TV-gids

Het Europakonzert van 2007 vond plaats in Berlijn ter ere van de 125ste verjaardag van de Berliner Philharmoniker. Het concertprogramma met als thema ‘Het jaar 1882’ staat onder de muzikale leiding van Sir Simon Rattle. Op het programma staan onder meer Brahms’ Vioolconcert, Op. 77 en Symfonie Nr. 4, Op. 98 en de Prelude uit Wagners Parsifal, een stuk dat door het orkest al in 1913 werd vastgelegd onder leiding van Alfred Hertz. Het feestelijke concert wordt afgesloten met Brahms Dubbelconcert, Op. 102. Solisten van de avond zijn Lisa Batiashvili (viool) en Truls Mørk (cello). Opgenomen in de ‘Kraftwerk und Kabelwerk Oberspree’; een indrukwekkend, historisch industrieel gebouw uit het laat 19e-eeuwse Berlijn.

Deze film portretteert een zeer speciale vocalist en twee exceptionele barokcomponisten. De engelachtige stem van contratenor Philippe Jaroussky (1978) is tijdloos. De Fransman wordt gezien als een van de meest bijzondere countertenors van zijn generatie. Combineer dat met de muziek van Telemann en Bach en al snel is duidelijk dat de emotionele kracht en pure energie van hun werken door de eeuwen heen niet is afgenomen. Op het programma staan naast Telemanns Jesus liegt in letzten Zügen (Der sterbende Jesus) en Die stille Nacht (uit Der am Ölberg zagende Jesus) ook Bachs Vergnügte Ruh, beliebte Seelenlust (BWV 170) en Ich habe genug (BWV 82).

Het Europakonzert van 2007 vond plaats in Berlijn ter ere van de 125ste verjaardag van de Berliner Philharmoniker. Het concertprogramma met als thema ‘Het jaar 1882’ staat onder de muzikale leiding van Sir Simon Rattle. Op het programma staan onder meer Brahms’ Vioolconcert, Op. 77 en Symfonie Nr. 4, Op. 98 en de Prelude uit Wagners Parsifal, een stuk dat door het orkest al in 1913 werd vastgelegd onder leiding van Alfred Hertz. Het feestelijke concert wordt afgesloten met Brahms Dubbelconcert, Op. 102. Solisten van de avond zijn Lisa Batiashvili (viool) en Truls Mørk (cello). Opgenomen in de ‘Kraftwerk und Kabelwerk Oberspree’; een indrukwekkend, historisch industrieel gebouw uit het laat 19e-eeuwse Berlijn.

Christian Zacharias is de solist in Mozarts Pianoconcert Nr. 6, KV 238. Het Radio-Sinfonieorchester Stuttgart staat onder leiding van Gianluigi Gelmetti. Het concert is opgenomen in Schloss Schwetzingen, dat in Mozarts tijd frequent als zomerverblijf fungeerde voor het kiescollege van Mannheim.

