TV-Gids, Kijk klassieke muziek op uw tv

Onlangs uitgezonden

di.. jun.. 10

G01:27:002021HD

Maestro Myung-Whun Chung leidt het Orkest del Maggio Musicale Fiorentino in deze ontroerende uitvoering van Gustav Mahlers Symfonie nr. 9 in D majeur uit 1908-1909. Het was de laatste symfonie die Mahler voltooide. De componist geloofde in de zogenaamde 'vloek van de negende' en wilde aanvankelijk geen negende symfonie schrijven. Immers, zijn collega-componisten Ludwig van Beethoven en Anton Bruckner stierven voordat ze aan hun tiende symfonieën toekwamen. Mahlers Symfonie nr. 9 ging op 26 juni 1912 in Wenen in première, uitgevoerd door de Wiener Philharmoniker onder leiding van Bruno Walter. Helaas kon de componist het zelf niet meer meemaken: hij overleed in 1911. Deze uitvoering werd in 2021 opgenomen in het Teatro del Maggio Musicale Fiorentino in Florence, Italië.

wo.. jun.. 11

G01:25:001993HD

De Nederlandse dirigent Bernhard Haitink dirigeert de Berliner Philharmoniker in een uitvoering van Gustav Mahlers Symfonie Nr. 7. Opgenomen in de Berliner Philharmonie in 1993. Tijdens de jaren tussen het voltooien (1906) en eerste uitvoering (1908) van de Zevende Symfonie onderging het leven van de toen al beroemde dirigent en componist Gustav Mahler tamelijk dramatische wendingen. Hij nam ontslag bij de Weense Staatsopera, zijn eerste dochter overleed en er werd een hartafwijking bij de componist geconstateerd. Vanwege het ‘duistere’ karakter van enkele delen (het tweede en vierde deel hebben de titel ‘Nachtmusik’ en het derde deel heeft als naam ‘Schattenhaft’ - schaduwachtig), wordt de symfonie ook wel ‘Lied der Nacht’ genoemd, een titel waar de componist zelf het overigens niet mee eens was. Deze Zevende Symfonie is Mahlers meest abstracte werk, misschien werd het werk daarom wel slecht ontvangen door zowel de musici als het publiek ten tijde van de première. Ook nu nog wordt deze Zevende niet vaak op het programma gezet geprogrammeerd door orkesten en lijkt het een van zijn minst populaire werken. Niet terecht want de Zevende kent een unieke opbouw van donker naar licht van duister naar de juichende finale. Van Mahlers latere oeuvre is de Zevende zeker niet minder toegankelijk dan de veel gespeelde Negende Symfonie. Van de huidige generatie grote dirigenten slaat niemand deze symfonie meer over.

G01:05:002008HD

Jean Paul’s roman ‘Titan’, waarin een artistiek begaafde jongeling zijn plaats niet kan vinden in de samenleving en zich uiteindelijk overgeeft aan wanhoop en zelfmoord, is de inspiratiebron geweest voor Gustav Mahlers Eerste Symfonie. Dit werk ontstond niet zonder slag of stoot: Mahler componeerde het tussen 1887 en 1888 toen hij in zijn 20-er jaren als dirigent werkzaam was bij de Opera in Leipzig. De eerste versie van het werk werd gezien als een symfonisch gedicht in twee delen, met titels die duidelijk een verhaal vertellen. Deze voorloper ging in 1898 in Boedapest in première maar werd slecht ontvangen. Mahler besloot het werk te reviseren: de beeldende titels werden geschrapt en hij liet het originele tweede deel (Blumine) vallen. Het resultaat is een prachtige symfonie, vol met muzikale verwijzingen. Zo is in het eerste deel een eerdere compositie van Mahler te horen (Ging heut' morgens übers Feld uit Lieder eines Fahrenden Gesellen), het tweede deel is een Oostenrijkse Ländler (een boerendans) en in het derde deel maakt hij een toespeling op een wel heel bekende melodie: ‘Vader Jakob’. Al met al is deze Eerste Symfonie een ongelofelijke prestatie voor zo’n jonge componist.

