TV-gids

Het muziekfestival Young Euro Classic is wellicht ‘s werelds belangrijkste podium voor internationale jeugdorkesten. Iedere zomer zijn talloze orkesten vanover de hele wereld een kleine drie weken lang te bewonderen tijdens concertuitvoeringen vanuit het prestigieuze Konzerthaus en de Gendarmenmarkt te Berlijn. In deze uitzending kunnen de kijkers genieten van de hoogtepunten tijdens Young Euro Classic 2016. Op het programma staan bekende klassieke melodieën, waaronder het derde deel uit Vivaldi’s ‘Winter’ uit de Vier Jaargetijden, Moessorgski’s Nacht op de Kale Berg en de Habanera uit Bizets Carmen. Ook zingt de getalenteerde Tenor Alan Pingarrón ‘Gratia plena’ van Mario Talavera en ‘Dime Que Si’ van Alfonso Oteo. Daarnaast staan ook bekende orkestwerken op het programma, zoals het geliefde Adagietto uit Mahlers Symfonie Nr. 5 en het derde deel uit Rachmaninovs Symfonie Nr. 3.

De Frans-Mexicaanse tenor Rolando Villazón (1972) wordt begeleid door de Südwestdeutsche Kammerphilharmonie Konstanz tijdens een kleurrijk recital vanuit de Berliner Philharmonie. In dit concert uit 2006 zal Villazón aria’s ten gehore brengen van Italiaanse operacomponisten zoals Verdi, Rossini, Donizetti, Vilea en Mascagni. Op het programma staan ook werken van de Franse componist Massenet, zoals ‘Ô Souverain, ô juge, ô père’ uit de opera Le Cid en ‘Toute mon âme est là! Pourquoi me réveiller, ô souffle du printemps’ uit Werther. Door zijn unieke en meeslepende optredens met talloze prestigieuze orkesten en operahuizen heeft Villazón inmiddels zijn naam gevestigd en is hij uitgegroeid tot een van de meest geliefde tenoren van de wereld.

Het was een historische gebeurtenis: op 2 november 2018 dirigeerde de Welsh componist Sir Karl Jenkins The World Orchestra for Peace, aangevuld met een gigantisch koor van ongeveer 2.000 zangers uit bijna 30 landen, om een vredesconcert te geven in de Berlijnse Mercedes Benz Arena. De solisten zijn vocalisten Leah-Marian Jones, Yumeji Matsufuji, Pauline Rathmann, Amir Aziz, violist Krzysztof Wisniewski en cellist Valentino Worlitzsch. The Armed Man: A Mass for Peace is momenteel het vaakst uitgevoerde werk van een nog levende componist. Nooit eerder werd dit werk met zo'n groot ensemble op het podium gebracht als bij deze gelegenheid. Ook uitzonderlijk is de speciaal gemaakte film die tijdens het concert wordt vertoond, waarin archiefbeelden uit de oorlog de rode lijn van het werk volgen – van de aanloop tot de oorlog tot de strijd en haar gevolgen. Deze film, die op vijf enorme schermen wordt geprojecteerd, vormt een ontroerende aanvulling op de muziek, en levert het publiek bovendien een krachtige, onvergetelijke multimediale ervaring.

Misha Fomin voerde in november 2020 romantische pianowerken uit in Concertgebouw Amsterdam. Zijn recital ging van start met Ludwig van Beethovens Pianosonate nr. 10, op. 14/2, en sonate nr. 15, op. 28 'Pastorale'. Het concert ging verder met een uitvoering van Frédéric Chopins Nocturne op. 9/1, Etude op. 25/7, en Johannes Brahms' technisch veeleisende 'Variaties op een Thema van Paganini', op. 35 (Boek II). Als toegift keerde Fomin terug voor Chopin/Liszt's Chant Polonais nr. 5 'Meine Freunden'.

Sopraan Meredith Wohlgemuth (Verenigde Staten, 1995) zingt ‘Er ist’s’ uit Hugo Wolf’s Morike-Lieder; ‘Hexenlied’ uit Felix Mendelssohn’s 12 Gesänge, Op. 8; Richard Strauss’ Drei Lieder der Ophelia, Op. 67; Francis Poulenc’s Métamorphoses; Alfred Bachelet’s Chère nuit; ‘Meine Rose’ uit Robert Schumanns 6 Gedichte von N. Lenau und Requiem, Op. 90; ‘Wie Melodien’ uit Johannes Brahms’ 5 Lieder, Op. 105; en ‘Del cabello más sutil’ en ‘Chiquitita la novia’ uit Fernando Obradors’ Canciones Clásicas Españolas, tijdens de finale in de discipline Art Song van het Concours musical international de Montréal 2022 (CMIM). Deze uitvoering is opgenomen in het Bourgie-paviljoen van het Musée des beaux-arts de Montréal.

