TV-gids

De Japanse pianist Ken Nakasako (1993) voert Ludwig van Beethovens Pianosonate nr. 6, in F-groot, Op. 10/2 en Franz Schuberts Pianosonate nr. 18 in G-groot, D. 894 uit tijdens de halve finales van de Piano-editie 2021 van het Concours musical international de Montréal (CMIM). Dit recital werd opgenomen in de Joseph-Joachim Konzertsaal van de Universität der Künste in Berlijn, Duitsland.

Het geloof versterken en de vroomheid aanwakkeren: dat was de rol van muziek volgens paus Benedictus XIV, die in de achttiende eeuw ingrijpende kerkhervormingen doorvoerde. Artist in residence Giulio Prandi benadert het religieuze repertoire uit deze periode vanuit een dubbel perspectief: dat van het traditionele contrapunt, zoals in Domenico Scarlatti’s ‘Madrileense’ mis, en dat van de moderne, theatrale stijl van Jommelli.

De afgelopen zestig jaar is er vrijwel niemand van grotere invloed geweest op hedendaagse muziek dan Pierre Boulez. Al vanaf zijn vroege jaren heeft hij de reputatie een koene voorvechter te zijn van de avant-garde. Met zijn composities, interpretaties en ideeën heeft hij een groot stempel gedrukt op de internationale muziekwereld: niet alleen als componist en dirigent maar ook als muziekfilosoof en leraar. Deze documentaire van Gunter Atteln en Angelika Stiehler richt zich op Boulez' werk voor de Lucerne Festival Academy en is een hommage aan de Fransman ter gelegenheid van zijn 85e verjaardag op 26 maart 2010.

Franz Welser-Möst dirigeert het Cleveland Orchestra in een uitvoering van Brahms' Symfonie Nr. 2, Op. 73. Ervan uitgaande dat het Brahms meer dan vijftien jaar vergde om de Eerste Symfonie te voltooien, mag het geen verrassing zijn dat de Symfonie Nr. 2 een lichter en helderder werk is, waarin meesterlijk gebruik wordt gemaakt van wat in de Eerste Symfonie is bewerkstelligd. Omvangrijk en ongehaast weet het de luisteraar te charmeren met de nodige lyriek en gepassioneerde tutti's. Het is een van Brahms' meest geliefde orkestrale werken sinds de première in 1876. Deze uitvoering vond plaats in de Musikverein te Wenen in 2014.

Ter gelegenheid van zijn 65e verjaardag in 2007 voerde pianist Daniel Barenboim alle pianoconcerten van Ludwig van Beethoven uit. Deze opname uit mei van dat jaar werd gemaakt op het Klavier-Festival Ruhr, en toont een zeer persoonlijke, ongebruikelijke interpretatie van Beethovens muziek en drukt Barenboims levenslange toewijding aan de componist uit. Beethovens meesterwerken staan al Barenboims hele leven op diens repertoire. Barenboim is zowel pianosolist als dirigent in deze uitvoering van Beethovens Pianoconcert nr. 3 in c-klein, Op. 37. Net als twee andere belangrijke werken van Beethoven – de Symfonie nr. 5 en de Pianosonate nr. 8 "Pathétique" – is dit pianoconcert geschreven in de toonsoort c-klein, wat bijdraagt aan het stormachtige karakter van deze compositie.

Bariton Hugo Laporte (Canada) zingt ‘Mein Sehnen, mein Wähne’ uit Erich Wolfgang Korngold’s opera Die tote Stadt; ‘Ô sainte médaille… Avant de quitter ces lieux’ uit Charles Gounod’s opera Faust; en ‘Son io, mio Carlo… Per me giunto… O Carlo, ascolta… Io morrò’ uit Giuseppe Verdi’s opera Don Carlo, tijdens de halve finale in de discipline Aria van het Concours musical international de Montréal 2022 (CMIM). Hij wordt begeleid door het Orchestre symphonique de Montréal onder leiding van Jacques Lacombe. Deze uitvoering is opgenomen in het Maison Symphonique.

De Bulgaarse dirigent Pavel Baleff dirigeert het Orkest en Koor van de Opéra de Limoges in een uitvoering van Antonín Dvořáks lyrische sprookjesopera ‘Rusalka’ (1900). Het libretto van dit werk werd geschreven door de Tsjechische dichter Jaroslav Kvapil. Rusalka, een ongrijpbare waternimf, wordt verliefd op de Prins, die toevallig in haar meer zwemt. Rusalka verlangt ernaar zelf mens te worden zodat ze samen kan zijn met de Prins. De heks Ježibaba is bereid Rusalka daarbij te helpen, maar waarschuwt haar dat de nimf hier een hoge prijs voor zal betalen: zij zal niet langer kunnen spreken. Als de sprakeloze Rusalka de liefde van een mens verspeelt, zal ze bovendien voor eeuwig verdoemd zijn... Podiumregisseur Nicola Raab en tv-regisseur Arnaud Lalanne schiepen deze filmische productie van Dvořáks meesterwerk. Tot de solisten behoren Ruzan Mantashyan, Adam Smith, Rafal Pawnuk, Marie-Adeline Henry, Marion Lebègue en Alexandra Marcellier. Deze uitvoering werd in februari 2021 opgenomen in de Opéra van Limoges, Frankrijk.