vr.. jun.. 13

G01:10:001992HD

Bernard Haitink dirigeert de Berliner Philharmoniker in een uitvoering van Gustav Mahlers Symfonie Nr. 4. Solist is sopraan Sylvia McNair. Deze uitvoering vond plaats in het Schauspielhaus te Berlijn in 1992. Mahler componeerde zijn Vierde Symfonie in 1899 en 1900 en het werk ging het daaropvolgende jaar in première te München. De symfonie bevat het lied “Das himmlische Leben”, welke Mahler al componeerde in 1892. Het lied beschrijft de visie van de hemel door de ogen van een kind en wordt gezongen door een sopraan in het vierde deel van het werk. De melodie dient zich al enkele keren eerder aan in de eerste delen van de symfonie.

za.. jun.. 14

G01:15:002018HD

Andrea Marcon dirigeert het La Cetra Barockorchester van Bazel en mezzo-sopraan Magdalena Kožená tijdens de 25e jubileumeditie van het Zwitserse Verbier Festival in 2018. Kožená’s muzikale kwaliteiten lijken wel oneindig te zijn. Haar stem verricht wonderen in een wijds repertoire, dat zich uitstrekt van songs van Cole Porter tot liederen van Duparc of Mahler. Toch blijft ze een zwak houden voor de barokperiode, zoals wordt geïllustreerd in dit recital vanuit de kerk in Verbier. Het programma is van opmerkelijke eenvoud: vocale werken worden afgewisselend met sprankelende instrumentale stukken. Het programma opent met Uccellini’s ‘Aria quinta sopra La Bergamasca’ en Monteverdi’s ‘Disprezzata Regina’, gevolgd door Merula’s ‘Folle è ben che si crede’ en ‘Ballo detto Polliccio’. Na Castello’s Sonate Nr. 15 en ‘Passacalio a quattro’ van Marini, wordt afgesloten met Monteverdi’s ‘Il Combattimento di Tancredi e Clorinda’ en G. F. Händels ‘Lascia ch'io pianga’.

G01:24:002003HD

Pierre Boulez (1925-2016) geldt als één van de belangrijkste figuren van de hedendaagse muziek. In dit optreden van het Gustav Mahler Jeugdorkest illustreert Boulez zijn meesterlijke begrip van de twintigste-eeuwse muziek. Hij volgt de revolutionaire harmonische ontwikkeling van het muzikale modernisme in drie modern-klassieke sleutelwerken: Richard Wagners Prelude Tristan und Isolde (1859), Arnold Schönbergs Pelléas en Mélisande (1903) en Alban Bergs Vioolconcert (1935). Het Gustav Mahler Jeugdorkest werd in 1986 opgericht op initiatief van dirigent Claudio Abbado (1933-2014). Het bestaat uit musici tot 26 jaar uit heel Europa. De solist in Bergs Vioolconcert is Akiko Suwanai, de jongste winnaar (1990) uit de geschiedenis van de Internationale Tsjaikovskiwedstrijd te Moskou.

do.. jun.. 19

G01:13:002015HD

In 2013 werd de Finse dirigent Hannu Lintu chef-dirigent van het Fins Radio Symfonie Orkest. Lintu studeerde piano en cello aan de Sibelius Academy en het Turku conservatorium in het Zuidwesten van Zweden. Hij begon met dirigeren en ook dit deed hij vooral aan de Sibelius Academy. Met het Fins Radio Symfonie Orkest gaf hij al in 2012 vele concerten en bleek een logische vervanger voor Sakari Oramo die in 2012 zijn contract, na vele jaren dienst als dirigent én concertmeester, liet aflopen. Het orkest is gespecialiseerd in het uitvoeren van Finse muziek, maar voert ook de grote werken van onder andere Gustav Mahler en Béla Bartók uit. De Finse componist Jean Sibelius is de favoriet van het orkest en de dirigent. Samen met de Finse publieke omroep (Yle) besloten zij om alle zeven symfonieën van Sibelius op te nemen en uit te zenden. Voorafgaand aan de symfonie ziet u een korte gesproken introductie over de desbetreffende symfonie, waarna de symfonie in zijn geheel te beluisteren is. Nadat er bij Sibelius in 1908 keelkanker werd geconstateerd veranderde niet alleen zijn levensstijl, maar ook zijn manier van componeren. Met angst voor de dood stopte hij met het gebruik van alcohol en tabak en zijn harmonieën werd grauw en somber. Er klinken donkere thema’s en onderwerpen als duivels en dood komen bij het luisteren van deze muziek als beeld naar boven.

