TV-gids

Roberto Abbado dirigeert het Filarmonica Arturo Toscanini, het Coro del Teatro Regio di Parma en vier vocale solisten in deze uitstekende uitvoering van Giuseppe Verdi's Messa da Requiem tijdens het Festival Verdi 2020 in het Parco Ducale di Parma, Italië. De solisten zijn sopraan Eleonora Buratto, mezzosopraan Anita Rachvelishvili, tenor Giorgio Berrugi en bas Roberto Tagliavini. Toen zijn collega-componist Gioachino Rossini in 1868 overleed, stelde Verdi voor hem te eren met een 'Messa per Rossini', te schrijven door hemzelf en een aantal andere Italiaanse componisten. Verdi schreef het slotdeel 'Libera me'. Nadat de première werd afgeblazen kwam het project stil te liggen. Toen de Italiaanse dichter Alessandro Manzoni enkele jaren later overleed, hernam Verdi zijn plan om een requiem te componeren – dit keer ter ere van de zo door hem bewonderde dichter. Als operacomponist wist Verdi als geen ander hoe hij het werk met drama kon doorspekken, wat onder meer blijkt uit de herziene versie van zijn 'Libera me'. Met name het beroemde, krachtige 'Dies Irae', dat de verschrikkingen van het Laatste Oordeel uitbeeldt, springt er uit.

De Berlijnse Waldbühne is een amfitheater in Griekse stijl van de hand van de Duitse architect Werner March. Dit theater, dat ruim 22.000 zitplaatsen heeft, werd tussen 1934 en 1936 gebouwd om gebruikt te worden tijdens de Olympische Zomerspelen van 1936. Na de Tweede Wereldoorlog is de Waldbühne gebruikt voor allerlei evenementen: van bokswedstrijden tot filmvertoningen en van klassieke concerten tot rockoptredens. Bovendien speelt de Berliner Philharmoniker hier elk jaar een prachtig, drukbezocht openluchtconcert. In 1996 dirigeerde Claudio Abbado hier het orkest, en hij nodigde basbariton Bryn Terfel, tenor Sergei Larin en sopraan Angela Gheorghiu uit om aria's van Giuseppe Verdi te vertolken. Op het programma staan werken van Verdi zoals de Ouverture tot Nabucco, het duet Et lui... uit Don Carlos, het Vuurkoor Fuoco di gioia, Jago's Credo, het duet Gia nella notte... uit Otello, en de triomfmars en koor Gloria all' Egitto uit Aida. Een uitvoering van Vincenzo Bellini's Eccomi... uit I Capuleti e i Montecchi maakt het programma rond.

Fabio Luisi dirigeert het Deens Radio Symfonieorkest in indrukwekkende uitvoering tijdens de viering van de 150ste verjaardag van de Deense componist Carl Nielsen. Naast Nielsens Symfonie Nr. 6 staat ook Rachmaninovs Pianoconcert Nr. 4 op het programma, met als solist de Franse pianiste Lise de la Salle. Het werk is een minder dan Rachmaninovs Tweede en Derde Pianoconcert en onderging meerdere revisies gedurende het leven van de componist. Het wordt gekarakteriseerd door veel chromatiek en ook zijn er duidelijke jazzachtige invloeden te horen. Luisi en de la Salle legden het Vierde Pianoconcert eerder al vast op CD. Dit concert is opgenomen in het DR Koncerthuset te Kopenhagen in 2017.

Het muzikale collectief Les Dissonances werd in 2004 opgericht door violist David Grimal. Het ensemble werkt zonder dirigent en is samengesteld uit musici uit de best aangeschreven Europese orkesten, internationale solisten, en jong talent. In dit programma speelt een strijkkwartet bestaande uit leden van Les Dissonances –David Grimal en Hans Peter Hofmann (viool), David Gaillard (altviool), en Xavier Phillips (cello) – Wolfgang Amadeus Mozart’s Strijkkwartet nr. 19 in C-groot, K. 465, ‘Dissonantenkwartet’(Op. 10 nr. 6). Dit strijkkwartet is de laatste in een reeks van zes uit de periode 1782-1785 die Mozart opdroeg aan Joseph Haydn en daarom wel bekend staan als ‘de Haydn-kwartetten’ (Op. 10). Strijkkwartet nr. 19 ontleent zijn bijnaam aan het opvallend trage, dissonante begin. Op dit onheilspellende begin volgt plotseling het opgewekte Allegro in C-groot. Deze uitvoering werd in 2015 opgenomen in de Opéra Comique in Parijs, Frankrijk.

In de Zwitserse stad Genève, waar zij het grootste deel van haar leven heeft doorgebracht, nodigt de Argentijnse pianiste Martha Argerich haar trouwe muzikale partner, cellist Mischa Maisky, uit om samen kamermuziek te spelen. Tussen de uitvoeringen door voert Martha een intiem gesprek met haar dochter Annie Dutoit, waarin zowel hun persoonlijke band als de muziek aan bod komt. Op het programma staan Ludwig van Beethovens 7 variaties op "Die Zauberflöte"; Robert Schumann's Fantasiestücke, Op. 73; Frédéric Chopin's Introduction en Polonaise brillante in C, Op. 3; 'Lerchengesang' (nr. 2) uit Johannes Brahms’ 4 Gesänge, Op. 70; en 'Largo' uit Chopin's Cellosonate in g, Op. 65. Dit programma werd opgenomen op 12 en 13 november 2020 in Genève, Zwitserland.