Het toonaangevende Franse strijkkwartet Quatuor Ébène wijdde een opmerkelijk en ambitieus project aan de 250ste geboortedag van Ludwig van Beethoven (1770-1827): het viertal nam álle werken voor strijkkwartet van de grote componist op. Vijf jaar lang dompelden violisten Pierre Colombet en Gabriel Le Magadure, altvioliste Marie Chilemme, en cellist Raphaël Merlin zich onder in die 650 pagina’s bladmuziek, waar Beethoven drie decennia lang zijn creativiteit in uitte. Hun inspanningen culmineerden in de herfst van 2020 in de integrale uitvoering van deze werken tijdens zes indrukwekkende concerten in de Philharmonie de Paris. Quatuor Ébène verkende elk facet van Beethovens strijkkwartetrepertoire: van de jeugdige Opus 18 strijkkwartetten tot de kwartetten Rasumovsky, Harp, en Serioso (Opus 59, 74, en 95) uit zijn middenperiode, en ten slotte de diepgang van zijn late kwartetten (Opus 127 tot 135). In deze uitzending speelt Quatuor Ébène Beethovens Strijkkwartet nr. 5 in A majeur, Op. 18, nr. 5; Strijkkwartet nr. 4 in c-mineur, Op. 18, nr. 4; en Strijkkwartet nr. 12 in Es-majeur, Op. 127. Dit concert werd opgenomen in de Philharmonie de Paris op 17 december 2020.

Marin Alsop dirigeert het Britten-Pears Orchestra in een uitvoering van Maurice Ravel’s ‘Ma mère l'Oye’ (Moeder Gans). Deze uitvoering is opgenomen in de Snape Maltings Concert Hall te Snape Bridge, Verenigd Koninkrijk in 2017. De vijfdelige orkestsuite is origineel geschreven als pianowerk voor vier handen in 1910. Ravel componeerde het werk speciaal voor de twee jonge kinderen van zijn goede vriend, de Poolse beeldhouwer Gobeski.

In 2013 werd de Finse dirigent Hannu Lintu chef-dirigent van het Fins Radio Symfonie Orkest. Lintu studeerde piano en cello aan de Sibelius Academy en het Turku conservatorium in het Zuidwesten van Zweden. Hij begon met dirigeren en ook dit deed hij vooral aan de Sibelius Academy. Met het Fins Radio Symfonie Orkest gaf hij al in 2012 vele concerten en bleek een logische vervanger voor Sakari Oramo die in 2012 zijn contract, na vele jaren dienst als dirigent én concertmeester, liet aflopen. Het orkest is gespecialiseerd in het uitvoeren van Finse muziek, maar voert ook de grote werken van onder andere Gustav Mahler en Béla Bartók uit. De Finse componist Jean Sibelius is de favoriet van het orkest en de dirigent. Samen met de Finse publieke omroep (Yle) besloten zij om alle zeven symfonieën van Sibelius op te nemen en uit te zenden. Voorafgaand aan de symfonie ziet u een korte gesproken introductie over de desbetreffende symfonie, waarna de symfonie in zijn geheel te beluisteren is. Sibelius vierde in 1915 zijn vijftigste verjaardag met de première van zijn Vijfde Symfonie. Echter was hij naar het beluisteren niet tevreden en hij trok het werk terug. Hij begon met het herzien van de symfonie en gaf het werk opnieuw uit in 1919. Door de herziening werd het een symfonie die bestaat uit drie in plaats van de gebruikelijke vier delen. Opvallend zijn de hoornsignalen aan het begin van ieder deel. Deze staan aan de basis van wat er verder in het deel gaat klinken.

Bij wijze van ‘muzikale sollicitatie’ schreef Johann Sebastian Bach zijn zes Brandenburgse concerten. In 1721 was Bach in dienst van Prins Leopold van Anhalt-Köthen maar was niet meer tevreden in zijn functie en was op zoek naar een nieuwe betrekking. Hij besloot deze verzameling concerten op te dragen een Christian Ludwig, Markgraaf van Brandenburg, in de hoop dat hij aan zijn hof kon werken. Tevergeefs: de Markgraaf bood hem geen positie aan, hij bedankte de componist zelfs niet. In de categorie mislukte sollicitaties is dit dan ook waarschijnlijk een van de meest artistiek succesvolle. Het eerste concert is een uitbundige compositie en het enige concert wat uit vier delen bestaat.

