00:00
Handel - Agrippina
De opera Agrippina werd door de 24-jarige Georg Friedrich Handel geschreven. Het betekende het eerste theatrale succes van de componist. Het werk bevat frisse, uitbundige en inventieve muziek en is voorzien van een van de fijnste libretti waar Handel mee heeft gewerkt. De opera is gecomponeerd in 1709 en werd voor het eerste uitgevoerd in Venetië. Zoals gebruikelijk voor Handel, is de opera geschreven rond een aantal hoogstaande aria’s, waarin de virtuositeit van de zangers uitstekend tot zijn recht komt. Deze prachtige productie van operaregisseur Michael Hampe is opgenomen in het achttiende-eeuwse paleistheater tijdens het Schwetzingen Festival in 1985. De London Baroque Players, een orkest gespecialiseerd in vroege muziek uit de 17e en 18e eeuw, staat onder leiding van Arnold Östman. Samen begeleiden ze een indrukkende cast met als solisten Günter von Kannen, Barbara Daniels, David Kuebler, Janice Hall, Claudio Nicolai, Ulrich Hielscher, Eberhard Katz en Carlos Feller.
03:37
Bach - Johannes-Passion
Sir Simon Rattle dirigeert de Berliner Philharmoniker en het RIAS Kammerchor in een uitvoering van Johann Sebastian Bachs Johannes-Passion (BWV 245). Onder de solisten zijn de gerenomeerde vocalisten Juliane Banse, Michael Chance, Ian Bostridge, Rainer Trost en Thomas Quasthoff. Bach componeerde de Johannes-Passion tijdens zijn eerste jaar als cantor van de Thomaskirche in Leipzig. Het oratorium heeft als onderwerp het lijden en sterven van Jezus volgens het Evangelie volgens Johannes. Het werk werd voor het eerst uitgevoerd op Goede Vrijdag in 1724.
05:45
Rachmaninov - Pianoconcert Nr. 3, Op. 30
Sergej Rachmaninov was de eerste die opstond om de uitvoering van zijn Pianoconcert Nr. 3 door de legendarische pianist Vladimir Horowitz's (1903-1989) te prijzen. Rachmaninov hoorde Horowitz het werk spelen in 1928, toen de in Kiev geboren Horowitz net in New York was aangekomen. Rachmaninov zei hierover: "Hij slikte het in één keer door." Vijftig jaar later, op 24 september 1978, liet Horowitz zijn publiek eens te meer versteld staan met zijn interpretatie van dit monumentale werk. Bijgestaan door de New York Philharmonic onder leiding van Zubin Mehta gaf hij een bijzondere uitvoering van dit werk als onderdeel van de viering van de vijftigste verjaardag van zijn Amerikaanse debuut. Zijn onvergetelijke vertolking - de laatste keer dat Horowitz zich aan dit pianoconcert zou wagen - werd door de hele VS uitgezonden op radio en televisie. Deze compositie, die pianisten die dit technisch monsterlijk uitdagende stuk aandurven eerbiedig "Rach 3" noemen, wordt wereldwijd geliefd en bewonderd.
06:39
Rimsky-Korsakov - Tale of the Invisible City Suite
Mikhail Pletnev dirigeert het Russian National Orchestra in een concert opgenomen in de Tsjaikovskizaal te Moskou. Op het programma staan twee orkestsuites van Rimski-Korsakov: "The Tale of the Invisible City of Kitezh and the Maiden Fevroniya" en "The Tale of Tsar Saltan". Dit concert is geproduceerd door de Moscow Philharmonic Society, welke volgens de in St. Petersburg geboren componist Sjostakovitsj een significante rol speelde in de ontwikkeling van het Russische artistieke leven. De evenementen van het instituut zijn in de loop der jaren bezocht door miljoenen muziekliefhebbers en duizenden musici. De Moscow Philharmonic Society is opgericht in 1922 door de toenmalige commissaris van cultuur Anatoly Lunacharski en is inmiddels uitgegroeid tot het grootste concertinstituut van Rusland.