Christian Zacharias (piano), Frank Peter Zimmermann (viool), Tabea Zimmerman (altviool) en Tilmann Wick (cello) voeren Mozarts Pianokwartet Nr. 2 (KV. 493) uit tijdens de Ludwigsburger Schlossfestspiele in 1988. Mozart kreeg in 1785 de opdracht van uitgever Franz Anton Hoffmeister om drie kwartetten te componeren. Hoffmeister oordeelde echter dat het eerste kwartet (KV. 478) te lastig was voor amateurspelers en besloot hierop de opdracht te ontbinden. Mozart voltooide echter negen maanden alsnog het Tweede Pianokwartet.

Ter herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog boden Frankrijk en de Tsjechische Republiek de Paus een concert aan in de Pauselijke Aartsbasiliek van Sint-Jan van Lateranen te Rome op 25 oktober 2018. De Tsjechische musicoloog Václav Luks leidt het koor en orkest van zijn eigen ensemble Collegium 1704 in gewijde vocale werken van verscheidene 17e-eeuwse barokcomponisten. Op het programma staan Jean-Baptiste Lully's (1632-1687) Te Deum, gevolgd door Heinrich Ignaz Franz von Biber's (1644-1704) Missa Salisburgensis. Bij leven was de muziek van Von Biber, één van de belangrijkste componisten voor soloviool, door heel Europa bekend en een welkome bron van imitatie. Hij beperkte zichzelf niet tot de viool en was ook vooraanstaand componist van gewijde vocale werken, waarvan deze Missa Salisburgensis een prachtig voorbeeld is.

Armagh is een van de oudste steden van Ierland en de plaats waar de heilige St. Patrick besloot zijn eerste stenen kerk te bouwen. Nergens in de wereld is de connectie met St. Patrick zo betekenisvol als in deze stad en de omliggende regio waar St. Patrick zich vestigde. Dit concertprogramma voert de kijkers naar locaties die het meest met St. Patrick geassocieërd worden en vormt een overzicht van hoogtepunten van het jaarlijkse concert dat plaatsvindt in de kathedraal die zijn naam draagt. Componist en dirigent John Anderson is de muzikaal leider van dit feestelijke eerbetoon aan de Ierse heilige. Een scala aan koren vanuit heel het land bundelen de krachten in een prachtige kathedrale setting. Opgenomen op 9 maart 2019.

Pianist Arisa Onoda (Japan, 1996) vertolkt Ferruccio Busoni’s transcriptie van J. S. Bachs ‘Chaconne’ uit Partita nr. 2 voor viool, BWV 1004; Frédéric Chopin’s Barcarolle in Fis-groot, Op. 60; en ‘Noctuelles’ en ‘Alborada del gracioso’ uit Maurice Ravel’s Miroirs, tijdens de eerste ronde van de piano-editie van het Concours musical international de Montréal 2024 (CMIM). Deze uitvoering werd opgenomen in de Bourgie Hall van het Montreal Museum of Fine Arts.

Maestro Myung-Whun Chung leidt het Orkest del Maggio Musicale Fiorentino in deze ontroerende uitvoering van Gustav Mahlers Symfonie nr. 9 in D majeur uit 1908-1909. Het was de laatste symfonie die Mahler voltooide. De componist geloofde in de zogenaamde 'vloek van de negende' en wilde aanvankelijk geen negende symfonie schrijven. Immers, zijn collega-componisten Ludwig van Beethoven en Anton Bruckner stierven voordat ze aan hun tiende symfonieën toekwamen. Mahlers Symfonie nr. 9 ging op 26 juni 1912 in Wenen in première, uitgevoerd door de Wiener Philharmoniker onder leiding van Bruno Walter. Helaas kon de componist het zelf niet meer meemaken: hij overleed in 1911. Deze uitvoering werd in 2021 opgenomen in het Teatro del Maggio Musicale Fiorentino in Florence, Italië.

Het muzikale collectief Les Dissonances werd in 2004 opgericht door violist David Grimal. Het ensemble werkt zonder dirigent en is samengesteld uit musici uit de best aangeschreven Europese orkesten, internationale solisten, en jong talent. In dit programma speelt een strijkkwartet bestaande uit leden van Les Dissonances – David Grimal en Hans Peter Hofmann (viool), David Gaillard (altviool), en Xavier Phillips (cello) – Franz Schuberts Strijkkwartet nr. 15 in G majeur, D. 887. Schubert componeerde dit werk, zijn laatste strijkkwartet, in slechts tien dagen in juni 1826. Dit zeer originele stuk wordt gekenmerkt door rusteloze afwisselingen tussen majeur en mineur. Het werd echter pas gepubliceerd in 1851, na Schuberts dood. Deze uitvoering werd in 2014 opgenomen in de Cité de la Musique in Parijs, Frankrijk.

