Beethovens negen symfonieën
Dinsdagen in april
Ludwig van Beethovens negen symfonieën zijn misschien wel de meest uitgevoerde van alle klassieke composities. Met name diens ‘heroïsche’ Symfonie nr. 3, de Symfonie nr. 5 met de beroemde vier onheilspellende noten aan het begin, en de Symfonie nr. 9 met de jubelende “Ode an die Freude” worden over de hele wereld uitgevoerd. Met zijn symfonieën bracht Beethoven een muzikale revolutie te weeg: eigenhandig breidde hij de mogelijkheden op het gebied van opbouw, harmonie, melodie en orkestratie van het symfonische genre enorm uit. In april presenteert Stingray Classica zenderpremières van alle negen Beethovensymfonieën, uitgevoerd door het Orchestre de l’Opéra national de Paris onder leiding van de Zwitserse dirigent Philippe Jordan. Geniet in april van frisse uitvoeringen van Beethovens bekendste meesterwerken op dinsdagavonden om 20:30!
Beethoven - Symfonie nr. 1 in C majeur, Op. 21
Dinsdag 2 april | 20:30
De Zwitserse dirigent Philippe Jordan en het Orchestre de l'Opéra national de Paris namen in 2014 en 2015 alle negen symfonieën van Ludwig van Beethoven op. In deze uitzending dirigeert Jordan de Symfonie nr. 1 in C majeur, Op. 21. Deze symfonie laat zien dat Beethoven trouw is aan de vorm die Joseph Haydn en Wolfgang Amadeus Mozart in hun late symfonieën gebruikten, maar tegelijk is duidelijk dat Beethoven zich van zijn voorgangers wil onderscheiden. Zo begint het werk met een trage inleiding waaruit de toonsoort van het stuk niet duidelijk wordt. Net zo opmerkelijk is de ongebruikelijk prominente rol van de houtblazers en het onverwacht scherzo-achtige tempo van het derde deel dat immers de aanduiding 'menuet' draagt. Dit concert werd in 2014 opgenomen in de Opéra Bastille in Parijs, Frankrijk.
Beethoven - Symfonie nr. 8 in F-groot, Op. 93
Dinsdag 2 april | 21:00
De Zwitserse dirigent Philippe Jordan en het Orchestre de l'Opéra national de Paris namen in 2014 en 2015 alle negen symfonieën van Ludwig van Beethoven op. In deze uitzending dirigeert Jordan Beethovens Symfonie nr. 8 in F-groot, Op. 93. Beethoven schreef het werk in 1812 nadat hij zijn Symfonie nr. 7 had voltooid. Op 27 februari 1814 dirigeerde de componist zelf de première in Wenen tijdens een concert waarin ook zijn Symfonie nr. 7 en zijn 15-minuten durende orkestwerk Wellingtons Sieg, Op. 91 werden gespeeld. Als kortste van Beethovens negen symfonieën ontbreekt het Symfonie nr. 8 aan een volwaardig langzaam deel. In plaats daarvan heeft het een tweede deel, Allegretto scherzando, met een gestaag 'tikkend' ritme, dat de houtblazers gedurende het hele deel volhouden. Dit wordt vaak aangezien van een imitatie van het Andante uit Joseph Haydns ‘Kloksymfonie’. Deze uitvoering werd in 2015 opgenomen in de Opéra Bastille in Parijs, Frankrijk.
Beethoven - Symfonie nr. 2 in D majeur, Op. 36
Dinsdag 9 april | 20:30
De Zwitserse dirigent Philippe Jordan en het Orchestre de l'Opéra national de Paris namen in 2014 en 2015 alle negen symfonieën van Ludwig van Beethoven op. In deze uitzending dirigeert Jordan Beethovens Symfonie nr. 2 in D majeur, Op. 36. Dit uit 1802 stammende werk beleefde de première op 5 april 1803 in het Theater an der Wien. Maar het publiek stond die dag nog meer premières te wachten: ook Beethovens Pianoconcert nr. 3 en zijn enige oratorium, Christus am Ölberge werden in hetzelfde concert ten doop gehouden. Bovendien stond ook een uitvoering van zijn Symfonie nr. 1 op het programma. In zijn Symfonie nr. 2 vervangt Beethoven het gebruikelijke menuet als derde deel door een levendig scherzo. De sfeer van het werk is optimistisch te noemen. Dit concert werd in 2014 opgenomen in het Palais Garnier in Parijs, Frankrijk.
Beethoven - Symfonie nr. 5 in c-klein, Op. 67
Dinsdag 9 april | 21:10
De Zwitserse dirigent Philippe Jordan en het Orchestre de l'Opéra national de Paris namen in 2014 en 2015 alle negen symfonieën van Ludwig van Beethoven op. In deze uitzending dirigeert Jordan Beethovens Symfonie nr. 5 in c-klein, Op. 67. Beethoven componeerde zijn Symfonie nr. 5 tussen 1804 en 1808 en voltooide het werk rond dezelfde tijd als zijn Symfonie nr. 6, 'Pastorale'. Beide symfonieën beleefden hun première tijdens het legendarische, volledig uit muziek van Beethoven bestaande concert van 22 december 1808. De Symfonie nr. 5 is uitgegroeid tot één van de bekendste composities van de westerse klassieke muziek. Het begint met het beroemde, uit vier noten bestaande motief, dat vaak wordt geïnterpreteerd als een muzikale manifestatie van ‘het aankloppende noodlot’. Deze ritmische figuur keert in verschillende vormen terug in de andere drie delen van de symfonie. Deze uitvoering werd in 2014 opgenomen in de Opéra Bastille in Parijs, Frankrijk.
