TV-gids

De Oostenrijkse dirigent Franz Welser-Möst leidt zijn Cleveland Orchestra in een uitvoering van Wolfgang Amadeus Mozarts Divertimento nr. 2 in D-groot, KV 131, en Arnold Schönberg’s Variaties voor orkest, op. 31, opgenomen in Severance Hall in Cleveland, Verenigde Staten. Daarnaast maakt Welser-Möst een wandeling door ‘zijn’ Wenen, waarbij hij ons bijpraat over deze muzikale hoofdstad, waar zowel Mozart als Schönberg ooit woonden en werkten. Hij contrasteert het Divertimento nr. 2, geschreven door de 16-jarige Mozart, met de Variaties voor orkest van de volwassen Schönberg.

Pianist Deawon Kim (Zuid-Korea, 1994) vertolkt Ludwig van Beethovens Sonate nr. 31 in As-groot, Op. 110, en ‘Ondine’ en ‘Scarbo’ uit Maurice Ravel’s Gaspard de la nuit, tijdens de eerste ronde van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

Jean Paul’s roman ‘Titan’, waarin een artistiek begaafde jongeling zijn plaats niet kan vinden in de samenleving en zich uiteindelijk overgeeft aan wanhoop en zelfmoord, is de inspiratiebron geweest voor Gustav Mahlers Eerste Symfonie. Dit werk ontstond niet zonder slag of stoot: Mahler componeerde het tussen 1887 en 1888 toen hij in zijn 20-er jaren als dirigent werkzaam was bij de Opera in Leipzig. De eerste versie van het werk werd gezien als een symfonisch gedicht in twee delen, met titels die duidelijk een verhaal vertellen. Deze voorloper ging in 1898 in Boedapest in première maar werd slecht ontvangen. Mahler besloot het werk te reviseren: de beeldende titels werden geschrapt en hij liet het originele tweede deel (Blumine) vallen. Het resultaat is een prachtige symfonie, vol met muzikale verwijzingen. Zo is in het eerste deel een eerdere compositie van Mahler te horen (Ging heut' morgens übers Feld uit Lieder eines Fahrenden Gesellen), het tweede deel is een Oostenrijkse Ländler (een boerendans) en in het derde deel maakt hij een toespeling op een wel heel bekende melodie: ‘Vader Jakob’. Al met al is deze Eerste Symfonie een ongelofelijke prestatie voor zo’n jonge componist.

Het toonaangevende Franse strijkkwartet Quatuor Ébène wijdde een opmerkelijk en ambitieus project aan de 250ste geboortedag van Ludwig van Beethoven (1770-1827): het viertal nam álle werken voor strijkkwartet van de grote componist op. Vijf jaar lang dompelden violisten Pierre Colombet en Gabriel Le Magadure, altvioliste Marie Chilemme, en cellist Raphaël Merlin zich onder in die 650 pagina’s bladmuziek, waar Beethoven drie decennia lang zijn creativiteit in uitte. Hun inspanningen culmineerden in de herfst van 2020 in de integrale uitvoering van deze werken tijdens zes indrukwekkende concerten in de Philharmonie de Paris. Quatuor Ébène verkende elk facet van Beethovens strijkkwartetrepertoire: van de jeugdige Opus 18 strijkkwartetten tot de kwartetten Rasumovsky, Harp, en Serioso (Opus 59, 74, en 95) uit zijn middenperiode, en ten slotte de diepgang van zijn late kwartetten (Opus 127 tot 135). In deze uitzending speelt Quatuor Ébène Beethovens Strijkkwartet nr. 7 in F majeur, Op. 59, nr. 1, bekend als "Rasumovsky"; Strijkkwartet nr. 13 in Bes majeur, Op. 130; en de monumentale Große Fuge, Op. 133. Deze concertuitvoering werd op 12 oktober 2020 opgenomen in de Philharmonie de Paris.

De in Azerbaijan geboren zangeres Seljan Nasibli verhuisde op vroege leeftijd naar Engeland, waar zij werd aangemoedigd muziekles te nemen. Hoewel Nasibli aanvankelijk jazz wilde zingen, herkenden haar leraren in Oxford een operatalent in haar. Op hun advies koos Nasibli ervoor de klassieke weg in te slaan. Zij rondde haar studie af aan The Royal College of Music, waar zij een masterdiploma zang behaalde. In deze aflevering van Stingray Originals vertolkt Nasibli drie van Giacomo Puccini's meest geliefde aria's: 'Signore, ascolta!' en 'Tu, che di gel sei cinta' uit de opera Turandot, en 'Quando m'en vo' (Musetta's Waltz) uit de opera La bohème.

