TV-gids

Pierre Boulez (1925-2016) geldt als één van de belangrijkste figuren van de hedendaagse muziek. In dit optreden van het Gustav Mahler Jeugdorkest illustreert Boulez zijn meesterlijke begrip van de twintigste-eeuwse muziek. Hij volgt de revolutionaire harmonische ontwikkeling van het muzikale modernisme in drie modern-klassieke sleutelwerken: Richard Wagners Prelude Tristan und Isolde (1859), Arnold Schönbergs Pelléas en Mélisande (1903) en Alban Bergs Vioolconcert (1935). Het Gustav Mahler Jeugdorkest werd in 1986 opgericht op initiatief van dirigent Claudio Abbado (1933-2014). Het bestaat uit musici tot 26 jaar uit heel Europa. De solist in Bergs Vioolconcert is Akiko Suwanai, de jongste winnaar (1990) uit de geschiedenis van de Internationale Tsjaikovskiwedstrijd te Moskou.

Sinds 1991 speelt de Berliner Philharmoniker ieder jaar een Europaconcert in een verschillende Europese stad. Hiermee herdenkt het orkest de oprichting van het orkest op 1 mei 1882, en vieren de musici het gedeelde erfgoed van de Oude Wereld. De editie van 1998 vond plaats op een fascinerende, unieke locatie: het Vasamuseum in Stockholm. Dit maritieme museum stelt de Vasa tentoon: dit enorme, 17e-eeuws schip, dat 69 meter lang en 12 meter breed was en 1210 ton woog, kapseisde en zonk al op haar eerste reis in 1628. Hiermee is het museum de perfecte achtergrond voor de Berliner Philharmoniker onder leiding van Claudio Abbado, die een muziekprogramma uitvoeren dat perfect aansluit op deze maritieme omgeving. Een gedenkwaardige en krachtige impressie van Giuseppe Verdi’s Quattro pezzi sacri, krijgt de Berliner Philharmoniker versterking van het Zweeds Radiokoor en het Eric Ericson-kamerkoor.

Christian Zacharias (piano), Frank Peter Zimmermann (viool), Tabea Zimmerman (altviool) en Tilmann Wick (cello) voeren Mozarts Pianokwartet Nr. 2 (KV. 493) uit tijdens de Ludwigsburger Schlossfestspiele in 1988. Mozart kreeg in 1785 de opdracht van uitgever Franz Anton Hoffmeister om drie kwartetten te componeren. Hoffmeister oordeelde echter dat het eerste kwartet (KV. 478) te lastig was voor amateurspelers en besloot hierop de opdracht te ontbinden. Mozart voltooide echter negen maanden alsnog het Tweede Pianokwartet.

Dit concertprogramma vanuit het Konzerthaus Berlin staat volledig in het teken van W. A. Mozart. Het Carl Philippe Emanuel Bach Kamerorkest staat onder leiding van Hartmut Haenchen. In de uitvoeringen van Haenchen en zijn gereduceerde ensemble komen de veelzijdige kwaliteiten van Mozarts muziek optimaal naar voren, mede door de uitstekende instrumentatie en divisie van de orkestpartijen. Stefan Vladars fijnzinnige touché en stillistische zekerheid maakt hem een ideale partner voor Haenchen en zijn orkest. Op het programma staan Mozarts Divertimento in Es-groot (KV. 113), het Pianoconcert Nr. 20 (KV. 466) en de ‘Jupiter’ Symfonie Nr. 41 in C (KV. 551).

Het Italiaanse duo van cellist Silvia Chiesa en pianist Maurizio Baglini geeft een prachtig recital met composities van Ferruccio Busoni, Franz Liszt, Frédéric Chopin en Sergej Rachmaninov. Op het programma staan Busoni’s Kultaselle – 10 variaties op een Fins volkslied; Liszt’s Twee Elegieën voor cello en piano; Chopin’s Introductie en Polonaise brillante in C-groot, Op. 3; en Rachmaninovs Sonate in g-klein voor cello en piano, Op. 19. Als toegift speelt het duo Leonard Bernstein’s wereldberoemde lied 'Tonight' uit de musical West Side Story. Deze uitvoering werd op 4 november 2024 opgenomen in de Sala Verdi van het Conservatorio Giuseppe Verdi in het Italiaanse Milaan.

Krzysztof Książek (Polen, 1992) voert J. S. Bach’s Prelude en fuga in b-klein, BWV 869, Karol Szymanowski’s Mazurka's, Op. 50 (Nrs. 1-4), en Sergej Rachmaninov’s Études-Tableaux, Op. 33 uit tijdens de halve finales van de Piano-editie 2021 van het Concours musical international de Montréal (CMIM). Dit recital werd opgenomen in Pianosalon Riff in Warschau, Polen.