vr.. jun.. 20

G00:26:001988HD

De Welshe sopraan Margaret Price zingt Gustav Mahlers Rückert-Lieder. Zij wordt bijgestaan door het orkest van de Ludwigsburger Schloßfestspiele onder leiding van dirigent Wolfgang Gönnenwein. Mahlers vijf Rückert-Lieder vormen een liedcyclus gebaseerd op gedichten van Friedrich Rückert (1788-1866). In de zomer van 1901 voltooide Mahler zowel versies met piano- als orkestbegeleiding, maar hij schreef nooit een orkestversie voor het vijfde lied, “Liebst du um Schönheit” (‘Liefde om schoonheid’). Mahler schreef dit openhartige liefdeslied voor zijn bruid Alma Schindler. Deze uitvoering werd in 1988 opgenomen tijdens de Ludwigsburger Schloßfestspiele.

G01:17:002018HD

G01:22:002004HD

Het Gustav Mahler Jugendorchester werd in 1986 opgericht door initiatiefnemer Claudio Abbado (1933-2014) en is sindsdien een van de beste jeugdorkesten ter wereld. Dit concertprogramma benadrukt de speciale band tussen de dirigent en het orkest en hun gezamenlijke voorliefde voor de muziek van Gustav Mahler. Claudio Abbado is zonder twijfel een van de grootste Mahlerinterpreten van de afgelopen decennia en zijn langdurige affiniteit met diens repertoire leidde uiteindelijk tot deze roerende uitvoering van Mahlers laatst symfonie, voltooid vlak voor de componist zijn dood. Deze uitvoering is opgenomen in de Accademia di Santa Cecilia te Rome in 2004. De film toont het opgewekte plezier, talent en de professionaliteit van de jonge musici, afkomstig uit alle uithoeken van Europa. Een prachtig eerbetoon aan orkest, dirigent en componist, maar bovenal Mahlers triomfantelijke meesterwerk: de Negende Symfonie.

zo.. jun.. 22

G01:07:002003HD

Op zijn zeventigste gold Claudio Abbado als één van de beste, meest gerespecteerde dirigenten ter wereld. Zijn staat van dienst is legendarisch: hij was achtereenvolgens muzikaal leider van La Scala in Milaan (1968-1986), toen bij de Weense Staatsopera (1986-1991), en de Berliner Philharmoniker (1989-2002). Abbado, een krachtige voorvechter van de ontwikkeling van jong muzikaal talent, speelde een sleutelrol bij de oprichting van het Chamber Orchestra of Europe, het European Union Youth Orchestra, en het Gustav Mahler Jeugdorkest. Na een periode van ziekte gaat hij een nieuwe fase in zijn carrière in: hij richt het Luzern Festivalorkest op. Filmmaker Paul Smaczny volgde de carrière van Abbado door de jaren heen op de voet, wat talloze interviews opleverde. In dit profiel bespreekt Abbado zijn leven en werk, zijn opvattingen over muziek, en zijn favoriete composities. Nooit eerder vertoond interviewmateriaal wordt afgewisseld met beelden van de dirigent tijdens repetities en in concert, gesprekken met vrienden en collega's, en archiefmateriaal. Dit portret plaatst deze "stille denker" in een nieuw en onverwacht licht.

di.. jun.. 24

G01:33:002009HD

Claudio Abbado leidt het Luzern Festivalorkest in Gustav Mahlers Symfonie Nr. 1. Deze symfonie heeft als motto “Wie ein Naturlaut” (“als een natuurkreet”) , wat ook het centrale thema van het Lucerne Festival van 2009 was. Mahler ziet natuur en kunst niet als tegenovergestelden: hij vond dat het ene kan leren van het andere. Abbado en het orkest krijgen gezelschap van een bijzondere gast die op spectaculaire wijze haar debuut maakt: de 22-jarige Chinese pianiste Yuja Wang voert Sergej Prokofjevs Pianoconcerto Nr. 3 uit. Met dit stuk laat Wang zien waartoe zij allemaal in staat is: het pianoconcert vraagt niet alleen om lyrisch en intiem spel, maar ook om parelende virtuositeit.