Dirigent Paul Van Nevel en zijn Huelgas Ensemble schotelen ons het ideale kerstprogramma voor, bestaande uit een sfeervolle muzikale selectie werken uit de periode 1300-1900. Het Huelgas Ensemble, dat inmiddels gerekend mag worden tot Europa's beste vocale ensembles gewijd aan de uitvoering van muziek uit de middeleeuwen en de Renaissance, is geknipt voor deze taak: het legt alle geheimzinnigheid en sfeer die bij het kerstfeest horen in de uitvoering. Van Nevel deelde zijn gevarieerde muzikale keuze in binnen vier thema's: De geboorte in Bethlehem, De misdaad van Herodes, De reis van de Drie Koningen, en een Epiloog. Dit volledige programma werd in 2015 uitgevoerd en opgenomen in de barokke Sint-Augustinuskerk die momenteel bekend staat als AMUZ in Antwerpen, België. ‘De geboorte in Bethlehem’ begint en sluit af met werken van ongeïdentificeerde componisten, getiteld 'Balaam de quo Vaticinans' en 'A Carol for Christmas Eve'. Het middendeel van dit thema bestaat echter uit Jacobus Gallus' 'Myrabile Mysterium' en Jerónimo Luca's 'Este nino que es sol del Aurora'. ‘De misdaad van Herodes’ begint met 'Hostis Herodes Impie' van een onbekende componist, gevolgd door Jean Mouton's 'Interrogabat Magos Herodes', Giaches De Wert's 'Vox in Rama' en Bertram Luard-Selby's 'A Voice from Ramah was There Sent'. ‘De reis van de Drie Koningen Melchior, Caspar en Balthazar’ begint met 'Vincti Presepio' (anoniem), gevolgd door Pierre De Manchicourt's 'Reges Terrae', Jan Pieterszoon Sweelinck's 'Ab Oriente', en Peter Cornelius 'Drei Könige Wandern'. Tenslotte bestaat het Epiloog uit 'Quae Stella Sole Pulchrior' (anoniem) en António Marques Lésbio's 'Dexen que Ilore mi Niño'.

In september 2016 bereikte één van Japans beroemdste dirigenten de leeftijd van 81 jaar: Seiji Ozawa. Deze bekende voorvechter van het werk van eigentijdse componisten richtte in 1992 het Saito Kinen Festival Matsumoto op, dat inmiddels bekend staat als Seiji Ozawa Festival. Ter gelegenheid van zijn verjaardag verscheen Seiji Ozawa zelf op het podium met 63 leden van het Saito Kinen Orkest, waarbij hij Beethovens Symfonie nr. 2 en nr. 7 gloedvol dirigeerde. Het leeuwendeel van Beethovens Symfonie nr. 2 kwam tot stand toen de componist in Heiligenstadt verbleef, waar zijn doofheid steeds moeilijker te ontkennen bleek. Het werk beleefde zijn première in het Theater an der Wien in Wenen op 5 april 1803. De Symfonie nr. 7 werd in 1813 tijdens de oeropvoering in Wenen - een liefdadigheidsconcert voor gewonde soldaten - door Beethoven zelf gedirigeerd. Het Allegretto werd zo enthousiast ontvangen, dat het een tweede keer gespeeld moest worden.

Andrei Iliushkin (Rusland, 1995) voert Ferruccio Busoni’s transcriptie van J. S. Bach’s chorale prelude Ich ruf zu dir, Herr, BWV 639, Johannes Brahms' Zes stukken voor piano, Op. 118, en Aleksandr Skrjabin’s Sonate nr. 3 in fis-klein, 'Staten van de ziel', uit tijdens de halve finales van de Piano-editie 2021 van het Concours musical international de Montréal (CMIM). Dit recital werd opgenomen in Burgess Recital Hall in de Royal Academy of Music in Londen, het Verenigd Koninkrijk.

Het Gustav Mahler Jugendorchester werd in 1986 opgericht door initiatiefnemer Claudio Abbado (1933-2014) en is sindsdien een van de beste jeugdorkesten ter wereld. Dit concertprogramma benadrukt de speciale band tussen de dirigent en het orkest en hun gezamenlijke voorliefde voor de muziek van Gustav Mahler. Claudio Abbado is zonder twijfel een van de grootste Mahlerinterpreten van de afgelopen decennia en zijn langdurige affiniteit met diens repertoire leidde uiteindelijk tot deze roerende uitvoering van Mahlers laatst symfonie, voltooid vlak voor de componist zijn dood. Deze uitvoering is opgenomen in de Accademia di Santa Cecilia te Rome in 2004. De film toont het opgewekte plezier, talent en de professionaliteit van de jonge musici, afkomstig uit alle uithoeken van Europa. Een prachtig eerbetoon aan orkest, dirigent en componist, maar bovenal Mahlers triomfantelijke meesterwerk: de Negende Symfonie.

