der Schenke waren Heute’ uit Hugo Wolf’s Goethe-Lieder; ‘Geselle, woll’n wir uns in Kutten hüllen’ uit Wolf’s Italienisches Liederbuch, Vol. I; ‘And I have sat’ en ‘Yea, for this love of mine’ uit Aribert Reimann’s liedcyclus Shine and Dark; ‘Martus’ (Stormclouds) uit Gustav Holst’s Hymns from the Rig Veda, Op. 24; ‘Und hat der Tag all seine Qual’ uit Alexander von Zemlinsky’s 4 Gesänge, Op. 8; ‘Le cygne’ uit Maurice Ravel’s Histoires naturelles; ‘La fleur qui va sur l’eau’ uit Gabriel Fauré’s 3 Mélodies, Op. 85; en ‘Mit Myrten und Rosen’ Robert Schumanns Liederkreis, Op. 24, tijdens de halve finale in de discipline Art Song van het Concours musical international de Montréal 2022 (CMIM). Deze uitvoering is opgenomen in het Bourgie-paviljoen van het Musée des beaux-arts de Montréal.