Beethoven - Symfonie nr. 3 in Es majeur, Op. 55
Dinsdag 16 april | 20:30
De Zwitserse dirigent Philippe Jordan en het Orchestre de l'Opéra national de Paris namen in 2014 en 2015 alle negen symfonieën van Ludwig van Beethoven op. In deze uitzending dirigeert Jordan Beethovens Symfonie nr. 3 in Es majeur, Op. 55, ‘Eroïca’. Deze symfonie werd gecomponeerd in 1803 en 1804 en geldt als een belangrijk keerpunt in zowel Beethovens oeuvre als in de westerse muziekgeschiedenis. Symfonie nr. 3 duurt langer dan alle eerdere symfonie. De gebruikelijke lange inleiding wordt vervangen door twee krachtige akkoorden, waarop de lage strijkers het hoofdthema introduceren. Het langzame tweede deel is een treurmars, gevolgd door een snel Scherzo. Het vierde en laatste deel wordt gedomineerd door een thema dat Beethoven al gebruikte in zijn muziek voor het ballet 'Die Geschöpfe des Prometheus'. Deze uitvoering werd in 2014 opgenomen in de Opéra Bastille in Parijs, Frankrijk.
Beethoven - Symfonie nr. 6 in F-groot, Op. 68
Dinsdag 16 april | 21:25
De Zwitserse dirigent Philippe Jordan en het Orchestre de l'Opéra national de Paris namen in 2014 en 2015 alle negen symfonieën van Ludwig van Beethoven op. In deze uitzending dirigeert Jordan Beethovens Symfonie nr. 6 in F-groot, Op. 68, ook bekend als de ‘Pastorale’. Beethoven schreef dit werk na de voltooiing van zijn Symfonie nr. 5. Beide symfonieën beleefden hun première tijdens hetzelfde legendarische, volledig uit muziek van Beethoven bestaande concert van 22 december 1808. Symfonie nr. 6 bestaat uit vijf delen, waarvan de laatste drie zonder onderbreking worden gespeeld. Elk deel draagt een beschrijvende titel die aan het plattelandsleven refereert. De opgewekte stemming van de eerste drie delen wordt ruw onderbroken door het razende vierde deel 'Onweer en storm', wat door de piccolo's, koperblazers en pauken tot uitdrukking wordt gebracht. Naarmate de storm tegen het einde van het deel gaat liggen, is de rust in het laatste deel teruggekeerd. Deze uitvoering werd in 2015 opgenomen in de Opéra Bastille in Parijs, Frankrijk.
Beethoven - Symfonie nr. 4 in Bes-groot, Op. 60
Dinsdag 23 april | 20:30
De Zwitserse dirigent Philippe Jordan en het Orchestre de l'Opéra national de Paris namen in 2014 en 2015 alle negen symfonieën van Ludwig van Beethoven op. In deze uitzending dirigeert Jordan Beethovens Symfonie nr. 4 in Bes-groot, Op. 60. Graaf Franz von Oppersdorff was zeer onder de indruk van Beethovens Symfonie nr. 2 en bood de componist een flinke som om nog een soortgelijk werk te schrijven. Beethoven stemde in en voltooide zijn Symfonie nr. 4 in de herfst van 1806. De eerste uitvoering vond in maart 1807 plaats op een besloten concert in Wenen. Door het lichtvoetige en zonnige karakter van Symfonie nr. 4 valt deze enigszins in het niet bij zijn revolutionaire voorganger en opvolger. Deze uitvoering werd in 2014 opgenomen in de Opéra Bastille in Parijs, Frankrijk.
Beethoven - Symfonie nr. 7 in A-groot, Op. 92
Dinsdag 23 april | 21:10
De Zwitserse dirigent Philippe Jordan en het Orchestre de l'Opéra national de Paris namen in 2014 en 2015 alle negen symfonieën van Ludwig van Beethoven op. In deze uitzending dirigeert Jordan Beethovens Symfonie nr. 7 in A-groot, Op. 92. Beethoven schreef dit werk in 1811 en 1812. Beethoven dirigeerde zelf de première van de symfonie in december 1813, tijdens een benefietconcert voor soldaten die gewond waren geraakt bij de Slag bij Hanau. Het werk werd zeer goed ontvangen door het Weense publiek. Nadat het tweede deel, Allegretto, was gespeeld, eiste het publiek een onmiddellijke toegift. Het Allegretto is sindsdien populair gebleven en wordt vaak uitgevoerd als op zichzelf staand werk. Deze uitvoering werd in 2014 opgenomen in het Palais Garnier in Parijs, Frankrijk.
Beethoven - Symfonie nr. 9 in d mineur, Op. 125
Dinsdag 30 april | 20:30
De Zwitserse dirigent Philippe Jordan en het Orchestre de l'Opéra national de Paris namen in 2014 en 2015 alle negen symfonieën van Ludwig van Beethoven op. In dit programma presenteert maestro Jordan de allerlaatste Beethovensymfonie: de Symfonie nr. 9 in d mineur, Op. 125. Jordan dirigeert het koor en orkest van de Opéra national de Paris en vier vocale solisten: Ricarda Merbeth (sopraan), Daniela Sindram (mezzosopraan), Robert Dean Smith (tenor) en Günther Groissböck (bas). Beethoven schreef zijn laatste symfonie tussen 1822 en 1824, toen zijn gehoor bijna volledig verdwenen was. De Symfonie nr. 9 is de langste en meest ambitieuze van Beethovens symfonieën. Het meest in het oog springt het slotdeel van dit werk, waarin een koor en vier vocale solisten een toonzetting van Friedrich Schillers gedicht 'An die Freude' (Ode aan de Vreugde) zingen. Deze uitvoering werd in 2015 opgenomen in de Opéra Bastille in Parijs, Frankrijk.