Het Gustav Mahler Jugendorchester werd in 1986 opgericht door initiatiefnemer Claudio Abbado (1933-2014) en is sindsdien een van de beste jeugdorkesten ter wereld. Dit concertprogramma benadrukt de speciale band tussen de dirigent en het orkest en hun gezamenlijke voorliefde voor de muziek van Gustav Mahler. Claudio Abbado is zonder twijfel een van de grootste Mahlerinterpreten van de afgelopen decennia en zijn langdurige affiniteit met diens repertoire leidde uiteindelijk tot deze roerende uitvoering van Mahlers laatst symfonie, voltooid vlak voor de componist zijn dood. Deze uitvoering is opgenomen in de Accademia di Santa Cecilia te Rome in 2004. De film toont het opgewekte plezier, talent en de professionaliteit van de jonge musici, afkomstig uit alle uithoeken van Europa. Een prachtig eerbetoon aan orkest, dirigent en componist, maar bovenal Mahlers triomfantelijke meesterwerk: de Negende Symfonie.

J. S. Bachs zes Brandenburgse Concerten behoren tot zijn bekendste werken. Hij schreef ze tussen 1711 en 1720 en droeg ze in 1721 op aan Christiaan Lodewijk, markgraaf van Brandenburg. Om te vieren dat deze geliefde werken 300 jaar bestaan, maakte de Tsjechische klavecinist en dirigent Václav Luks met zijn vermaarde barokensemble Collegium 1704 in 2021 opnames van alle zes Brandenburgse concerten, op historische instrumenten. De Brandenburgse Concerten volgen de structuur van het Italiaanse concerto grosso, waarin een groep solo-instrumenten op de voorgrond treedt ten opzichte van het grote ensemble. In de Brandenburgse Concerten nemen de solisten afwisselende, virtuoze solo’s voor hun rekening. Deze uitvoering werd opgenomen in de prachtige Spiegelzaal van het Duitse slot Köthen.

Kijk naar ‘Discovering Masterpieces’: uw gids in woord en beeld bij de grote meesterwerken van de klassieke muziek! De reeks bestaat uit 20 documentaires van een half uur elk, waarin 20 klassieke meesterwerken centraal staan: gerenommeerde experts, beroemde solisten en wereldberoemde dirigenten nemen u mee op een reis door de geschiedenis, terug naar de tijd waarin het meesterwerk gecomponeerd werd. Vandaag staat Bela Bartoks ‘Concert voor Orkest’ centraal. Dit werk is één van de meest uitgevoerde werken van de 20e eeuw. Pierre Boulez legt aan de hand van muziekfragmenten uit hoe hij dit werk interpreteerde toen hij het uitvoerde met de Berliner Philharmoniker. Ook legt hij uit waarom het werk zo’n interessante plaats inneemd in het leven van Bartok.

De in Oekraïne geboren pianist Inna Faliks treedt op op ’s werelds belangrijkste concertpodia, geeft solorecitals, en is een graag geziene gastsoliste bij vooraanstaande orkesten. De veelgeprezen pianist staat bekend om haar indrukwekkende uitvoeringen van geijkt pianorepertoire, maar laat zich ook niet afschrikken door projecten waarin genregrenzen juist vervagen. Regelmatig werkt ze samen met gelauwerde componisten – onder wie Billy Childs, Richard Danielpour, Timo Andres en Clarice Assad – om de premières van hun nieuwe werken te verzorgen. In dit Amerikaanse optreden, opgenomen op 27 oktober 2022 in de Nichols Concert Hall in Evanston in Illinois, speelt Faliks Frédéric Chopin’s Polonaise-Fantaisie in As-groot, Op. 61.

Dirigent Andris Nelsons en zijn toenmalige vrouw, de geweldige sopraan Kristine Opolais, presenteren een programma gewijd aan Antonin Dvořák met het Gewandhausorchester Leipzig. Met haar warme, tedere, vriendelijke timbre wekt zij de melodieën tot leven die de componist verweefde in zijn gelaagde muziek. Nelsons’ tempo's blijven kalm en ontspannen, waardoor de ongeëvenaarde schoonheid van Dvořáks muziek de kans krijgt tot bloei te komen en het Gewandhaus te betoveren. Het programma begint met 'Othello', een concertouverture voor orkest, Op. 93. Opolais zingt Song to the Moon uit de opera 'Rusalka', Songs my Mother Taught Me uit Zigeunerliederen, Op. 55/4. Hierop volgen Polonaise en O, marno, marno to je uit 'Rusalka' en Dobrá! Já mu je dám!... Jak je mi? uit Bedrich Smetana's opera 'Dalibor'. Het concert sluit af met een uitvoering van Dvořáks Symfonie nr. 9 in e-klein, Op. 95 (“Uit de Nieuwe Wereld”). Dit programma werd opgenomen in het Gewandhaus Leipzig in mei 2017.