07:00
Mozart - Pianoconcert Nr. 8, KV 246
Niet alleen was Mozart in Mannheim ongelukkig in de liefde, ook lukte het hem niet zijn ambitie te vervullen om aangenomen te worden als hofcomponist. Dit werd mogelijk deels veroorzaakt door het uitgesproken karakter en de recht-door-zee-mentaliteit van de jonge Mozart. Omdat geld verdienen noodzakelijk was, nam Mozart compositieopdrachten aan van iedereen die daarvoor wilde betalen. De jongedame Antonia Lützow, voor wie Mozart in deze tijd zijn Pianoconcert Nr. 8 componeerde, was geen musicus van hoog niveau. Vandaar dat het werk eenvoudiger aandoet dan zijn andere composities. Maar ondanks deze eenvoud blijft de compositie een waar meesterwerk. Christian Zacharias is de solist in Mozarts Pianoconcert Nr. 8, KV 246. Het Radio-Sinfonieorchester Stuttgart staat onder leiding van Gianluigi Gelmetti. Het concert is opgenomen in Schloss Schwetzingen, dat in Mozarts tijd frequent als zomerverblijf fungeerde voor het kiescollege van Mannheim.
07:28
Arvo Pärt - Kanon Pokajanen
Arvo Pärt baseerde zijn ‘Kanon Pokajanen’ (uit ‘Boetepsalmen’, 1995-97) op de kanon van boete en berouw zoals die al in de vroegste Slavisch-Christelijke manuscripten, uit de zesde eeuw na Christus, is terug te vinden. De kanon staat symbool voor de verandering, de overgang tussen dag en nacht, het Oude en het Nieuwe Testament, de profetie en de vervulling, het hier en het hiernamaals. Toegepast op de mens handelt het over de grens tussen het menselijke en het goddelijke, zwakheid en sterkte, lijden en verlossing, sterven en onsterfelijkheid. Deze ‘Kanon Pokajanen’ wordt in deze uitzending uitgevoerd door het Vlaamse kamerkoor Aquarius. Dit kamerkoor loopt in Vlaanderen voorop als het gaat om nieuwe muziek en nieuwe concertvormen. ‘Kanon Pokajanen’ is hier een goed voorbeeld van. De zangers staan niet op een podium, maar stellen zich op in een kring middenin een kerk. De donkere kerk wordt slechts verlicht door kaarsen en de lichtjes op de lessenaars. De zangers komen in processie binnen, stellen zich op in een kring, en zingen vervolgens een kleine twee uur lang.
09:11
Janáček - Glagolitic Mass
Mariss Jansons voert het koor en ensemble aan van het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks in deze uit 2012 daterende uitvoering van Leoš Janáčeks Glagolitische Mis (1926) op het Luzern Festival met Pasen. Het werk bestaat uit acht delen, waarbij het koor de meeste aandacht krijgt, maar waarin ook indrukwekkende solo's zitten, met name voor sopraan en tenor. Opeens horen we een totaal onverwachte, wilde, furieuze orgelsolo – hier uitgevoerd door Iveta Apklana – volgend op het ordinarium van de mis die voorafgaat aan het laatste deel. Met z'n zorgvuldig opgebouwde uitbarstingen van de koperblazers en de strijkerssectie lijkt dit grootste werk het publiek te willen aanmoedigen om de zaal te verlaten en de buitenwereld in te stappen. Janáček, die zijn wereldroem pas op latere leeftijd vergaarde, schreef de tekst in het Oudkerkslavisch om de gedeelde band tussen de Slavische naties te onderstrepen. Hij gebruikte het glagolitische alfabet, dat door de geheiligde broers Cyrillus en Methodiusan was bedacht. De keuze voor deze oude taal weerspiegelt ook de sympathie, die de Moravische componist voelde voor de Slavische volkeren die zuchtten onder het juk van het Oostenrijks-Hongaarse Rijk.
10:00
CMIM Piano 2021 - Halve Finale: Ken Nakasako
De Japanse pianist Ken Nakasako (1993) voert Ludwig van Beethovens Pianosonate nr. 6, in F-groot, Op. 10/2 en Franz Schuberts Pianosonate nr. 18 in G-groot, D. 894 uit tijdens de halve finales van de Piano-editie 2021 van het Concours musical international de Montréal (CMIM). Dit recital werd opgenomen in de Joseph-Joachim Konzertsaal van de Universität der Künste in Berlijn, Duitsland.