J. S. Bachs zes Brandenburgse Concerten behoren tot zijn bekendste werken. Hij schreef ze tussen 1711 en 1720 en droeg ze in 1721 op aan Christiaan Lodewijk, markgraaf van Brandenburg. Om te vieren dat deze geliefde werken 300 jaar bestaan, maakte de Tsjechische klavecinist en dirigent Václav Luks met zijn vermaarde barokensemble Collegium 1704 in 2021 opnames van alle zes Brandenburgse concerten, op historische instrumenten. De Brandenburgse Concerten volgen de structuur van het Italiaanse concerto grosso, waarin een groep solo-instrumenten op de voorgrond treedt ten opzichte van het grote ensemble. In de Brandenburgse Concerten nemen de solisten afwisselende, virtuoze solo’s voor hun rekening. Deze uitvoering werd opgenomen in de prachtige Spiegelzaal van het Duitse slot Köthen.

Op 9 april 2020, toen de Covid-19-pandemie het concertcircuit tot stilstand dwong, waren dwarsfluitist Ana de la Vega en hoboïst Ramón Ortega Quero op concerttournee. Hun concert in Palais Lichtenau in de Duitse stad Potsdam ging door zoals gepland – maar dan zonder publiek. Deze intieme opname is het resultaat. Op het programma staan Joseph Haydns “Londense” Trio nr. 1 C Hb. IV/1, Clara Schumanns Drei Romanzen, Op. 22, Antonín Dvořáks Silent Woods, J. S Bachs Triosonate in c uit “Musikalischen Opfer” BWV 1079, en Robert Schumanns Drei Romanzen, Op. 94. Tot besluit van het optreden klinkt Ignaz Moscheles' Concertante in F.

In deze zesdelige documentaire over het leven en werk van de Braziliaanse componist Heitor Villa-Lobos neemt regisseur Liloye Boubli kijkers mee op reis langs het leven en werk van deze legende de Zuid-Amerikaanse klassieke muziek. De componist, dirigent, cellist, en klassieke gitarist werd in 1887 geboren in Rio de Janeiro in Brazilië. Hij groeide op in een periode van enorme maatschappelijke veranderingen: met de afschaffing van de slavernij in 1888 was dit een tijd van sociale veranderingen en ver doorgevoerde modernisering in Brazilië. Uiteindelijk zou Villa-Lobos één van de bekendste Zuid-Amerikaanse componisten ooit worden. In deze tweede aflevering duikt Liloye Boubli dieper in het oeuvre van Villa-Lobos, waarbij zijn muzikale invloeden en de opbouw van zijn beroemdste composities aan bod komen, in het bijzonder zijn vroege "Pequena Suíte" voor cello en piano. Deze zesdelige verzameling dansen en korte werkjes toont aan hoe hartstochtelijk Villa-Lobos Johann Sebastian Bach aanbad.

De Russische pianist Dina Ivanova speelt Franz Liszt’s Totentanz, S. 525 in de solo-finale van het elfde Internationaal Franz Liszt Pianoconcours, dat plaatsvond in TivoliVredenburg in Utrecht. Totentanz (‘dodendans’) is één van de werken van Liszt waaruit zijn fascinatie met de dood spreekt. Het bestaat uit een reeks variaties op een onheilspellende gregoriaanse melodie, het Dies irae-motief.

Pianist Antonio Chen Guang (China, 1994) treedt op met het CMIM ensemble, bestaande uit drie strijkers van het Symfonieorkest van Montreal, in een uitvoering van het eerste deel, Sostenuto assai – Allegro ma non troppo, van Robert Schumanns Pianokwartet in Es-groot, Op. 47. Dit optreden vond plaats in de kamermuziekronde van het uit twee delen bestaande halve finale van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

Filippotto en Antonello da Caserta zijn de eerste componisten uit Napels van wie muziek is overgeleverd. Primitief is die allerminst: de twee behoren tot de prominentste vertegenwoordigers van de ars subtilior en de melodische Italiaanse stijl die de musicoloog Nino Pirrotta ‘dulcedo’ doopte. La Fonte Musica duikt in de erfenis van deze eerste Napolitaanse school en laat naast vroege genoteerde composities ook de ongeschreven tradities proeven.

