Nieuwe documentaires

De documentaire 'Heavenly Voices – The legacy of Farinelli' (2012) vertelt het verhaal van de castraat in de muziek: zangers die op jonge leeftijd werden gecastreerd om hun hoge stem te behouden, een wrede praktijk die voornamelijk in de zeventiende en achttiende eeuwen in zwang was. In die twee eeuwen liet het Europese publiek zich betoveren door de optredens van de castraten, waarbij succesvolle castraten als Farinelli opklommen tot hoge maatschappelijke posities en goed geld verdienden. Tegenwoordig worden voor castraten geschreven rollen vaak uitgevoerd door countertenoren. In deze documentaire bespreken countertenoren Max Emanuel Cenčić, Philippe Jaroussky, Andreas Scholl, Franco Fagioli en Jochen Kowalski de wereld van de barokopera. 'Heavenly Voices' is een film van Gino Pennacchi (schrijver) en Alessandro Scillitani (regie).

Televisie is van groot belang voor de aanhoudende populariteit van de klassieke muziek. Het medium heeft niet alleen prachtige muzikale momenten vastgelegd voor toekomstige generaties, maar geeft ook de toekomst van de muziek mede vorm. Het in Wenen gevestigde IMZ International Music + Media Centre, een internationale vereniging voor iedereen die betrokken is bij alle facetten van klassieke en hedendaagse muziek, wereldmuziek, jazz, en dans, vierde in 2015 haar vijftigjarig bestaan. Om dit te vieren maakte de geprezen filmmaker Reiner E. Moritz de documentaire 'Music in the air', waarin hij de geschiedenis van de klassieke muziek op televisie uit de doeken doet. De film duikt de archieven in om aan te tonen wat dit medium gedaan heeft voor de verspreiding van de muziek. Zeldzaam beeldmateriaal van dirigent Arturo Toscanini met het NBC Symphony Orchestra tijdens één van de allereerste op tv uitgezonden concerten, en fragmenten uit Leonard Bernsteins 'Young People Concerts' komen aan bod. Ook zijn er beelden te zien van andere grote musici uit het verleden, onder wie Glenn Gould, Herbert von Karjan, Igor Stravinsky en Pierre Boulez.

In de documentaire 'Thinking with your senses' wordt de Duitse componist, dirigent en essayist Hans Zender (1936-2019) onderworpen aan de beproefde aanpak van Reiner E. Moritz. Als dirigent was Zender verbonden met verschillende Duitse operahuizen en -orkesten, waaronder Theater Bonn, Opernhaus Kiel, en Rundfunk-Sinfonieorchester Saarbrücken. Hij is waarschijnlijk het bekendst om zijn 'gecomponeerde interpretatie' van Franz Schuberts Liedcyclus ‘Winterreise’ voor tenor en klein orkest. In 'Thinking with your senses' blikt Zender terug op zijn leven en reflecteert hij op zijn lange, succesvolle carrière. Hij bespreekt zijn samenwerkingen met componisten als John Cage, Olivier Messiaen en Bernd Alois Zimmermann. Bovendien zien we talloze fragmenten van Zender die klassiek en eigentijds repertoire dirigeert van moderne componisten als Helmut Lachenmann, Isang Yung en Bernd Alois Zimmermann.

In 'Dance on screen' verkent de gerenommeerde filmmaker Reiner E. Moritz de wisselwerking tussen de moderne media van de twintigste eeuw en de ontwikkelingen in de danskunst. De uitvinding van de filmcamera en televisie heeft de kijkers thuis in staat gesteld méér te zien dan alleen geweldige dansuitvoeringen en meeslepende choreografieën: ook gezichtsuitdrukkingen en charisma werden zichtbaar. De technische ontwikkelingen maakten het mogelijk om deze in essentie vluchtige kunstvorm vast te leggen. 'Dance on screen', over zowel klassiek ballet als moderne dans, bevat interviews met gevestigde choreografen en regisseurs. Daarnaast zien we veel van de grote dansers van de twintigste eeuw aan het werk, onder wie Alvin Ailey, Anna Pavlova en Pina Bausch.