De gevierde Duitse violist Isabelle Faust speelt twee van J. S. Bachs werken voor viool solo: de Partita nr. 2 in d-klein (BWV 1004), en de Sonate nr. 3 in C-groot (BWV 1005). Beide werken behoren tot de beroemde collectie Sonates en Partita’s voor viool solo (BWV 1001-1006). Partita nr. 2 bestaat uit vier dansen, met tot besluit de beroemde Chaconne, een monumentaal werk binnen het vioolrepertoire. In deze chaconne werkt Bach een reeks variaties op een thema uit, waarin hij allerlei complexe harmonische mogelijkheden verkent. Sonate nr. 3 bevat een uitgebreide fuga, waarin Bach gebruikt maakt van allerlei geavanceerde contrapunttechnieken. In dit geweldige concertprogramma toont Faust haar vlekkeloze beheersing van Bachs technisch veeleisende stukken. Deze uitvoering uit 2020 werd opgenomen in de Thomaskirche in het Duitse Leipzig.

Dirigent Pierre Boulez (1925-2016) beschrijft zijn houding ten opzichte van componist Béla Bartók (1881-1945) als een "sympathieke verstandhouding tussen musici". Beide heren behoren tot de meest invloedrijke kunstenaars die de 20e eeuw heeft voortgebracht. Boulez heeft vijf decennia ervaring met de muziek van de Hongaarse componist. Eén van Bartóks sleutelwerken is het Concert voor Orkest, dat in 1944 in Boston z'n première beleefde. De film Emotion and Analysis volgt Pierre Boulez tijdens de repetities voor het Concert voor Orkest met de Berliner Philharmoniker, wat een boeiend beeld oplevert van de methode waarmee deze grootmeester van de moderne muziek te werk gaat. De repetities vinden plaats tegen de spectaculaire achtergrond van het Hiëronymietenklooster in Lissabon, waar de Berliner Philharmoniker in 2003 het jaarlijkse Europakonzert uitvoerde. In een reeks interviews licht Pierre Boulez niet alleen de ontstaansgeschiedenis van Bartóks late werk toe, maar ook zijn persoonlijke interpretatie van deze muziek, zijn rol als dirigent, en zijn liefde voor componeren.

Nadat de gelauwerde Italiaanse pianist Riccardo Schwartz alle 32 pianosonates van Ludwig van Beethoven opnam ter gelegenheid van de 250e geboortedag van die componist, besloot hij zich te wijden aan Robert Schumann’s repertoire voor piano solo. In dit programma speelt Schwartz Schumann’s Pianosonate nr. 2 in g-klein, Op. 22. De componist voltooide het werk in 1838. Van Schumann’s drie pianosonaten wordt de Pianosonate nr. 2 het vaakste uitgevoerd en opgenomen. Het begint met een energiek eerste deel, gevolgd door een mooi, traag Andantino gebaseerd op Schumann’s lied ‘Im Herbste’ (1828). Het derde deel is een kort Scherzo. Op verzoek van zijn toekomstige vrouw Clara verving de componist de oorspronkelijke finale door een minder veeleisend deel. De veelgeprezen pianist Riccardo Schwartz (1986) treedt over de hele wereld op als solist, onder andere met wereldberoemde dirigenten als Gustav Kuhn en Yuri Temirkanov.

Piepjong maar al veelvuldig gelauwerd: Cristiano Gaudio is een klavecinist om de komende jaren in de gaten te houden. Op een eerste kennismaking hoeft u niet langer te wachten: wij strikten dit supertalent voor een klavecimbelrecital met toccata’s en sonates van Alessandro Scarlatti en Francesco Durante – de primo maestro van het Conservatorio dei Poveri di Gesù Cristo.