Op 27 januari 2006 vierde het Chinese pianofenomeen Lang Lang de 250ste geboortedag van W. A. Mozart met een uitvoering van diens Pianoconcert Nr. 24 in de Forbidden City Concert Hall te Peking. De concertzaal, voorheen bekend als de Beijing Music Hall, is gelegen binnen de muren van de Verboden Stad en is omringd door de tuinen van het Zhongshan Park en grenst aan het Tiananmenplein. Het China Philharmonic Orchestra staat onder leiding van Long Yu, bariton is Changye Juan. Op het programma staan onder andere de ouverture van Cosi fan tutti, Symfonie Nr. 25 (KV. 183), Pianosonate Nr. 10 (KV. 330), “Hai gia vint la causa’ uit Le Nozze di Figaro en “Finch’han dal vino" uit Don Giovanni.

‘Ein deutsches Requiem’ van Johannes Brahms staat erom bekend dat het een menselijk requiem is, niet gericht op God of het hiernamaals, maar juist op het troosten en de nabestaanden in het hier en nu. Brahms gebruikte dan ook niet de gebruikelijke Latijnse teksten; in plaats daarvan koos hij teksten uit het Oude en Nieuwe testament, in de Duitse vertaling van Martin Luther. In combinatie met de prachtige muziek is dit Requiem dan ook een van de meest ontroerende werken ooit geschreven. In deze versie, gecomponeerd voor 4-handig piano, koor en solisten, leidt Johan Duijk het Vlaams Radio Koor. De solisten zijn Hilde Coppé (sopraan) en Marc Scoffoni (bariton). De 4-handige piano partij wordt uitgevoerd door Jan Michiels en Inge Spinette.

De Argentijnse dirigent en klavecinist Leonardo García Alarcón leidt zijn ensemble Cappella Mediterranea in een programma gewijd aan Italiaanse barokmuziek. Het ensemble speelt een aantal prachtige barokwerken van Francesco Cavalli, een vooraanstaand componist uit het Venetië van de 17e eeuw, en twee van zijn bekendste leerlingen, Barbara Strozzi en Antonia Bembo. De Argentijnse sopraan Mariana Flores zingt de vocale werken. Op het programma staan ‘Mira questi due lumi’ uit Cavalli’s Le nozze di Teti e di Peleo, ‘Dimmi, Amor, che farò’ uit L'Oristeo, ‘Sinfonia della notte’ uit L’Egisto, en ‘E vuol dunque Ciprigna’ uit Ercole Amante; ‘M’ingannasti in verità’ uit Bembo’s Produzioni armoniche consacrate a Luigi XIV; Strozzi’s Sino alla morte, Che si può fare, Lagrime mie, L’amante segreto, en è Pazzo il moi core; Biagio Marini’s La Romanesca; Tarquinio Merula’s Aria Sopra La Cieccona; en Dario Castello’s Sonata Seconda. Deze opname vond plaats in de magnifieke Église Notre-Dame in Sablé-sur-Sarthe, Frankrijk, op 26 augustus 2020.

Ter gelegenheid van haar 80e verjaardag dook de Argentijnse pianiste Martha Argerich in het kamermuziekrepertoire in dit prachtige concert, opgenomen in het Franse Château de Chantilly. De 'Grande Dame' van de piano wordt vergezeld door gerenommeerde artiesten, onder wie pianisten Jevgeni Kissin, Iddo Bar-Shaï en Arielle Beck; violisten Gidon Kremer, Maksim Vengerov, en Tedi Papavrami; cellist Mischa Maisky, flugelhoornspeler Sergei Nakariakov, en door haar dochter en kleinzoon: Lyda Chen-Argerich (piano en altviool) en David Chen-Argerich (piano). Op het programma staan Alfred Schnittkes Congratulatory rondo voor piano en viool; Prelude nr. 5, 21, en 24 uit Mieczysław Weinbergs 24 Preludes, Op. 100 (gearrangeerd voor solo viool door G. Kremer); 'Wals' en 'Slava' uit Sergej Rachmaninovs 6 Morceaux, Op. 11, en Romance voor zes handen; Fritz Kreislers Liebesleid; Robert Schumanns Fantasiestücke Op. 73, en Pianokwintet in Es majeur, Op. 44; en 'Laideronnette, impératrice des Pagodes' uit Maurice Ravels Ma mère l'Oye. Dit optreden werd opgenomen op 12 juni 2021.

Quarteto Radamés Gnattali speelt Heitor Villa-Lobos' Strijkkwartet nr. 10 in het Palácio do Catete in Rio de Janiero in Brazilië. Dit ensemble werd opgericht in 2006 en bestaat uit Carla Rincón en Francisco Roa (violen), Fernando Thebaldi (altviool), en Hugo Pilger (cello). Het kwartet, dat zich specialiseert Braziliaanse muziek, is zeer actief in de muziekeducatie. Hun opname van de complete strijkkwartetten van Villa-Lobos is een grote verdienste en werd met enthousiasme onthaald door de internationale muziekpers. Op Villa-Lobos' Bachianas brasileiras na wordt het werk van de Braziliaanse componist voornamelijk in Latijns-Amerika uitgevoerd. Villa-Lobos wordt in zijn geboorteland op handen gedragen als componist, dirigent en docent. Hij heeft opera's, symfonieën, concerten, pianowerken, koormuziek en zeventien strijkkwartetten op zijn naam.

