De winter buigt voor de lente

Het enorme aantal opnames van - en publicaties over - Franz Schuberts Liedcyclus ‘Winterreise’ laat wel zien wat voor groots werk het is. Toch zijn kenners het nog altijd niet eens of het strikt genomen wel een cyclus is. De 24 liederen, op tekst van dichter Wilhelm Müller, verschenen op twee verschillende momenten in publicatie: in februari en oktober 1827. De verhaallijn van Müllers gedichten lijkt eenvoudig: een jongeman wordt afgewezen in de liefde en vertrekt hartje winter op een doelloze reis. De muziek is vrij somber van sfeer. In deze uitvoering zingt bariton Thomas Quasthoff Winterreise, op piano begeleid door Daniel Barenboim. Deze uitvoering werd opgenomen in de Philharmonie Berlijn in Duitsland.

De Vier Jaargetijden van Buenos Aires (Cuatro Estaciones Porteñas) is een reeks van vier op zichzelf staande tangocomposities uit de periode 1965-‘70 van de Argentijnse componist Ástor Piazzolla. Piazzolla schreef ze oorspronkelijk voor viool, piano, elektrische gitaar, contrabas en bandoneon – een instrument waarop de componist zelf uitblonk. De composities, in het bijzonder "Invierno Porteño" (Winter), ademen de sfeer van Buenos Aires. In de late jaren ’90 arrangeerde de in Oekraïne geboren componist Leonid Desyatnikov Piazzolla’s De Vier Jaargetijden van Buenos Aires voor soloviool en orkest. In zijn arrangement verwerkte hij citaten uit Antonio Vivaldi’s beroemde De Vier Jaargetijden (1723). Deze samensmelting van Argentinië en Italië komt specifiek tot uiting in deze uitvoering: hierin treedt de Italiaanse violist Domenico Nordio op met het Braziliaanse Orquestra Johann Sebastian Rio.

Als onderdeel van het Europakonzert 1999, opgenomen in de Mariakerk van de Poolse stad Krakau, dirigeert maestro Bernard Haitink de Berliner Philharmoniker in een uitvoering van Robert Schumanns Symfonie nr. 1 in Bes majeur, Op. 38, de ‘Lentesymfonie’, uit 1841. De componist liet zich deels inspireren door een gedicht van Adolf Böttger (1815-1870), met name door de regels “O wende, wende deinen Lauf – Im Thale blüht der Frühling auf!” (“O, draai om, draai om en verander je koers – in de vallei bloeit de lente op!”). Schumann gaf de delen van deze optimistische symfonie aanvankelijk namen mee, zoals ‘De lente ontwaakt’ en ‘Avond’, die in de gepubliceerde bladmuziek echter zijn weggelaten.

De Zwitserse dirigent Philippe Jordan en het Orchestre de l'Opéra national de Paris namen in 2014 en 2015 alle negen symfonieën van Ludwig van Beethoven op. In deze uitzending dirigeert Jordan Beethovens Symfonie nr. 6 in F-groot, Op. 68, ook bekend als de ‘Pastorale’. Beethoven schreef dit werk na de voltooiing van zijn Symfonie nr. 5. Beide symfonieën beleefden hun première tijdens hetzelfde legendarische, volledig uit muziek van Beethoven bestaande concert van 22 december 1808. Symfonie nr. 6 bestaat uit vijf delen, waarvan de laatste drie zonder onderbreking worden gespeeld. Elk deel draagt een beschrijvende titel die aan het plattelandsleven refereert. De opgewekte stemming van de eerste drie delen wordt ruw onderbroken door het razende vierde deel 'Onweer en storm', wat door de piccolo's, koperblazers en pauken tot uitdrukking wordt gebracht. Naarmate de storm tegen het einde van het deel gaat liggen, is de rust in het laatste deel teruggekeerd. Deze uitvoering werd in 2015 opgenomen in de Opéra Bastille in Parijs, Frankrijk.

De Vier Jaargetijden van Buenos Aires (Cuatro Estaciones Porteñas) is een reeks van vier op zichzelf staande tangocomposities uit de periode 1965-‘70 van de Argentijnse componist Ástor Piazzolla. Piazzolla schreef ze oorspronkelijk voor viool, piano, elektrische gitaar, contrabas en bandoneon – een instrument waarop de componist zelf uitblonk. De composities ademen de sfeer van Buenos Aires. In de late jaren ’90 arrangeerde de in Oekraïne geboren componist Leonid Desyatnikov Piazzolla’s De Vier Jaargetijden van Buenos Aires voor soloviool en orkest. In zijn arrangement verwerkte hij citaten uit Antonio Vivaldi’s beroemde De Vier Jaargetijden (1723). Deze samensmelting van Argentinië en Italië komt specifiek tot uiting in deze uitvoering: hierin vertolkt de Italiaanse violist Domenico Nordio samen met het Braziliaanse Orquestra Johann Sebastian Rio Primavera Porteña (Lente).