Blumenstrauß, een boeket van liederen en muziek voor solopiano van R. Strauss, Wolf, Grieg,… De lente ontvouwt zich in deze streaming van sopraan Dorine Mortelmans en pianiste Barbara Baltussen. Marieke van Hooff presenteert. Dit is de uitzending van het liveconcert van 3 april 2021, het tweede concert van het duo.

In mei 2019 presenteerde Andris Nelsons, als nieuwe chefdirigent van het Gewandhausorchester Leipzig, een concertprogramma rondom Pjotr Iljitsj Tsjaikovski’s Symfonie nr. 5 en Dmitri Sjostakovitsj' Vioolconcert nr. 1 met de buitengewonde violist Baiba Skride. Tsjaikovski vond zijn werk maar een mislukking, en meende dat zijn creativiteit was uitgeput. Geplaagd door twijfel aan zijn eigen kunnen heeft hij nooit veel vertrouwen ontwikkeld in zijn grote creatieve kracht. Na Tsjaikovski's werk betreedt Baiba Skride het podium met Igor Stravinsky's Elegie voor soloviool, alvorens ze soleert in Sjostakovitsj' Vioolconcert. In Sjostakovitsj' compositie gunt de viool zich geen moment de tijd om te ademen: zonder pauze vertelt het instrument een duister verhaal, dat uitmondt in een vicieuze cirkel van ostinato baslijnen, totdat het instrument tenslotte uitbarst in een prachtig lied.

Het klassieke Franse ballet Coppélia, op de muziek van Leo Délibes (1839-1891), ging in 1870 in première in de Salle de Peletier in Parijs in een choreografie van Arthur Saint-Léon. Het verhaal van deze moderne uitvoering speelt zich af in het Amerika van Fred Astaire, Gene Kelly en Jérôme Robbins. De stijl doet denken aan die van Broadwaymusicals en Hollywoodsprookjes. Deze hedendaagse, uptempo versie wordt uitgevoerd door het ballet van de Opéra National de Bordeaux en is opgenomen in het Teatro La Fenice te Venetië in 2010. De choreografie is van Charles Jude.

De Oostenrijkse dirigent Franz Welser-Möst leidt zijn Cleveland Orchestra in een uitvoering van Wolfgang Amadeus Mozarts Divertimento nr. 2 in D-groot, KV 131, en Arnold Schönberg’s Variaties voor orkest, op. 31, opgenomen in Severance Hall in Cleveland, Verenigde Staten. Daarnaast maakt Welser-Möst een wandeling door ‘zijn’ Wenen, waarbij hij ons bijpraat over deze muzikale hoofdstad, waar zowel Mozart als Schönberg ooit woonden en werkten. Hij contrasteert het Divertimento nr. 2, geschreven door de 16-jarige Mozart, met de Variaties voor orkest van de volwassen Schönberg.

Conrad van Alphen leidt Sinfonia Rotterdam en het Nationaal Vrouwen Jeugdkoor in een uitvoering van Gustav Holst's The Planets, Op. 32, opgenomen in De Doelen in Rotterdam in 2019. Van Alphen richtte Sinfonia Rotterdam op in 2000. Onder zijn bezielende leiding groeide het orkest uit tot één van de bekendste orkesten van Nederland. De Engelse componist Holst bracht zijn interesse voor de astrologie tot uitdrukking in zijn orkestsuite The Planets, waar hij aan werkte in 1914, 1915 en 1916. The Planets bestaat uit zeven delen, elk vernoemd naar de indertijd bekende planeten op de Aarde na, en hun astrologische karakters: “Mars: the Bringer of War”, “Venus: the Bringer of Peace”, “Mercury: the Winged Messenger”, “Jupiter: the Bringer of Jollity”, “Saturn: the Bringer of Old Age”, “Uranus: the Magician”, en “Neptune: the Mystic”. Het middendeel van "Jupiter" bevat een wonderschone melodie, die Holst later hergebruikte toen hij het gedicht “I vow to thee, my Country” van Sir Cecil Spring Rice op muziek zette. In het laatste deel van The Planets zingt een vrouwenkoor mee, wat de muziek z'n geheimzinnige, buitenaardse atmosfeer verleent.