Dit concert bevat een unieke muziekselectie uit filmklassiekers, van Sergio Leones iconische spaghettiwesters to de moderne maffiafilms van Francis Ford Coppola en cultfilms van Quentin Tarantino. Het Deens National Symfonieorkest en koor staan onder leiding van Sarah Hicks in de eerste concertuitvoering van originele soundtracks van componisten als Ennio Morricone, Nino Rota, Sonny Bono en Bernhard Herrmann. Solisten zijn Tuva Semmingsen (mezzosopraan), Christine Nonbo Andersen (sopraan), Hans Ulrik (saxofoon) en Mads Kjølby (gitaar). Opgenomen in het Koncerthuset te Kopenhagen in 2018.

Televisie is van groot belang voor de aanhoudende populariteit van de klassieke muziek. Het medium heeft niet alleen prachtige muzikale momenten vastgelegd voor toekomstige generaties, maar geeft ook de toekomst van de muziek mede vorm. Het in Wenen gevestigde IMZ International Music + Media Centre, een internationale vereniging voor iedereen die betrokken is bij alle facetten van klassieke en hedendaagse muziek, wereldmuziek, jazz, en dans, vierde in 2015 haar vijftigjarig bestaan. Om dit te vieren maakte de geprezen filmmaker Reiner E. Moritz de documentaire 'Music in the air', waarin hij de geschiedenis van de klassieke muziek op televisie uit de doeken doet. De film duikt de archieven in om aan te tonen wat dit medium gedaan heeft voor de verspreiding van de muziek. Zeldzaam beeldmateriaal van dirigent Arturo Toscanini met het NBC Symphony Orchestra tijdens één van de allereerste op tv uitgezonden concerten, en fragmenten uit Leonard Bernsteins 'Young People Concerts' komen aan bod. Ook zijn er beelden te zien van andere grote musici uit het verleden, onder wie Glenn Gould, Herbert von Karjan, Igor Stravinsky en Pierre Boulez.

De Zwitserse dirigent Philippe Jordan en het Orchestre de l'Opéra national de Paris namen in 2014 en 2015 alle negen symfonieën van Ludwig van Beethoven op. In deze uitzending dirigeert Jordan Beethovens Symfonie nr. 4 in Bes-groot, Op. 60. Graaf Franz von Oppersdorff was zeer onder de indruk van Beethovens Symfonie nr. 2 en bood de componist een flinke som om nog een soortgelijk werk te schrijven. Beethoven stemde in en voltooide zijn Symfonie nr. 4 in de herfst van 1806. De eerste uitvoering vond in maart 1807 plaats op een besloten concert in Wenen. Door het lichtvoetige en zonnige karakter van Symfonie nr. 4 valt deze enigszins in het niet bij zijn revolutionaire voorganger en opvolger. Deze uitvoering werd in 2014 opgenomen in de Opéra Bastille in Parijs, Frankrijk.

Het interculturele kamermuziekensemble AU Ensemble voert het werk ' Gently, like the trickling of melting ice' (2014) van de Canadese hedendaagse componist Rita Ueda uit. De in Vancouver gevestigde Ueda componeert opera’s en koor- en orkestwerken die de voortdurend veranderende interactie tussen zich ontwikkelende culturen weerspiegelen. Ueda won de Eerste Prijs op het Penderecki Internationaal Componistenconcours (2014) en ontving de Azrieli Commission Prize for Canadian Music (2022). Dit programma werd opgenomen in het Deep Cove Shaw Theatre in North Vancouver, Canada, op 23 maart 2022.

Mezzosopraan Valerie Eickhoff (Duitsland, 1996) zingt ‘Crude furie degli orridi abissi’ uit Georg Friedrich Händel’s opera Serse; ‘Assisi a pie d’un salice’ uit Gioachino Rossini’s opera Otello; en ‘Nobles seigneurs, salut!’ uit Giacomo Meyerbeer’s opera Les Huguenots, tijdens de halve finale in de discipline Aria van het Concours musical international de Montréal 2022 (CMIM). Zij wordt begeleid door het Orchestre symphonique de Montréal onder leiding van Jacques Lacombe. Deze uitvoering is opgenomen in het Maison Symphonique.