Antonio Mormone (1930-2017), een invloedrijke talentscout binnen de klassieke muziek, leeft voort als de naamgever van de Premio Internazionale Antonio Mormone (PIAM), die wordt uitgereikt aan de winnaar van het gelijknamige Italiaanse muziekconcours. De eerste editie van dit concours, dat plaatsvond op verschillende locaties in Milaan in de periode 2019-2021, was gewijd aan de piano. Eén van de deelnemende pianisten, Micah McLaurin (Verenigde Staten, 1994), speelt Frédéric Chopin’s Nocturne Op. 27 nr. 2, en Barcarolle, Op. 60; evenals een selectie uit Aleksandr Skrjabins Etudes: Op. 42 nr. 5, en Op. 8 nrs. 11 en 12. Deze uitvoering werd in januari 2020 opgenomen in Teatro EDI Barrio’s in Milaan.

Het Italiaans-Zwitserse ensemble Trio des Alpes, bestaande uit Hana Kotková (viool), Claude Hauri (cello) en Corrado Greco (piano), slaat de handen ineen met Kamerorkest Mantua voor deze uitvoering van het Concertino voor piano, viool, cello en strijkorkest, H. 232 van de Tsjechische componist Bohuslav Martinů (1890-1959). Martinů was een productieve componist die een oeuvre van bijna 400 werken naliet. Hij voltooide het vierdelige Concertino in 1933. De première vond in 1936 plaats door het Basler Kammerorchester onder leiding van Paul Sacher. In de periode 1931-1943 werkte Martinů aan meerdere concertante composities. Veel van deze werken waren min of meer beïnvloed door de barokke 'concerto grosso'-vorm: het principe dat een groep solo-instrumenten wordt afgewisseld door een groot ensemble sprak de componist zeer aan. Deze uitvoering werd op 21 januari 2016 opgenomen in het Teatro Bibiena in Mantua, Italië.

Het geloof versterken en de vroomheid aanwakkeren: dat was de rol van muziek volgens paus Benedictus XIV, die in de achttiende eeuw ingrijpende kerkhervormingen doorvoerde. Artist in residence Giulio Prandi benadert het religieuze repertoire uit deze periode vanuit een dubbel perspectief: dat van het traditionele contrapunt, zoals in Domenico Scarlatti’s ‘Madrileense’ mis, en dat van de moderne, theatrale stijl van Jommelli.

Ter gelegenheid van haar 80e verjaardag dook de Argentijnse pianiste Martha Argerich in het kamermuziekrepertoire in dit prachtige concert, opgenomen in het Franse Château de Chantilly. De 'Grande Dame' van de piano wordt vergezeld door verschillende gerenommeerde artiesten, onder wie de pianisten Lily Maisky en Iddo Bar-Shaï, violisten Tedi Papavrami en Akiko Suwanai, haar dochter Lyda Chen-Argerich op altviool, en cellist Mischa Maisky. Op het programma staan Felix Mendelssohns Pianotrio nr. 1 in d, Op. 49; Leoš Janáčeks Vioolsonate; Franz Schubert’s Rondo in A, D. 951; en Johannes Brahms’ Pianokwartet nr. 3 in c, Op. 60. Deze uitvoeringen werden opgenomen op 4 mei en 13 juni 2021.

Franz Welser-Möst leidt het Cleveland Orchestra in een uitvoering van Anton Bruckners Symfonie Nr. 7. Dit werk neemt een centrale plaats in binnen het oeuvre van de componist: hiermee viel Bruckner eindelijk de erkenning ten deel die hij verdiende. Nog altijd is het één van zijn meest geliefde werken. De symfonie volgt de klassieke opbouw van vier aparte delen. Het hart van het werk is een lang en emotioneel Adagio, geschreven als eerbetoon aan Richard Wagner. Het eerste deel van de symfonie begint met een stijgend thema dat wordt aangedragen door de cello's. Het Scherzo verlicht de sombere sfeer van het voorafgaande Adagio, en met de Finale komt met ongeremd plezier ten einde. Deze uitvoering werd in 2008 opgenomen in Severance Hall in Cleveland.

Pianowonder Evgeny Kissin verovert andermaal de harten van zijn luisteraars in een concertprogramma met werken van Chopin, Schumann, Scriabin en Debussy. De recitals van de Russische pianist zijn al jaren lang vaste prik op het Verbier Festival en vormen een steevast hoogtepunt. Kissin opent met Chopins Nocturne Op. 62, Nr. 2. Na Schumanns zelden uitgevoerde Derde Pianosonate, Op. 14 volgt een selectie preludes van Debussy, ter ere van diens honderste geboortejaar. Kissin sluit af met Scriabins Pianosonate Nr. 4 en Golliwog’s Cakewalk uit Debussy’s Children’s Corner. Opgenomen tijdens de 25e jubileumeditie van het Zwitserse Verbier Festival van 2018.