Olivier Latry werd in 1985 als opvolger van Pierre Cochereau benoemd tot een van de vier ‘titulaires des grands orgues’ van de Notre-Dame te Parijs. Latry neemt de kijkers mee in het mechaniek van het orgel uit 1868, vervaardigd door de bekende orgelbouwer Cavaillé-Coll. Het orgel heeft nog altijd een kerkelijke functie, maar door de blijvende interesse van componisten en de vele trends op het gebied van orgeltechniek is het instrument aan veranderingen onderhevig. Latry onthult in deze film de meest moderne functies van het instrument. Latry wordt gezien als een van de beste organisten van zijn generatie en is ambassadeur van de Franse orgelmuziek. Zo heeft hij Messiaens complete oeuvre voor orgel opgenomen voor Deutsche Grammophon. In de film worden de volgende werken gespeeld: Pierre Cochereaus Boléro, Louis Viernes ‘Carillon of Westminster’ en het Scherzo uit zijn Symfonie Nr. 2, Alexandre Guilmants Sonate Nr. 1, Charles-Marie Widors ‘Gothic Symphony’, Marcel Duprés ‘Cortège, Litanie’ en J. S. Bachs Passacaille en fuga.

De Britse dirigent Robin Ticciati dirigeert het London Symphony Orchestra (LSO) in een uitvoering van William Walton’s Altvioolconcert en Johannes Brahms' Symfonie nr. 4 in e-mineur, op. 98. Toen de jonge Walton in 1927 zijn Altvioolconcert in première bracht, veroorzaakte dat in heel Europa een sensatie: een componist van in de twintig die een verwaarloosd instrument nam en er met een ongekende verbeeldingskracht en kracht voor schreef. Altvioolvirtuoos Antoine Tamestit is de solist in dit concert. Brahms' Symfonie nr. 4 zou zijn laatste grote werk zijn - maar uit elke noot spreekt het creatieve vuur. Dit concert, waarin jeugdige genialiteit gecombineerd is met muziek die voortvloeide uit een diepe betrokkenheid bij het leven, werd op 14 oktober 2021 opgenomen in LSO St. Luke's aan Old Street in Londen, Verenigd Koninkrijk.

Pierre Boulez (1925-2016) geldt als één van de belangrijkste figuren van de hedendaagse muziek. In dit optreden van het Gustav Mahler Jeugdorkest illustreert Boulez zijn meesterlijke begrip van de twintigste-eeuwse muziek. Hij volgt de revolutionaire harmonische ontwikkeling van het muzikale modernisme in drie modern-klassieke sleutelwerken: Richard Wagners Prelude Tristan und Isolde (1859), Arnold Schönbergs Pelléas en Mélisande (1903) en Alban Bergs Vioolconcert (1935). Het Gustav Mahler Jeugdorkest werd in 1986 opgericht op initiatief van dirigent Claudio Abbado (1933-2014). Het bestaat uit musici tot 26 jaar uit heel Europa. De solist in Bergs Vioolconcert is Akiko Suwanai, de jongste winnaar (1990) uit de geschiedenis van de Internationale Tsjaikovskiwedstrijd te Moskou.

De Berliner Philharmoniker behoort al jaren tot een van de beste orkesten van de wereld. In 1991 kwamen verschillende orkestleden bij elkaar om kamermuziekwerken uit te voeren. Een van deze werken is Mozarts Hoornkwintet in Es, KV 407. Mozart schreef dit werk in 1782 voor Ignaz Leutgeb, een hoornist in het orkest van Salzburg die Mozart ook inspireerde tot het schrijven van zijn vier hoornconcerten. Deze uitvoering door de solisten van het Berliner Philharmoniker is opgenomen in de Filosofenzaal van kloosterbibliotheek Strachov in Praag. Het kwintet bestaat uit Radovan Vlatkovic (hoorn), Bernd Gellerman (viool), Bernhard Hartogh (altviool), Rainer Moog (altviool) en Jörg Baumann (cello).

De Italiaanse pianist Andrea Molteni (1998) speelt Frédéric Chopins Fantasie in f mineur, Op. 49. Molteni begon al op zijn zesde met pianospelen. Hij studeerde met lof en onder eervolle vermelding af aan het Conservatorio di musica Giuseppe Verdi di Como en behaalde magna cum laude zijn master in Advanced Performance Studies aan het Conservatorio della Svizzera Italiana in Lugano. Hij is regelmatig te horen op internationale podia, waaronder de Wiener Saal van Universität Mozarteum Salzburg in Salzburg, het Skrjabin-museum in Moskou, en het National Opera Center in New York. Deze uitvoering werd opgenomen in het Conservatorium van Oberlin, Ohio, Verenigde Staten, in 2022.