Het West-Eastern Divan Orchestra is misschien wel een van de bijzonderste orkesten ooit. Opgericht door de Israëlische dirigent Daniel Barenboim en de Palestijnse auteur Edward Said, bestaat dit orkest uit jonge musici uit zowel Israël als de omliggende Arabische landen. Muziek maken op het hoogste niveau is dan ook niet het enige doel: onderling begrip is minstens zo belangrijk. Kyril Zlotnikov en Nabil Shehata zijn de solisten. Het prachtige Alhambra is tijdens dit concert hun podium en op het programma staan Beethovens Leonore Overture Nr. 3, Bottesini's Fantasie op een thema van Rossini, Brahms' Eerste Symfonie en het 'Vorspiel' en 'Liebestod' uit Wagner's Tristan und Isolde.

Anton Bruckners Symfonie Nr. 9 kan worden beschouwd als zijn afscheid van het leven. Al toen Bruckner in 1887 aan het werk begon, zat zijn gezondheid hem dwars. Hij uitte de hoop dat "God mij genoeg tijd zal gunnen om het te voltooien", en tijdens de jaren die volgden werkte hij onvermoeibaar verder. In eind 1894 had hij alleen de eerste drie delen af. Toen hij op 11 oktober 1896 overleed, liet hij zes verschillende versies van de finale na, die geen van allen voltooid waren. Desalniettemin is het een monumentaal werk geworden, met de imposante grandeur van een kathedraal. De vele details van deze architectonische kolos komen verbazingwekkend transparant tot leven in de handen van dirigent Franz Welser-Möst en het Cleveland Orchestra. Het orkest nam in de laatste dagen van oktober 2007 een krachtige, afgemeten uitvoering van deze symfonie op in de prachtige Gouden Zaal van de beroemde Musikverein in Wenen: op ditzelfde podium werd het werk in 1903 voor het eerst uitgevoerd.

De Franse violist Renaud Capuçon presenteert op het festival Les Coups de Cœur de Chantilly een kamermuziekprogramma met zowel klassiek als 20e-eeuws repertoire. Hij treedt op met de solisten van de International Menuhin Music Academy onder leiding van de Franse dirigent Jean-Jacques Kantorow. Het programma begint met Wolfgang Amadeus Mozarts Sinfonia Concertante in Es majeur, K. 364, waarin Capuçon en altviolist Gérard Caussé als solisten optreden. Vervolgens speelt Capuçon met pianist Iddo Bar-Shaï een uitvoering van Mozarts Sonate voor viool en piano in e mineur, K. 304. Het programma sluit af met Dmitri Sjostakovitsj’ Kamersymfonie in c mineur, op. 110a, wat een bewerking is van Sjostakovitsj' Strijkkwartet nr. 8, gemaakt door de Russische dirigent Rudolf Barshai, die met de componist bevriend was. Deze uitvoering werd op 15 mei 2021 opgenomen in het Château de Chantilly.

Vilde Frang, Tabea Zimmermann en András Schiff bundelen de krachten in een concert tijdens de 25-jarige jubileumedite van het Zwitserse Verbier Festival van 2018. Tijdens dit concert etaleert Schiff zijn veelzijdige vakmanschap als zowel pianist en dirigent. Hij wordt bijgestaan door Vilde Frang, een uitmuntend Mozartinterprete en altvioliste Tebea Zimmerman. Op het programma staan Mozarts Sinfonia Concertante voor viool en altviool (KV. 364), Schumanns Märchenbilder voor altviool en piano, Op. 113 en Brahms’ Sonate Nr. 1 voor altviool en piano, Op. 120. Het laatste werk is een bewerking is van het origineel, dat voor piano en klarinet is gecomponeerd.

In de Bartholomeuskerk in het Duitse Dornheim, waar componist Johann Sebastian Bach met zijn eerste vrouw Maria Barbara trouwde, speelt de bekende Nederlandse cellist Anner Bijlsma diens Cellosuite nr. 1 in G-groot, BWV 1007. Waarschijnlijk schreef Bach deze verzameling van Zes suites voor onbegeleide cello in de jaren 1717-1723. Zijn cellosuites vormen een essentieel deel van het cellorepertoire, waarin de talrijke polyfone mogelijkheden van het instrument effectief worden benut. Zoals te doen gebruikelijk bij suites uit de Barok is elk onderdeel gebaseerd op traditionele hofdansen. Bachs Suite nr. 1 begint met een prelude, en wordt gevolgd door een allemande, een courante, een sarabande, twee menuetten, en tenslotte een gigue.