De documentaire “Clara Haskil - Le mystère de l’interprète” uit 2017 vertelt het opvallende levensverhaal van de Roemeense pianist Clara Haskil (1895-1960). Ze werd in Boekarest geboren in een Joodse familie, waar zij al vroeg als wonderkind werd opgemerkt en aan het Conservatorium werd toegelaten. Later zette ze haar muziekopleiding voort in Wenen en Parijs. Haskil leed onder chronische gezondheidsproblemen en leefde ten tijde van twee wereldoorlogen, factoren die haar carrière belemmerden. Pas na de Tweede Wereldoorlog was Haskil’s ster rap reizende en kreeg ze internationale erkenning. Zij trad als solist over de hele wereld op met de belangrijkste orkesten, en gaf recitals met gelauwerde collega’s als de cellisten George Enescu en Pablo Casals en violist Eugène Ysaÿe.

Alexander Ullman (1991, Verenigd Koninkrijk) speelt Franz Liszts Pianoconcert nr. 2 (S125) tijdens de solo-finale van het 11e Internationaal Franz Liszt Pianoconcours in TivoliVredenburg te Utrecht. Het concours bevordert zowel de muzikale ontwikkeling alsook de concertervaring van pianotalenten afkomstig uit alle uithoeken van de wereld. Hierdoor vormt het concours een belangrijke opstap tot de internationale klassieke concertwereld voor jong talent dat een professionele carrière als musicus ambieert. Het Internationaal Franz Liszt Pianoconcours werd voor het eerst georganiseerd in 1986 en behoort inmiddels tot een van de meest prestigieuze pianoconcoursen ter wereld.

J. S. Bachs zes Brandenburgse Concerten behoren tot zijn bekendste werken. Hij schreef ze tussen 1711 en 1720 en droeg ze in 1721 op aan Christiaan Lodewijk, markgraaf van Brandenburg. Om te vieren dat deze geliefde werken 300 jaar bestaan, maakte de Tsjechische klavecinist en dirigent Václav Luks met zijn vermaarde barokensemble Collegium 1704 in 2021 opnames van alle zes Brandenburgse concerten, op historische instrumenten. De Brandenburgse Concerten volgen de structuur van het Italiaanse concerto grosso, waarin een groep solo-instrumenten op de voorgrond treedt ten opzichte van het grote ensemble. In de Brandenburgse Concerten nemen de solisten afwisselende, virtuoze solo’s voor hun rekening. Bij deze uitvoering in de prachtige Spiegelzaal van het Duitse slot Köthen spelen Luks en Collegium 1704 Bachs Brandenburgse Concert nr. 5 in D-groot, BWV 1050. Het is opmerkelijk dat het klavecimbel hier de gebruikelijke begeleidende rol inwisselt voor een solo, naast de fluit en de viool. Daardoor wordt dit werk tot Bachs eerste klavierconcerten gerekend.

Tijdens het nieuwsjaarsgala van de Berliner Philharmoniker van 2009 presenteren Sir Simon Rattle en Lang Lang werken van twee Russische componisten. Het concert start met een uitvoering van Rachmaninovs Tweede Pianoconcert in c-klein, Op. 18, een van de meest geliefde werken uit het klassieke repertoire. Het pianoconcert vraagt om een virtuoze solist en met name in het tweede deel een subtiele en soepele orkestrale ondersteuning. Het orkest vervolgt met balletmuziek uit Tsjaikovski's De Notenkraker, wellicht het bekendste ballet ter wereld. Het concert wordt afgesloten met een aantal toegiften waaronder Chopins Etude No. 1, Op. 25.

Bernard Haitink dirigeert de Berliner Philharmoniker tijdens een Paasconcert in Baden-Baden in 2015. Op het programma staat Ludwig van Beethovens Vioolconcert, Op. 61. Solist is de gelauwerde Isabelle Faust, die sinds haar opnames met Claudio Abbado vaak eerste keuze is als het aankomt op dit meesterwerk.

Ballet Vlaanderen danst een prachtig programma met werken van Sidi Larbi Cherkaoui en Jeroen Verbruggen. Het Symfonisch Orkest van de Opera Vlaanderen staat onder leiding van Yannis Pouspourikas. Ravel blijft een bron van inspiratie voor menig choreograaf. Opkomend talent Verbruggen laat zich inspireren door Ravels ‘Pavane pour une Infante défunte’ en ‘Ma Mère l'Oye’. Cherkaoui vertaalde ook Ravels muziek naar dans en koos voor de kleurrijke orkestratie van Moessorgski’s ‘Schilderijen van een tentoonstelling’. Onder de sterdansers zijn Nancy Osbaldeston, Alexander Burten en Drew Jacoby. Opgenomen in de Opera Antwerpen in 2016 en geregisseerd door Andreas Morell.