11:00
De goede, de stoute en de onbevreesde
De Bourgondische vorsten hechtten veel belang aan een hofkapel van topniveau en ook in hun private vertrekken was muziek te horen. Minstrelen vermaakten de hovelingen en beïnvloedden zo de muzikale agenda van Europa’s politieke epicentrum. Met voorbeelden uit het ‘hoge’ en het ‘lage’ oeuvre van Dufay en Binchois – het gouden Bourgondische componistenduo – maakt Les haulz et les bas zijn naam waar.
11:57
Beethoven’s Hair
‘Beethoven's Hair’ vertelt het onwaarschijnlijke verhaal van Ludwig van Beethovens haarlok. Deze lok, die na Beethovens dood bij hem werd afgeknipt, is onlangs door enkele Beethovenfanaten aangekocht op een veiling van Sotheby’s. Deze film zoekt uit wie de lok eerder in bezit had, en laat de lok forensisch onderzoeken. Zodoende worden de mysteries achter Beethovens moeizame leven en vroege dood ontrafeld, waarbij ook diens ‘medische geheim’ boven water komt. Op de klanken van Beethovens mooiste muziek toont ‘Beethoven’s Hair’ de wereld van het wetenschappelijk onderzoek; een wereld die haaks blijkt te staan op de romantiek van het 19e-eeuwse Wenen en de verschrikkingen van het 20e-eeuwse Nazi-Duitsland.
13:18
Pletnev dirigeert Ravel & Sciabin
Maestro Michail Pletnev leidt het Russisch Nationaal Orkest (RNO) en het Synodaal koor van Moskou tijdens het negende RNO Grand Festival. Het concert begint met Maurice Ravel's suite voor het ballet 'Daphnis et Chloé'. Daarna is Lucas Debargue de solopianist in Aleksandr Skrjabins 'Prométhée: Le poème du feu', Op. 60, een toondicht voor piano, orkest, koor en 'clavier à lumières' ("lichtorgel"). Het clavier à lumières is een instrument dat Skrjabins alleen in dit werk gebruikt. Er is slechts één clavier à lumières gebouwd, voor een uitvoering van dit werk in New York in 1915. Als toegift speelt Debargue Erik Saties Gnossienne nr. 1. Dit concert werd opgenomen in de Tsjaikovski Concertzaal in Moskou in 2018.
14:10
Schumann - Kreisleriana, Op. 16
Nadat de gelauwerde Italiaanse pianist Riccardo Schwartz alle 32 pianosonates van Ludwig van Beethoven opnam ter gelegenheid van de 250e geboortedag van die componist, besloot hij zich te wijden aan Robert Schumann’s repertoire voor piano solo. In dit programma speelt Schwartz Schumann’s Kreisleriana, Op. 16. Schumann zei zelf, dat hij dit werk uit 1838 in slechts vier dagen schreef. Hij droeg het op aan Frédéric Chopin, zijn tijdgenoot. De titel van het werk verwijst naar de musicus Johannes Kreisler, een fictief personage uit de geschriften van de Duitse Romantische schrijver E. T. A. Hoffmann. Schumann rekende dit werk tot zijn beste. Kreisleriana is een dramatisch werk in acht delen. De contrasterende delen drukken de heftige stemmingswisselingen van de fictieve musicus uit, en staan bovendien voor Schumann’s eigen twee fictieve karakters, de conflicterende Florestan en Eusebius, die de twee uitersten van zijn persoonlijkheid symboliseren. De veelgeprezen pianist Riccardo Schwartz (1986) treedt over de hele wereld op als solist, onder andere met wereldberoemde dirigenten als Gustav Kuhn en Yuri Temirkanov.
14:41
CMIM Voice 2022, Halve finale: Vladyslav Buialskyi
Basbariton Vladyslav Buialskyi (Oekraïne, 1997) zingt ‘Aprite un po’ quegli occhi’ uit Wolfgang Amadeus Mozarts opera Le nozze di Figaro; ‘Vous qui faites l’endormie’ uit Charles Gounod’s opera Faust; en ‘Come dal ciel precipita’ uit Giuseppe Verdi’s opera Macbeth, tijdens de halve finale in de discipline Aria van het Concours musical international de Montréal 2022 (CMIM). Hij wordt begeleid door het Orchestre symphonique de Montréal onder leiding van Jacques Lacombe. Deze uitvoering is opgenomen in het Maison Symphonique.