wo.. jun.. 25

G01:09:001992HD

Bernhard Haitink dirigeert de Berliner Philharmoniker in een uitvoering van Gustav Mahlers Symfonie Nr. 1. Deze uitvoering vond plaats in de Berliner Philharmonie in 1992 en werd geregisseerd door Barry Gavin. Mahler liet zich inspireren door Jean Pauls roman 'Titan' bij het schrijven van zijn Symfonie Nr. 1. In dit verhaal weet een artistiek begaafde man zijn plek in de samenleving niet te vinden. Uit wanhoop besluit zich van het leven te ontnemen. De symfonie kwam niet eenvoudig tot stand. Mahler componeerde het tussen 1887 en 1888, toen hij werkzaam was als tweede dirigent van de Opera Leipzig. De eerste versie van het werk was een tweedelig symfonisch gedicht. Deze originele versie werd voor het eerst uitgevoerd in 1898 in Budapest, maar werd niet goed ontvangen. Mahler besloot het werk flink te herzien, wat resulteerde in deze prachtige symfonie. Deze Symfonie Nr. 1 is een grootse prestatie van de jonge componist.

G01:13:002021HD

Het Maggio Musicale Fiorentino (Florentijnse Muzikale Mei) is het oudste opera- en kunstfestival van Italië. Het werd in 1933 opgericht om hedendaagse en in de vergetelheid geraakte opera’s op de planken te brengen. In de loop der jaren heeft het festival zich verbreedt, en zijn orkestrale concerten er een vaste waarde geworden. Tijdens de editie van 2021 van het festival leidt maestro Daniel Harding het Orchestra del Maggio Musicale Fiorentino in een prachtig concertprogramma met Johannes Brahms' Tragische Ouverture in d-mineur, Op. 81, en Gustav Mahlers Symfonie nr. 1 in D majeur, 'Titan'. Brahms componeerde zijn concertouverture in de zomer van 1880. Het donkere, onrustige stuk lijkt de serieuze tegenhanger van zijn luchtigere Akademische Festouvertüre, Op. 80. Acht jaar later, in 1888, voltooide Mahler zijn eerste symfonie. De componist ontdeed het van oorsprong vijfdelige stuk enkele jaren later van het tweede deel, 'Blumine', wat de uiteindelijke vierdelige versie opleverde die we tegenwoordig kennen. Deze uitvoering werd opgenomen in het Teatro del Maggio Musicale Fiorentino in Florence, Italië, in 2021.

do.. jun.. 26

G01:27:002004HD

vr.. jun.. 27

G00:58:001996HD

De Indiase dirigent Zubin Mehta (1936) werd in 1977 benoemd tot muzikaal leider van het Israëlisch Filharmonisch Orkest (IPO), en in 1981 werd zijn aanstelling uitgebreid tot muzikaal leider voor het leven. Op 18 juli 1996 leidde Mehta het IPO in de allereerste uitvoering van Richard Strauss’ symfonisch gedicht Till Eulenspiegels lustige Streiche, Op. 28. Mehta staat wereldwijd bekend als een van de grootste vertolkers van het grote symfonische repertoire, in het bijzonder van de romantische werken van Anton Bruckner, Gustav Mahler en Richard Strauss. Hoewel hij dit geliefde meesterwerk al talloze malen had gedirigeerd, was dit de eerste keer dat hij het vanaf het begin met het orkest instudeerde. Deze aflevering van ‘In repetitie’ toont de dialoog tussen Mehta en de musici, terwijl zij samen Strauss’ levendige toondicht verkennen.

ma.. jun.. 30

G01:20:002010HD

Pierre Boulez dirigeert het Cleveland Symphony Orchestra in een uitvoering van het Adagio uit Mahlers Symfonie Nr. 10 en diens liederencyclus Des Knaben Wunderhorn. Solisten zijn Magdalena Kožená (mezzo-sopraan) en Christian Gerhaher (bariton). Het concert is opgenomen in de Severance Hall te Cleveland, de thuishaven van het orkest, in februari 2010. De liederencyclus Das Knaben Wunderhorn neemt een belangrijke positie in binnen het oeuvre van Mahler, omdat de liederen een bron van inspiritie waren voor zijn eerste symfonieën, zowel op muzikaal als poetisch gebied. Mahler heeft ooit de uitspraak gedaan dat een symfonie een hele wereld omvat; het zou de componist daarom zeker deugd doen dat enkel de uitvoering van het Adagio uit de onvoltooide Tiende Symfonie een volledig andere klankwereld heeft bewerkstelligd.

G00:58:001996HD

TV-gids