Brucknerspecial
Woensdag in september
Deze september ontmoeten twee Oostenrijkse groten elkaar tijdens deze reeks premières: dirigent Franz Welser-Möst leidt het Cleveland Orchestra in vijf uitvoeringen van Anton Bruckners meest geliefde symfonieën. Bruckner staat bekend om zijn bijdrage aan de ontwikkeling van het symfonische genre. In een periode waarin veel symfonische componisten vreesden achterhaalde muziek te schrijven nadat Beethoven de symfonievorm herschapen leek te hebben, besloot Bruckner om zich juist op dit genre te richten. Inmiddels wordt de kenmerkende structuur van Bruckners symfonieën beschouwd als een organische voortzetting van die van Beethovens symfonieën. Bewonder de muzikaliteit van het Cleveland Orchestra in uitvoeringen van Bruckners vierde, vijfde, zevende, achtste en negende symfonie op Stingray Classica, iedere woensdag in september, onder leiding van muzikaal directeur en Bruckner-expert Franz Welser-Möst.
Bruckner - Symfonie Nr. 4
Woensdag, 2 september
De monumentale, majestueuze symfonieën van Anton Bruckner (1824-1896) en de inspirerende levenskracht van de Oostenrijkse Abdij van Sankt Florian lijken voor elkaar gemaakt – al helemaal als ze zo spectaculair op film worden vastgelegd als door de vooraanstaande regisseur Brian Large in deze opname uit 2012. Bruckner leerde het abdijorgel kennen in zijn jeugd, en was er organist van 1845 tot 1855. Franz Welser-Möst, chef-dirigent van het Cleveland Orchestra en algemeen muzikaal leider van de Weense Staatsopera, staat bekend als Brucknerspecialist. Hij heeft een bijzondere passie voor Bruckners Symfonie Nr. 4 – door de componist zelf de “Romantische” genoemd – in de zelden uitgevoerde eerste editie (1888-89). Met zijn scherpere contrasten en gewaagde dissonanten spreekt er grotere durf uit deze versie, die gestroomlijnder, dynamischer en fijner van textuur is dan de latere versie die doorgaans de voorkeur geniet.
Bruckner - Symfonie Nr. 5
Woensdag, 9 september
Anton Bruckners Symfonie Nr. 5 is zowel "de middeleeuwse" genoemd, wegens z'n gelaagde contrapuntische tonale textuur, als "de Katholieke", wegens z'n ernstige grootsheid. Zelf noemde Bruckner het zijn "Fantastische Symphonie," een beschrijving die niet ver bezijden de waarheid is – zeker niet als het wordt uitgevoerd in de Oostenrijkse Abdij van Sankt Florian, zoals in deze opname. Bruckner noemde zijn Vijfde zijn "contrapuntische meesterwerk." De enorme impact van de finale komt voort uit een fanatieke contrapuntisch samenspel waarin de lijnen van de hele symfonie worden gebundeld in een homogeen geheel, samengevoegd in een overweldigende dubbelfuga die ook door Bruckner zelf nooit is geëvenaard. Hoewel Bruckner zijn Vijfde al schreef in 1875-76, werd het werk pas voor het eerst uitgevoerd in 1894, na ingrijpende herzieningen door de componist. Franz Welser-Möst, de muzikaal leider van zowel het Cleveland Orchestra als het Opernhaus Zürich, bracht zijn Amerikaanse ensemble in september 2006 naar Sankt Florian om op te treden tijdens het Brucknerfestival in Linz.
Bruckner - Symfonie Nr. 7
Woensdag, 16 september
Franz Welser-Möst leidt het Cleveland Orchestra in een uitvoering van Anton Bruckners Symfonie Nr. 7. Dit werk neemt een centrale plaats in binnen het oeuvre van de componist: hiermee viel Bruckner eindelijk de erkenning ten deel die hij verdiende. Nog altijd is het één van zijn meest geliefde werken. De symfonie volgt de klassieke opbouw van vier aparte delen. Het hart van het werk is een lang en emotioneel Adagio, geschreven als eerbetoon aan Richard Wagner. Het eerste deel van de symfonie begint met een stijgend thema dat wordt aangedragen door de cello's. Het Scherzo verlicht de sombere sfeer van het voorafgaande Adagio, en met de Finale komt met ongeremd plezier ten einde. Deze uitvoering werd in 2008 opgenomen in Severance Hall in Cleveland.
Bruckner - Symfonie Nr. 8
Woensdag, 23 september
Anton Bruckner vond zijn Symfonie Nr. 8 het artistieke hoogtepunt van zijn carrière. Hij schreef het werk terwijl zijn Symfonie Nr. 7 en zijn Te Deum enthousiast werd ontvangen door critici en publiek. Toch legde de componist zijn eerste versie van dit werk in een lade – de versie die Franz Welser-Möst hier dirigeert – toen zijn vriend, de dirigent Hermann Levi, het werk afwees. Pas in 1954 werd deze oerversie voor het eerst uitgevoerd, en verscheen pas in 1972 in druk. Deze live-opname vanuit Severance Hall in Cleveland, door het Cleveland Orchestra onder muzikaal leider Franz Welser-Möst, is het vierde deel van de Brucknercyclus door dit orkest. De Oostenrijkse dirigent Franz Welser-Möst was sinds 2002 muzikaal leider van het Cleveland Orchestra. Daarnaast was Welser-Möst van 2010 tot 2014 algemeen muzikaal leider van de Weense Staatsopera.
Bruckner - Symfonie Nr. 9
Woensdag, 30 september
Anton Bruckners Symfonie Nr. 9 kan worden beschouwd als zijn afscheid van het leven. Al toen Bruckner in 1887 aan het werk begon, zat zijn gezondheid hem dwars. Hij uitte de hoop dat "God mij genoeg tijd zal gunnen om het te voltooien", en tijdens de jaren die volgden werkte hij onvermoeibaar verder. In eind 1894 had hij alleen de eerste drie delen af. Toen hij op 11 oktober 1896 overleed, liet hij zes verschillende versies van de finale na, die geen van allen voltooid waren. Desalniettemin is het een monumentaal werk geworden, met de imposante grandeur van een kathedraal. De vele details van deze architectonische kolos komen verbazingwekkend transparant tot leven in de handen van dirigent Franz Welser-Möst en het Cleveland Orchestra. Het orkest nam in de laatste dagen van oktober 2007 een krachtige, afgemeten uitvoering van deze symfonie op in de prachtige Gouden Zaal van de beroemde Musikverein in Wenen: op ditzelfde podium werd het werk in 1903 voor het eerst uitgevoerd.