Mezzosopraan Ekaterina Chayka-Rubinstein (Duitsland, 1998) en pianist Maria Yulin (Israël, 1988) vertolken ‘Colloque sentimental’ uit Claude Debussy’s Fêtes galantes II; ‘Die Geister am Mummelsee’ uit Hugo Wolf’s Mörike-Lieder; ‘Bei dir allein’ uit Franz Schubert’s Vier Refrainlieder, D. 866; Bart Vismans Vermeer’s Gold; ‘La fleur qui va sur l'eau’ uit Gabriel Fauré’s Trois melodies, Op. 85; ‘Dance of the moon in Santiago’ uit George Crumb’s Sun and Shadow (Spanish Songbook II); en ‘Den’ li tsarit?’ (Does the day reign?) uit Pjotr Iljitsj Tsjaikovski’s Zeven Romances, Op. 47, tijdens de halve finale van het Internationaal Vocalisten Concours 2021 – Lied Duo. Dit optreden werd opgenomen in Het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch.

Roberto Prosseda (1975) speelt Mozarts Pianosonate Nr. 5 (KV. 283) en vier Impromptu's, Op. 90 van Franz Schubert. Het concert eindigt met een uitvoering van Chopins virtuoze Ballade Nr. 4, Op. 52. Prosseda staat voornamelijk bekend om zijn uitvoeringen van onbekende, herontdekte van Felix Mendelssohn, van wie hij het volledige piano-oeuvre op negen cd's voor Decca heeft vastgelegd. Sinds 2012 geeft Prosseda ook educatieve concerten samen met de robotpianist TeoTronico om de verschillen tussen de letterijke uitvoering en menselijke interpretatie te demonstreren.

Maestro Iván Fischer leidt het Orchestra del Maggio Musicale Fiorentino in een opmerkelijk concertprogramma met werken van Wolfgang Amadeus Mozart en Antonín Dvořák. Mozarts Symfonie Nr. 34 in C majeur, K. 338 opent het programma. Dit werk, voltooid in de zomer van 1780, was de laatste symfonie die Mozart in Salzburg schreef, waar hij werkte als hofmusicus. De driedelige symfonie heeft twee levendige buitenste delen vol fanfares en opzwepende thema's, terwijl het rustigere tweede deel enkel voor strijkers is geschreven. Deze opbouw wijkt af van de destijds gebruikelijke vierdelige structuur. Daarna staat Dvořáks Symfonie nr. 7 in d-mineur, Op. 70 op het programma. Dvořák voltooide het werk in maart 1885 en dirigeerde een maand later zelf de première in Londen. De dramatische, duistere stijl van deze symfonie staat in schril contrast met de overwegend optimistische toon van Dvořáks oeuvre. Deze uitvoering werd opgenomen in het Teatro del Maggio Musicale Fiorentino in Florence, Italië, op 29 januari 2021.

De Italiaanse dirigent Speranza Scappucci leidt Philharmonia Zürich en het Koor van Opernhaus Zürich in een uitvoering van Gaetano Donizetti’s tragische opera ‘Lucia di Lammermoor’ (1835). Salvatore Cammarano baseerde zijn libretto op Sir Walter Scotts roman ‘De bruid van Lammermoor’ (1819). In het zeventiende-eeuwse Schotland wordt Lucia verliefd op Edgardo, de aartsvijand van haar familie. Lucia’s broer Enrico dwingt haar te trouwen met een man van wie zij niet houdt, wat de jonge vrouw tot waanzin drijft. Dramatisch hoogtepunt van de opera is Lucia’s beroemde waanzinsscène, waarin de technisch veeleisende aria ‘Il dolce suono’ te horen is. In deze scène wordt Lucia’s stem begeleid door een glazen harmonica, wat de sfeer des te beklemmender maakt. Solisten in deze uitvoering zijn Irina Lungu (Lucia), Massimo Cavalletti (Enrico Ashton), Piotr Beczała (Edgardo di Ravenswood), Andrew Owens (Lord Arturo Bucklaw), Oleg Tsibulko (Raimondo Bidebent), Roswitha Christina Müller (Alisa), en Iain Milne (Normanno). Deze uitvoering werd in 2021 opgenomen in het Zwitserse Opernhaus Zürich.

Voor het Waldbühneconcert van 2016 bundelen de Georgische violiste Lisa Batiashvili en de Québecse dirigent Yannick Nézet-Séguin de krachten met de Berliner Filharmoniker. Samen presenteren ze een geheel Tsjechisch concertprogramma vanaf een legendarische en bosrijke locatie. Duitsland, Oostenrijk en Italië worden vaak als hofleveranciers genoemd als het om grote klassieke componisten gaat. Maar met Antonin Dvořák, Bedrich Smetana, Leoš Janáček en Bohuslav Martinů heeft ook Tsjechië enkele meesters afgeleverd! Dit concert opent met Smetana’s bekende Vltava uit Má Vlast. Batiashvili soleert in Dvořáks Vioolconcert en ook zijn Zesde Symfonie staat vanavond op de lessenaar.