Jaarlijks komt een aantal van 's werelds beste musici aan het einde van de zomer samen in Israël ter gelegenheid van het Jeruzalem Internationaal Kamermuziekfestival (JCMF), opgericht door pianist Elena Bashkirova en Yeheskell Beinisch. In 2016 stond de 19e editie van het festival in het teken van de muziek van componisten die onderling met elkaar verbonden waren, zoals Brahms en Schumann, en Schubert en Beethoven – uitgevoerd door eersteklas kunstenaars zoals Sir András Schiff, Baiba Skride, Menahem Pressler en Emmanuel Pahud in de zalen van het YMCA Jeruzalem. In deze documentaire ziet u concertfragmenten van de volgende werken: Johannes Brahms' Strijksextet in Bes groot nr. 1, Op. 18; Franz Schuberts Arpeggione-sonate in a klein, D. 821; Antonín Dvořáks Pianokwintet nr. 2 in A groot, Op. 81; Ferruccio Busoni's Fantasia Contrappuntistica; Felix Mendelssohns Pianotrio nr. 1, Op. 49; en Ludwig van Beethovens Kwintet voor piano en blazers in Es groot, Op. 16.

Pianist Carter Johnson (Canada, 1996) vertolkt Maurice Ravel’s Valses nobles et sentimentales, en Paul Hindemith’s Sonate nr. 3 in Bes-groot, tijdens de eerste ronde van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

Pianist Itamar Prag (Israël, 1994) vertolkt Claude Debussy’s Estampes; Frédéric Chopin’s Ballade nr. 4 in f-klein, Op. 52; en Guido Agosti’s transcriptie van Igor Stravinsky’s Suite ‘De Vuurvogel’ (Danse infernale, Berceuse, en Finale), tijdens de eerste ronde van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

Het La Piccola Orchestra Lumière voert het werk 'Concerto Bizantino' van Italiaanse hedendaagse componist Nicola Segatta (1982-), met als solist Giovanni Sollima (cello) en onder leiding van dirigent Marcello Fera. Deze uitvoering is opgenomen op 25 januari 2021, in het Kulturzentrum Gustav Mahler te Toblach, Italië. Segatta werd geboren in Trente en is naast componist ook cellist en luthier. Als componist is hij autodidact. Als cellist heeft hij les gehad van verschillende leraren, waaronder Giovanni Sollima (de solist in deze uitvoering).

In deze film uit 2012 van Enrique Sánchez Lansch volgen we de twaalf cellisten van de Berliner Philharmonikker. Sinds 1972 hebben de cellisten van het orkest een prominente plek ingenomen in de wereld van klassieke muziek. Of ze nu klassieke muziek, jazz, tango of avant garde spelen, luisteraars over de hele wereld zijn gefascineerd geraakt door de grote variëteit en het unieke geluid dat het dozijn weet te produceren. Hun unieke combinatie van lichtheid, diepgang en humor is aantrekkelijk voor een groot publiek van alle leeftijden!

Het interculturele kamermuziekensemble AU Ensemble voert de Nocturne voor Erhu en Strijkkwartet (2021) van de Canadese hedendaagse componist Mark Armanini uit. In dit concert bespeelt Yun Song de erhu - een twee-snarig Chinees instrument. Al sinds 1990 schrijft de veelgevraagde componist Armanini voor diverse combinaties Aziatische en westerse instrumenten. Het CBC Radio Orchestra, het Vancouver Symphony Orchestra en de Edmonton Symphony zijn enkele ensembles die Armanini’s bekroonde repertoire al op de lessenaar zetten. Dit optreden werd opgenomen in het Deep Cove Shaw Theatre in North Vancouver, Canada, op 23 maart 2022.