Het muzikale collectief Les Dissonances werd in 2004 opgericht door violist David Grimal. Het ensemble werkt zonder dirigent en is samengesteld uit musici uit de best aangeschreven Europese orkesten, internationale solisten, en jong talent. In dit programma speelt Les Dissonances Johannes Brahms' Strijksextet nr. 1 in Bes majeur, Op. 18. Het werk is geschreven voor twee violen, twee altviolen en twee cello's. Brahms schreef zijn enige twee strijksextetten aan het begin van zijn carrière. Deze nr. 1 werd geschreven in 1860. Brahms was een van de eersten die muziek voor deze bezetting schreven, waarmee hij de weg vrijmaakte voor Antonín Dvořák, Pjotr Iljitsj Tsjaikovski, Arnold Schönberg en anderen. Deze uitvoering werd in 2013 opgenomen in de Opéra de Dijon, Frankrijk.

Pianist Derek Wang (Verenigde Staten, 1998) treedt op met het CMIM ensemble, bestaande uit drie strijkers van het Symfonieorkest van Montreal, in een uitvoering van het eerste deel, Allegro, van Johannes Brahms’ Pianokwartet nr. 1. in g-klein, Op. 25. Dit optreden vond plaats in de kamermuziekronde van het uit twee delen bestaande halve finale van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

Andreas Spering dirigeert philharmonie zuidnederland in een uitvoering van de "Rosamunde Ouverture" (D. 644) van Franz Schubert (1797-1828). Opgenomen in het Muziekgebouw Eindhoven in 2015. Schubert componeerde deze ouverture aanvankelijk voor Georg Ernst von Hofmanns toneelstuk Die Zauberharfe, en werd als zodanig ten gehore gebracht op 19 augustus, 1820. Drie jaar later werd de ouverture opnieuw gebruikt voor Helmina von Chézy's toneelstuk 'Rosamunde'. De libretto's van Chézy (1783-1856) waren weinig succesvol en Schuberts contributie aan Rosamunde zou de productie gered hebben.

Dirigent Nicolás Pasquet dirigeert het Freixenet Symfonieorkest van muziekschool Reina Sofía in een concert vol dramatiek. Het programma begint met de heroïsche kracht van Ludwig van Beethovens Ouverture Egmont, op. 84. Het concert culmineert in een reis vol noodlot en hartstocht met Pjotr Iljitsj Tsjaikovski’s monumentale Symfonie nr. 4 in f-klein, op. 36. Deze uitvoering werd op 3 oktober 2024 opgenomen in de Sala Sinfónica van het Auditorio Nacional de Música in de Spaanse hoofdstad Madrid.

Opnieuw opent het Deens Nationaal Symfonieorkest de poorten naar magische werelden met wederom een betoverend concertprogramma. Onder leiding van de Duitse dirigent Christian Schumann bundelen het Deens Nationaal Symfonieorkest, het Deens Nationaal Concertkoor en het Deens Nationaal Juniorenkoor hun krachten om muziek uit de populairste fantasy-films, tv-series en videogames uit te voeren, waaronder The Lord of The Rings, Game of Thrones, The Hobbit, The Witcher en League of Legends. Solisten in dit concert zijn de Noorse mezzosopraan Tuva Semmingsen, de Canadees-Portugese sopraan Cassandra Lemoine, de Deense muzikant Bjørn Fjæstad en de Britse acteur David Bateson. Deze uitvoering werd in april 2023 opgenomen in het DR Koncerthuset in de Deense hoofdstad Kopenhagen.

Door de eeuwen heen heeft de Italiaanse stad Napels aangetoond over een bijzonder vruchtbaar klimaat te beschikken waar het artistieke vernieuwing betreft. Doordat het koninklijke hof hier zetelde, muziekuitvoeringen in de kerkdienst een belangrijke rol speelden, er vele broederschappen en liefdadigheidsinstellingen opereerden, welvarende burgers graag de rol van beschermheer op zich namen, en er onder de bevolking een grote lied- en danscultuur leefde, was het muzikale landschap hier buitengewoon veelzijdig.

Het interculturele kamermuziekgezelschap AU Ensemble speelt 'Dream (as a Dream)', geschreven door de Canadese hedendaagse componist Mark Armanini en de Chinese pipa-speler Qiu Xia He. Inspiratiebron voor deze compositie is een gedicht van de Chinese dichteres Li Qing Zhao (1084-ca.1155). In deze uitvoering speelt Qiu Xia de pipa, een viersnarig Chinees instrument; en Andre Thibault speelt percussie. Het strijkkwartet bestaat uit de violisten Mark Destrube en Andrea Shiradze, altviolist Tawnya Popoff, en cellist Jake Klinkenborg. Sinds 1990 schrijft de veelgevraagde componist Armanini voor uiteenlopende combinaties van Aziatische en westerse instrumenten. Armanini’s veelgeprezen repertoire wordt uitgevoerd door ensembles als het CBC Radio Orchestra, het Vancouver Symphony Orchestra, en de Edmonton Symphony. Deze uitvoering werd in september 2022 opgenomen in de Armory Studios in Vancouver, Canada.